Các tiêu chuẩn quốc gia TCVN và công ước quốc tế về bản quyền, sở hữu trí tuệ, UNESCO có vai trò gì và thủ tục đăng ký ra sao? Đây là câu hỏi cốt lõi đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo, nghệ thuật, xuất bản, công nghiệp văn hóa và công nghệ. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật cũng như công ước quốc tế là nền tảng để bảo vệ quyền lợi pháp lý, thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm trí tuệ và hội nhập toàn cầu. Luật PVL Group hỗ trợ tư vấn và đăng ký chuẩn hóa hiệu quả.
1. Giới thiệu về TCVN và các công ước quốc tế về bản quyền, sở hữu trí tuệ, UNESCO
TCVN (Tiêu chuẩn Việt Nam) là hệ thống tiêu chuẩn quốc gia do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, áp dụng cho nhiều lĩnh vực, trong đó có tiêu chuẩn liên quan đến xuất bản, bản quyền, dữ liệu số, tác phẩm nghệ thuật và sở hữu trí tuệ. Một số TCVN quan trọng trong lĩnh vực này bao gồm:
TCVN 8302:2009 – Quy định kỹ thuật trong biên tập và trình bày tài liệu
TCVN 12227:2018 – Hệ thống quản lý tài sản trí tuệ – hướng dẫn áp dụng
TCVN ISO 30401:2020 – Quản lý tri thức đối với tổ chức sáng tạo
TCVN 11378:2016 – An toàn dữ liệu số, bảo vệ quyền số
Bên cạnh đó, Việt Nam là thành viên của nhiều công ước quốc tế về bản quyền và sở hữu trí tuệ, gồm:
Công ước Berne (1886) về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật
Công ước Rome (1961) bảo hộ quyền của nghệ sĩ biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm
Hiệp ước WIPO Copyright Treaty (WCT) – bảo hộ tác phẩm số
Hiệp định TRIPS (thuộc WTO) – điều chỉnh quyền SHTT trong thương mại toàn cầu
Công ước UNESCO 2005 về bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn TCVN và điều ước quốc tế giúp:
Khẳng định quyền sở hữu trí tuệ hợp pháp trong nước và quốc tế
Tạo cơ sở đăng ký bản quyền, bảo hộ nội dung sáng tạo
Thuận tiện trong quá trình thương mại hóa, chuyển giao công nghệ
Tăng uy tín khi hợp tác với tổ chức quốc tế, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu
2. Trình tự thủ tục áp dụng tiêu chuẩn TCVN và đăng ký bảo hộ quốc tế
Đối với tổ chức hoặc cá nhân muốn áp dụng TCVN hoặc đăng ký bản quyền, sở hữu trí tuệ theo công ước quốc tế, có thể thực hiện theo trình tự sau:
Bước 1: Xác định tiêu chuẩn hoặc công ước áp dụng
Tùy theo loại hình sáng tạo (tác phẩm văn học, bản ghi âm, chương trình phần mềm, thiết kế nghệ thuật…), cần xác định tiêu chuẩn kỹ thuật TCVN phù hợp hoặc hiệp định quốc tế cần tuân thủ (WIPO, UNESCO, TRIPS…).
Bước 2: Xây dựng hồ sơ và chuẩn hóa tác phẩm theo yêu cầu
Áp dụng các quy tắc trình bày, mã hóa, metadata, dấu hiệu bản quyền, định danh số… theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật trong TCVN hoặc hướng dẫn quốc tế.
Bước 3: Đăng ký bản quyền, sở hữu trí tuệ trong nước
Nộp hồ sơ tại Cục Bản quyền tác giả – Bộ VH-TT&DL (đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật)
Hoặc tại Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ KH&CN (đối với kiểu dáng, nhãn hiệu, sáng chế)
Bước 4: Đăng ký mở rộng bảo hộ ra quốc tế (nếu cần)
Thông qua Tổ chức WIPO, doanh nghiệp có thể đăng ký:
Bản quyền quốc tế theo Hiệp ước WCT
Nhãn hiệu quốc tế theo Hệ thống Madrid
Kiểu dáng công nghiệp theo Hệ thống La Hay
Bước 5: Lưu chiểu và hợp thức hóa hồ sơ nội bộ
Sau khi hoàn tất, doanh nghiệp cần lưu hồ sơ tại văn phòng và sử dụng dấu hiệu bản quyền (©, ®, ℗) kèm số đăng ký trên sản phẩm để xác lập quyền.
