Vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương là gì? Tìm hiểu quyền hạn, trách nhiệm, và các vấn đề gặp phải khi UBND xã quản lý chợ địa phương.
1. Vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương là gì?
UBND xã đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý chợ địa phương, góp phần duy trì trật tự, an ninh và vệ sinh khu vực chợ, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động thương mại, nâng cao đời sống của người dân. Vậy, vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương là gì? Tại cấp xã, UBND là cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc tổ chức, quản lý và kiểm tra hoạt động của các chợ, bao gồm cả chợ truyền thống và các hình thức chợ tạm thời trên địa bàn.
Chi tiết về vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương:
• Tổ chức và sắp xếp khu vực chợ: UBND xã có trách nhiệm phân chia các khu vực trong chợ như khu vực bán hàng thực phẩm, đồ khô, hàng hóa thiết yếu, và các khu dịch vụ khác. Việc sắp xếp khu vực chợ giúp đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm, tránh tình trạng lộn xộn, mất trật tự và tăng tính tiện lợi cho người mua sắm.
• Giám sát vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm: UBND xã cần đảm bảo khu chợ luôn sạch sẽ, vệ sinh và tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm. Điều này bao gồm giám sát việc thu gom rác thải, quản lý nguồn nước sử dụng trong chợ, và kiểm tra định kỳ các gian hàng thực phẩm để đảm bảo không xảy ra tình trạng bày bán hàng hóa kém chất lượng hoặc hết hạn sử dụng.
• Đảm bảo an ninh trật tự và phòng chống cháy nổ: Tại các chợ đông người, tình trạng mất an ninh và nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra. UBND xã có vai trò đảm bảo trật tự tại khu chợ, ngăn chặn tình trạng trộm cắp, lừa đảo và bố trí các thiết bị phòng cháy chữa cháy, huấn luyện tiểu thương về công tác phòng cháy chữa cháy để đảm bảo an toàn.
• Quản lý các tiểu thương và cấp phép kinh doanh: Một phần quan trọng trong việc quản lý chợ là quản lý và theo dõi hoạt động của các tiểu thương. UBND xã có nhiệm vụ cấp phép kinh doanh, đăng ký gian hàng, kiểm tra giấy tờ hợp pháp của các hộ kinh doanh để đảm bảo chợ hoạt động đúng quy định pháp luật.
• Thu phí và sử dụng nguồn thu hiệu quả: UBND xã được quyền thu các khoản phí chợ, sử dụng nguồn thu từ chợ để phục vụ cho các hoạt động cải thiện và duy trì cơ sở vật chất. Việc thu phí và quản lý nguồn thu phải đảm bảo minh bạch, công khai để tạo niềm tin cho các tiểu thương.
Với vai trò này, UBND xã không chỉ duy trì hoạt động chợ mà còn góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ thương mại tại địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
2. Ví dụ minh họa về vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương
Để minh họa rõ hơn vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương, hãy xem qua một ví dụ thực tế dưới đây:
Tại xã Y, chợ truyền thống thường đông đúc, đặc biệt vào các ngày cuối tuần. Trước đây, chợ này chưa được quản lý tốt, tình trạng lộn xộn, mất vệ sinh và có nhiều vấn đề an ninh. Để giải quyết, UBND xã đã tiến hành quy hoạch lại chợ, sắp xếp các gian hàng và phân chia rõ ràng các khu vực bán thực phẩm tươi sống, đồ gia dụng, và hàng hóa khô. Ngoài ra, UBND xã cũng đã lắp đặt hệ thống camera giám sát và bố trí một tổ kiểm soát an ninh, góp phần giảm thiểu các vụ trộm cắp và đảm bảo an ninh cho người dân.
UBND xã còn triển khai chương trình tuyên truyền về vệ sinh thực phẩm, kiểm tra chất lượng thực phẩm định kỳ và nhắc nhở tiểu thương phải đảm bảo an toàn vệ sinh khi bán hàng. Các tiểu thương tại chợ đã dần tuân thủ, chợ trở nên sạch sẽ, trật tự hơn, lượng người mua sắm tăng lên đáng kể, góp phần tăng doanh thu và tạo điều kiện phát triển kinh tế cho địa phương.
Qua ví dụ trên, vai trò của UBND xã trong việc quản lý chợ đã góp phần tạo nên một khu chợ an toàn, thuận tiện và bền vững cho cộng đồng.
3. Những vướng mắc thực tế trong vai trò quản lý chợ địa phương của UBND xã
Mặc dù có vai trò quan trọng trong việc quản lý chợ, UBND xã thường gặp phải nhiều vướng mắc thực tế, bao gồm:
• Thiếu kinh phí và nguồn lực: Nhiều xã có kinh phí hạn hẹp, không đủ để đầu tư cải thiện cơ sở vật chất và duy trì các hoạt động kiểm tra, giám sát thường xuyên. Việc thiếu ngân sách ảnh hưởng đến khả năng quản lý và giám sát an toàn tại các chợ.
