Vợ chồng có thể lập nhiều di chúc chung không? Phân tích quy định pháp luật về việc lập nhiều di chúc chung và những vấn đề pháp lý liên quan.
Vợ chồng có thể lập nhiều di chúc chung không?
Vợ chồng có thể lập nhiều di chúc chung không? Đây là câu hỏi quan trọng khi các cặp vợ chồng muốn điều chỉnh ý chí về phân chia tài sản sau khi qua đời. Theo quy định pháp luật, di chúc là phương tiện pháp lý quan trọng để xác định người thừa kế và cách phân chia tài sản, nhưng liệu vợ chồng có quyền lập nhiều di chúc chung hay không, và nếu có, điều gì xảy ra khi các di chúc này mâu thuẫn với nhau?
Căn cứ pháp luật về lập nhiều di chúc chung
Theo Điều 664 của Bộ luật Dân sự 2015, một người có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình và di chúc này có thể sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế bất cứ lúc nào khi người lập di chúc còn sống và có đủ năng lực hành vi dân sự. Điều này có nghĩa là vợ chồng có thể lập nhiều di chúc chung nếu muốn thay đổi hoặc cập nhật các điều khoản trong di chúc.
Tuy nhiên, di chúc mới nhất sẽ có hiệu lực pháp lý nếu không có nội dung trái với các quy định pháp luật. Điều này có nghĩa là nếu có nhiều di chúc chung, thì chỉ di chúc cuối cùng (được lập trước khi vợ chồng qua đời và đáp ứng các điều kiện hợp pháp) mới có giá trị pháp lý.
Quy định về hiệu lực của di chúc sau khi lập nhiều di chúc
Khi vợ chồng lập nhiều di chúc chung, pháp luật quy định rằng di chúc được lập sau sẽ thay thế hoặc hủy bỏ những di chúc trước đó. Theo Điều 640 của Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền thay đổi nội dung di chúc của mình bất cứ lúc nào. Nếu người lập di chúc không tuyên bố hủy bỏ các di chúc cũ, nhưng nội dung của di chúc mới mâu thuẫn với di chúc trước đó, di chúc sau sẽ có hiệu lực pháp lý đối với các phần mâu thuẫn.
Ví dụ, nếu vợ chồng lập di chúc chung lần thứ nhất vào năm 2020, nhưng sau đó lập một di chúc khác vào năm 2023 với những thay đổi về cách phân chia tài sản, di chúc năm 2023 sẽ có hiệu lực, và di chúc năm 2020 sẽ bị hủy bỏ hoặc không còn giá trị đối với các nội dung mâu thuẫn.
Cách thực hiện lập nhiều di chúc chung
Khi vợ chồng quyết định lập nhiều di chúc chung, cần tuân theo các bước sau để đảm bảo tính hợp pháp và tránh các tranh chấp về sau:
- Lập di chúc mới: Vợ chồng có thể lập di chúc mới bất cứ lúc nào để thay đổi hoặc bổ sung các điều khoản trong di chúc cũ. Mỗi di chúc cần phải đáp ứng các yêu cầu về tính hợp pháp, bao gồm người lập di chúc phải có năng lực hành vi dân sự và di chúc phải được lập một cách tự nguyện.
- Hủy bỏ di chúc cũ (nếu cần thiết): Nếu vợ chồng muốn hủy bỏ hoàn toàn di chúc cũ và lập di chúc mới, nên ghi rõ trong di chúc mới rằng di chúc cũ đã bị hủy bỏ. Điều này giúp tránh nhầm lẫn và mâu thuẫn về sau.
- Công chứng hoặc chứng thực di chúc: Mặc dù không bắt buộc, việc công chứng hoặc chứng thực di chúc sẽ giúp đảm bảo tính pháp lý của di chúc và ngăn ngừa tranh chấp sau khi vợ chồng qua đời.
- Lưu giữ di chúc: Sau khi lập di chúc mới, vợ chồng nên lưu giữ di chúc ở nơi an toàn và có thể thông báo cho người thừa kế hoặc người giám hộ được chỉ định về sự tồn tại của di chúc để tránh tình trạng thất lạc.
Ví dụ minh họa về việc lập nhiều di chúc chung
Giả sử ông A và bà B lập di chúc chung vào năm 2018, trong đó họ quyết định phân chia tài sản của mình cho hai con. Tuy nhiên, đến năm 2022, sau khi gia đình có thêm một thành viên mới, họ quyết định lập một di chúc chung mới để bổ sung phần tài sản cho đứa con mới sinh.
Trong di chúc năm 2022, họ quy định rõ ràng rằng di chúc cũ (năm 2018) bị hủy bỏ và mọi tài sản sẽ được chia đều cho ba người con. Di chúc mới này sẽ có hiệu lực pháp lý, trong khi di chúc năm 2018 sẽ không còn giá trị.
Những vấn đề thực tiễn khi lập nhiều di chúc chung
Việc lập nhiều di chúc chung có thể dẫn đến một số vấn đề thực tiễn, bao gồm:
- Mâu thuẫn giữa các di chúc: Nếu vợ chồng không ghi rõ việc hủy bỏ các di chúc trước, có thể xảy ra mâu thuẫn giữa nội dung của các di chúc. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp giữa các người thừa kế về việc phân chia tài sản.
- Tranh chấp về tính hợp pháp của di chúc: Khi có nhiều di chúc, người thừa kế có thể tranh chấp về tính hợp pháp của di chúc cuối cùng, đặc biệt nếu họ cho rằng di chúc này không được lập trong tình trạng minh mẫn hoặc có sự can thiệp từ bên ngoài.
- Khó khăn trong việc quản lý tài sản: Nếu vợ chồng lập nhiều di chúc nhưng không có sự thống nhất rõ ràng giữa các di chúc, người thừa kế có thể gặp khó khăn trong việc quản lý và phân chia tài sản theo đúng ý nguyện của người lập di chúc.
Những lưu ý khi lập nhiều di chúc chung
Khi lập nhiều di chúc chung, vợ chồng cần lưu ý một số điểm sau để tránh tranh chấp và bảo đảm di chúc có hiệu lực pháp lý:
- Ghi rõ việc hủy bỏ di chúc cũ: Nếu lập di chúc mới, nên ghi rõ trong di chúc rằng các di chúc cũ đã bị hủy bỏ hoặc không còn giá trị.
- Công chứng di chúc: Để tăng tính hợp pháp và ngăn ngừa tranh chấp, việc công chứng di chúc là cần thiết. Điều này giúp đảm bảo di chúc được lập trong tình trạng minh mẫn và không bị ép buộc.
- Thông báo cho người thừa kế: Sau khi lập di chúc, vợ chồng nên thông báo cho người thừa kế biết về di chúc để tránh tình trạng mâu thuẫn và nhầm lẫn.
Kết luận
Vợ chồng có thể lập nhiều di chúc chung không? Câu trả lời là có, nhưng chỉ di chúc cuối cùng được lập và đáp ứng các điều kiện hợp pháp mới có giá trị pháp lý. Việc lập nhiều di chúc có thể gây ra mâu thuẫn giữa các di chúc nếu không được quản lý đúng cách. Để đảm bảo di chúc có giá trị pháp lý và tránh tranh chấp, vợ chồng nên lập di chúc rõ ràng, công chứng di chúc và thông báo cho người thừa kế. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về việc lập di chúc, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ.
Liên kết nội bộ: Lập di chúc chung của vợ chồng
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm về vấn đề thừa kế và di chúc
