Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế là bất động sản không? Quy định pháp luật, cách thực hiện và ví dụ thực tế trong việc chia di sản bất động sản.
1. Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế là bất động sản không?
Câu hỏi đặt ra là có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế là bất động sản không? Câu trả lời là có, việc chia tài sản thừa kế là bất động sản hoàn toàn có thể thực hiện được theo quy định pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, cần tuân thủ các quy định về thừa kế và thủ tục chia di sản thừa kế, đặc biệt là đối với tài sản có giá trị lớn và liên quan đến quyền sử dụng đất như bất động sản.
2. Căn cứ pháp luật về việc chia tài sản thừa kế là bất động sản
Theo Bộ luật Dân sự 2015, quyền yêu cầu chia tài sản thừa kế là bất động sản được quy định tại Điều 660 và Điều 612. Cụ thể, khi người để lại di sản qua đời, di sản thừa kế sẽ bao gồm tài sản riêng của người để lại và phần tài sản chung trong khối tài sản mà người đó có quyền sở hữu hoặc sử dụng, bao gồm bất động sản.
Việc chia tài sản thừa kế có thể thực hiện theo di chúc hoặc theo pháp luật (nếu không có di chúc). Nếu bất động sản là tài sản thuộc quyền sở hữu của người đã qua đời, các đồng thừa kế có quyền yêu cầu tòa án chia tài sản này theo quy định pháp luật. Nếu các đồng thừa kế không đạt được thỏa thuận, tòa án sẽ quyết định việc phân chia theo Điều 661 Bộ luật Dân sự 2015.
3. Cách thực hiện việc chia tài sản thừa kế là bất động sản
Trường hợp có di chúc
Khi người để lại di sản đã lập di chúc rõ ràng về việc phân chia tài sản, bao gồm cả bất động sản, di sản sẽ được chia theo di chúc. Trong trường hợp này, các đồng thừa kế cần thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan để chuyển nhượng quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà theo nội dung di chúc.
Quá trình này bao gồm việc công chứng di chúc, đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để chuyển quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu nhà từ người đã mất sang tên của người thừa kế. Theo Luật Đất đai 2013, thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất sẽ được thực hiện tại Văn phòng Đăng ký đất đai sau khi nộp đủ các giấy tờ liên quan.
Trường hợp không có di chúc
Nếu người để lại di sản không có di chúc, việc chia bất động sản sẽ được thực hiện theo pháp luật. Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, các đồng thừa kế sẽ được hưởng di sản thừa kế theo thứ tự ưu tiên gồm vợ/chồng, con cái, cha mẹ và các hàng thừa kế tiếp theo. Nếu không đạt được sự thỏa thuận trong việc chia bất động sản, một trong các đồng thừa kế có quyền khởi kiện ra tòa yêu cầu chia tài sản thừa kế.
4. Những vấn đề thực tiễn về việc chia tài sản thừa kế là bất động sản
Tranh chấp về quyền sử dụng đất
Thực tế cho thấy, bất động sản là loại tài sản có giá trị cao và thường xuyên dẫn đến tranh chấp giữa các đồng thừa kế. Việc xác định giá trị tài sản, quyền sở hữu, và phân chia tài sản một cách công bằng có thể gây ra xung đột, nhất là khi bất động sản liên quan đến nhiều người thừa kế và có giá trị lớn.
Trong một số trường hợp, do giá trị lớn của bất động sản, một số đồng thừa kế có thể không muốn chia tài sản theo tỉ lệ thừa kế mà muốn bán bất động sản và chia số tiền thu được. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp giữa các đồng thừa kế về phương thức phân chia.
Thủ tục pháp lý phức tạp
Thủ tục chia thừa kế bất động sản có thể phức tạp, đặc biệt là khi bất động sản chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có liên quan đến nhiều người sở hữu. Các đồng thừa kế cần thực hiện các thủ tục pháp lý để xác minh quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản trước khi thực hiện phân chia.
Ngoài ra, việc đăng ký chuyển quyền sở hữu và quyền sử dụng bất động sản cho các đồng thừa kế đòi hỏi phải nộp các giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế, giấy chứng tử của người để lại di sản, và các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất.
5. Ví dụ minh họa về việc chia tài sản thừa kế là bất động sản
Anh A là con trai cả của ông B, người để lại di sản là một ngôi nhà tại TP. Hồ Chí Minh. Sau khi ông B qua đời, anh A cùng các đồng thừa kế khác (gồm em trai C và mẹ là bà D) quyết định chia tài sản thừa kế. Tuy nhiên, anh A muốn giữ lại ngôi nhà làm nơi sinh sống, trong khi em trai C muốn bán nhà và chia số tiền.
Trong trường hợp này, nếu các bên không thể thỏa thuận được, một trong các đồng thừa kế có quyền yêu cầu tòa án can thiệp và đưa ra quyết định chia tài sản thừa kế. Tòa án sẽ xem xét giá trị của ngôi nhà và phân chia tài sản theo quy định của pháp luật.
6. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu chia tài sản thừa kế là bất động sản
- Xác minh quyền sở hữu: Trước khi yêu cầu chia tài sản thừa kế, cần đảm bảo rằng bất động sản đã được đăng ký quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà. Nếu không có giấy chứng nhận, các đồng thừa kế cần thực hiện các thủ tục pháp lý để xác minh quyền sở hữu.
- Thỏa thuận giữa các đồng thừa kế: Trước khi khởi kiện ra tòa, các đồng thừa kế nên cố gắng đạt được sự thỏa thuận về việc phân chia tài sản. Nếu không thể thỏa thuận, việc khởi kiện sẽ kéo dài thời gian và phát sinh chi phí pháp lý.
- Thủ tục pháp lý đầy đủ: Các thủ tục chuyển quyền sở hữu và sử dụng bất động sản phải tuân thủ theo quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
7. Kết luận
Việc yêu cầu chia tài sản thừa kế là bất động sản hoàn toàn hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam, tuy nhiên đòi hỏi các đồng thừa kế phải tuân thủ các thủ tục pháp lý và thực hiện theo đúng quy định. Trong trường hợp không thể đạt được thỏa thuận, tòa án sẽ là cơ quan giải quyết tranh chấp một cách công bằng. Luật PVL Group sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ quý khách hàng trong các vấn đề pháp lý liên quan đến thừa kế, đặc biệt là thừa kế bất động sản.
Liên kết nội bộ: Luật PVL Group – Thừa kế
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