• Hạn chế về thẩm quyền: UBND xã có thẩm quyền trong việc quản lý chợ, nhưng với các vi phạm nghiêm trọng, xã cần chuyển lên cấp huyện hoặc tỉnh để xử lý. Điều này khiến việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn, đôi khi kéo dài thời gian, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.
• Thiếu nhân lực và chuyên môn: UBND xã thường không có đủ nhân lực chuyên trách về lĩnh vực quản lý chợ. Điều này dẫn đến việc giám sát các hoạt động của tiểu thương còn hạn chế, không đảm bảo chất lượng kiểm tra.
• Tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường: Một số tiểu thương thường xuyên lấn chiếm lòng, lề đường để bày bán hàng hóa, gây cản trở giao thông và ảnh hưởng đến an toàn cho người dân. Việc xử lý tình trạng này đôi khi không triệt để và gặp nhiều phản đối từ các hộ kinh doanh.
• Xung đột lợi ích giữa các tiểu thương: Trong các chợ địa phương, tình trạng cạnh tranh không lành mạnh thường xảy ra giữa các tiểu thương, gây mất trật tự. UBND xã đôi khi gặp khó khăn trong việc giải quyết những xung đột này một cách thỏa đáng.
4. Những lưu ý cần thiết khi UBND xã quản lý chợ địa phương
Để quản lý chợ địa phương hiệu quả, UBND xã cần lưu ý các điểm quan trọng sau:
• Lập kế hoạch quản lý và sắp xếp rõ ràng: UBND xã nên có kế hoạch quản lý, sắp xếp các khu vực chợ một cách hợp lý và hiệu quả. Việc phân chia khu vực bán hàng và sắp xếp không gian chợ sẽ giúp giảm tình trạng lộn xộn và tạo môi trường thuận lợi cho người mua và người bán.
• Tăng cường giám sát vệ sinh và an toàn thực phẩm: Chợ là nơi bày bán nhiều loại thực phẩm, do đó việc giám sát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm là rất cần thiết. UBND xã cần xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ, nhắc nhở tiểu thương và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm.
• Đảm bảo an ninh trật tự: Cần có sự phối hợp với lực lượng công an địa phương để đảm bảo an ninh tại chợ, ngăn chặn các hành vi phạm pháp và đảm bảo người dân yên tâm mua sắm.
• Công khai thông tin thu phí và quản lý nguồn thu: Đảm bảo minh bạch trong thu và sử dụng phí chợ giúp tạo lòng tin với tiểu thương và người dân. UBND xã nên công khai các khoản thu chi, sử dụng nguồn thu một cách hiệu quả để cải thiện điều kiện chợ.
• Thực hiện tuyên truyền và giáo dục cho tiểu thương: Tổ chức các buổi tuyên truyền về vệ sinh an toàn thực phẩm, ý thức bảo vệ môi trường và hướng dẫn tiểu thương tuân thủ các quy định pháp luật là điều cần thiết để chợ hoạt động hiệu quả.
5. Căn cứ pháp lý về vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương
Các quy định pháp lý về vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
• Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019): Quy định về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của UBND cấp xã trong quản lý các hoạt động kinh doanh tại địa phương.
• Nghị định số 02/2003/NĐ-CP về phát triển và quản lý chợ: Đưa ra các quy định về việc quản lý, tổ chức và phát triển chợ, bao gồm trách nhiệm của UBND xã trong quản lý chợ địa phương.
• Thông tư số 02/2022/TT-BCT của Bộ Công Thương: Hướng dẫn việc quản lý và phát triển chợ truyền thống, yêu cầu UBND xã giám sát, phân cấp quản lý chợ phù hợp với tình hình thực tế địa phương.
• Quy định về Phòng chống dịch bệnh và vệ sinh an toàn thực phẩm tại chợ: Các quy định của Bộ Y tế về việc phòng chống dịch và đảm bảo an toàn thực phẩm tại các chợ cũng quy định UBND xã phải thực hiện giám sát chặt chẽ tại khu vực chợ.
Nếu bạn cần biết thêm về các vấn đề hành chính và pháp luật, có thể tham khảo chuyên mục Hành chính của Luật PVL Group. Tại đây, bạn sẽ tìm thấy các thông tin chi tiết hơn về các quy định pháp lý liên quan đến hoạt động quản lý hành chính của địa phương.
Thông qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn vai trò của UBND xã trong quản lý chợ địa phương là gì và cách để UBND xã thực hiện quản lý chợ một cách hiệu quả.
