Cách thức HĐND giám sát hoạt động của UBND ra sao?

Cách thức HĐND giám sát hoạt động của UBND ra sao? Tìm hiểu chi tiết quy trình, quyền hạn, và thực tế giám sát UBND của HĐND trong bài viết.

1. Cách thức HĐND giám sát hoạt động của UBND ra sao?

Cách thức HĐND giám sát hoạt động của UBND ra sao? Hội đồng Nhân dân (HĐND) giữ vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho quyền lợi và nguyện vọng của người dân. Vì vậy, HĐND có quyền giám sát hoạt động của Ủy ban Nhân dân (UBND) nhằm đảm bảo rằng mọi hoạt động, quyết sách của UBND đều đúng theo pháp luật, minh bạch và vì lợi ích chung của cộng đồng. Việc giám sát này không chỉ giúp cải thiện chất lượng điều hành, mà còn hạn chế các vấn đề tham nhũng, thiếu minh bạch trong quản lý hành chính.

Quy trình giám sát của HĐND đối với UBND thường bao gồm các hoạt động sau:

• Giám sát qua các kỳ họp HĐND: Tại các kỳ họp, HĐND yêu cầu UBND báo cáo kết quả hoạt động, các quyết định quản lý địa phương, tình hình phát triển kinh tế – xã hội và các kế hoạch sắp tới. Dựa trên báo cáo, HĐND đánh giá và thảo luận về các kết quả đã đạt được và các hạn chế trong công tác điều hành của UBND.
• Giám sát qua việc yêu cầu giải trình: Khi phát hiện các vấn đề hoặc vướng mắc trong hoạt động của UBND, HĐND có thể yêu cầu lãnh đạo UBND hoặc các cơ quan trực thuộc giải trình chi tiết. Giải trình giúp HĐND làm rõ được các vấn đề mà UBND chưa hoàn thành hoặc có sai sót, từ đó yêu cầu các biện pháp điều chỉnh hợp lý.
• Giám sát trực tiếp qua các đoàn giám sát chuyên đề: HĐND thành lập các đoàn giám sát trực tiếp, xuống địa bàn kiểm tra và đánh giá cụ thể tình hình thực hiện các quyết sách và chỉ thị của UBND trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, môi trường, quản lý đất đai. Kết quả giám sát được báo cáo công khai tại kỳ họp và yêu cầu UBND thực hiện các biện pháp khắc phục nếu phát hiện sai phạm.
• Giám sát qua công tác tiếp dân và xử lý khiếu nại, tố cáo: HĐND tiếp nhận phản ánh, khiếu nại từ người dân về các hoạt động của UBND và các cơ quan trực thuộc. Thông qua đó, HĐND có cơ sở giám sát UBND, bảo đảm các phản ánh của người dân được xem xét, xử lý công bằng và nhanh chóng.

Tóm lại, HĐND đóng vai trò giám sát UBND thông qua nhiều phương thức khác nhau, từ việc yêu cầu báo cáo định kỳ đến tổ chức giám sát chuyên đề, đảm bảo rằng UBND hoạt động minh bạch, tuân thủ pháp luật và đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương.

2. Ví dụ minh họa về cách thức HĐND giám sát hoạt động của UBND

Một ví dụ cụ thể về cách thức HĐND giám sát hoạt động của UBND có thể thấy tại thành phố Đà Nẵng. Trong năm 2022, HĐND Đà Nẵng đã thành lập đoàn giám sát chuyên đề để đánh giá công tác quản lý đất đai và xây dựng tại địa phương. Cụ thể, đoàn giám sát đã kiểm tra việc quản lý, sử dụng quỹ đất công tại một số quận, phường, đặc biệt là các dự án khu dân cư, khu công nghiệp.

Trong quá trình giám sát, HĐND phát hiện một số khu vực có dấu hiệu sai phạm như sử dụng đất sai mục đích, chưa thực hiện đúng các quy định về thu hồi đất. Trước những vấn đề này, HĐND đã yêu cầu UBND Đà Nẵng và các đơn vị có liên quan giải trình và khắc phục. Sau đó, UBND phải có báo cáo chi tiết về các biện pháp sửa đổi, thực hiện đúng theo quy định, đảm bảo quyền lợi và minh bạch trong quản lý đất đai.

Trường hợp này cho thấy vai trò giám sát của HĐND trong việc đảm bảo UBND tuân thủ quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi của người dân thông qua quá trình kiểm tra, yêu cầu giải trình và đánh giá các hoạt động của UBND.