3. Thành phần hồ sơ áp dụng tiêu chuẩn TCVN và đăng ký công ước bản quyền quốc tế
Hồ sơ cơ bản bao gồm:
Đơn đăng ký bản quyền/nhãn hiệu/kiểu dáng (theo mẫu quy định)
Tác phẩm hoặc sản phẩm sáng tạo cần bảo hộ (bản in, CD, bản cứng, định dạng số…)
Bản mô tả chi tiết về nội dung, hình thức, kỹ thuật, chỉ số tiêu chuẩn áp dụng
Giấy tờ xác lập quyền sở hữu (quyết định giao việc, hợp đồng, giấy ủy quyền)
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (nếu là tổ chức)
Biên lai nộp phí đăng ký, phí dịch thuật (nếu là hồ sơ quốc tế)
Trường hợp đăng ký theo hệ thống WIPO, hồ sơ cần dịch sang tiếng Anh hoặc tiếng Pháp và tuân theo quy trình quốc tế.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN và công ước quốc tế về bản quyền, sở hữu trí tuệ
Thứ nhất, áp dụng TCVN giúp chuẩn hóa tác phẩm theo tiêu chuẩn kỹ thuật, tăng khả năng bảo vệ pháp lý và thuận lợi trong lưu hành, phân phối, số hóa, thương mại hóa.
Thứ hai, các công ước quốc tế chỉ bảo hộ nếu quốc gia đó là thành viên, do đó cần xác định rõ phạm vi và hiệu lực tại các quốc gia đích trước khi tiến hành đăng ký bảo hộ.
Thứ ba, nên đăng ký bảo hộ bản quyền trước khi công bố tác phẩm công khai, để tránh bị xâm phạm, đạo nhái hoặc bị bên thứ ba đăng ký trước tại nước ngoài.
Thứ tư, sử dụng đúng ký hiệu bản quyền (© cho bản quyền tác giả, ® cho nhãn hiệu đã đăng ký, ℗ cho bản ghi âm) và ghi rõ tên tác giả, năm sáng tác, số đăng ký để xác lập quyền công khai.
Thứ năm, nên làm việc với đơn vị tư vấn có chuyên môn pháp lý quốc tế, đặc biệt nếu bạn muốn bảo hộ ở nhiều quốc gia, hoặc có tác phẩm đa ngôn ngữ, đa phương tiện (sách – nhạc – phim – kỹ thuật số).
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ đăng ký tiêu chuẩn TCVN và bảo hộ bản quyền quốc tế chuyên nghiệp, toàn diện
Công ty Luật PVL Group tự hào là đơn vị tư vấn pháp lý, sở hữu trí tuệ và tiêu chuẩn hóa hàng đầu tại Việt Nam, đồng hành cùng hàng trăm tổ chức sáng tạo, nhà sản xuất, tác giả trong việc:
Áp dụng và công bố tiêu chuẩn TCVN phù hợp với sản phẩm và dịch vụ sáng tạo
Soạn thảo và đăng ký bản quyền, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp
Tư vấn và đại diện đăng ký bản quyền quốc tế thông qua WIPO
Tư vấn về sử dụng hợp pháp tác phẩm nước ngoài, nội dung UNESCO
Chuẩn hóa tác phẩm trước khi xuất bản – phát hành – lưu hành toàn cầu
Chúng tôi cam kết:
Hồ sơ đúng quy chuẩn – pháp lý rõ ràng
Thời gian xử lý nhanh – hỗ trợ toàn quốc
Chi phí minh bạch – bảo mật tuyệt đối
Hỗ trợ dài hạn trong quá trình duy trì, gia hạn và giải quyết tranh chấp
Tìm hiểu thêm các thủ tục pháp lý và tiêu chuẩn doanh nghiệp tại:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
Hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn miễn phí, hỗ trợ đăng ký bản quyền, công bố tiêu chuẩn TCVN, và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ trong nước và quốc tế. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng sự sáng tạo và phát triển bền vững của bạn.