3. Những vướng mắc thực tế trong giám sát hoạt động của UBND bởi HĐND

• Hạn chế về quyền hạn giám sát: Mặc dù HĐND có quyền giám sát UBND, nhưng trong thực tế, việc giám sát này thường bị hạn chế bởi UBND cũng có quyền tự chủ trong các quyết định điều hành. Điều này có thể khiến quá trình giám sát gặp khó khăn nếu UBND không minh bạch hoặc có những yếu tố bất cập.
• Thiếu nguồn lực trong công tác giám sát: Công tác giám sát đòi hỏi nguồn lực lớn từ con người đến tài chính, trong khi đó HĐND ở một số địa phương lại thiếu nhân sự và công cụ giám sát chuyên sâu. Việc hạn chế này có thể ảnh hưởng đến chất lượng giám sát, không đủ khả năng phát hiện hoặc xử lý sai phạm kịp thời.
• Phản hồi và hợp tác từ UBND: Trong một số trường hợp, UBND chưa có sự phối hợp chặt chẽ, gây khó khăn trong việc báo cáo đầy đủ hoặc đúng hạn với HĐND. Khi không có sự hợp tác tích cực từ UBND, HĐND sẽ gặp nhiều trở ngại trong việc giám sát và kiểm tra chính xác các hoạt động điều hành.
• Áp lực từ các nhóm lợi ích: Một số quyết định quản lý đất đai, tài chính có sự tham gia của các nhóm lợi ích địa phương, điều này có thể gây ra khó khăn trong việc đảm bảo công bằng và minh bạch trong quá trình giám sát của HĐND.

4. Những lưu ý cần thiết trong quá trình HĐND giám sát hoạt động của UBND

• Đảm bảo tính minh bạch trong quá trình giám sát: HĐND cần công khai các hoạt động giám sát của mình, đảm bảo sự minh bạch trong từng bước giám sát và giải quyết các vấn đề mà UBND cần cải thiện. Việc minh bạch không chỉ tạo niềm tin cho cộng đồng, mà còn đảm bảo rằng mọi hoạt động của UBND được kiểm tra và đánh giá một cách công bằng.
• Tăng cường mối quan hệ hợp tác với UBND: Để đạt hiệu quả giám sát cao, HĐND cần xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với UBND và các cơ quan hành chính khác. Việc này giúp HĐND có đầy đủ thông tin và dữ liệu cần thiết cho công tác giám sát, đồng thời tạo điều kiện để UBND chủ động cung cấp thông tin và báo cáo định kỳ.
• Nâng cao năng lực giám sát: HĐND cần đầu tư vào đào tạo, nâng cao năng lực giám sát cho các thành viên, giúp họ có đủ kỹ năng, kiến thức chuyên môn để thực hiện giám sát hiệu quả. Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ thông tin, hệ thống giám sát trực tuyến có thể giúp tăng cường tính hiệu quả và kịp thời trong giám sát.
• Tăng cường xử lý phản ánh từ người dân: HĐND cần duy trì các kênh thông tin tiếp nhận phản ánh từ người dân về các hoạt động của UBND. Việc lắng nghe và giải quyết phản ánh sẽ giúp HĐND có cái nhìn thực tế, đánh giá khách quan về hoạt động điều hành của UBND, đảm bảo rằng UBND đáp ứng đúng nguyện vọng của cộng đồng.

5. Căn cứ pháp lý cho việc giám sát hoạt động của UBND bởi HĐND

Dưới đây là các căn cứ pháp lý quan trọng quy định quyền hạn và trách nhiệm giám sát của HĐND đối với UBND:

• Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 (sửa đổi, bổ sung 2019): Luật quy định quyền hạn và trách nhiệm của HĐND trong giám sát hoạt động của UBND tại địa phương, bao gồm quyền yêu cầu báo cáo, giải trình, và tổ chức giám sát trực tiếp các hoạt động của UBND.
• Nghị quyết của Quốc hội về giám sát: Các nghị quyết hướng dẫn việc giám sát, quy định cụ thể các lĩnh vực mà HĐND cần tập trung giám sát để đảm bảo hoạt động của UBND luôn phù hợp với pháp luật.
• Các văn bản hướng dẫn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Các hướng dẫn, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra chi tiết về quy trình, thủ tục giám sát của HĐND, góp phần tăng cường hiệu quả và tính minh bạch trong công tác giám sát UBND.

Nếu bạn cần thêm thông tin về cách thức giám sát hoạt động của UBND hoặc các nội dung liên quan đến hành chính, hãy tham khảo thêm tại https://luatpvlgroup.com/category/hanh-chinh/.