Vai trò của UBND xã trong công tác xoá đói giảm nghèo? Tìm hiểu chi tiết vai trò, ví dụ thực tế, vướng mắc và căn cứ pháp lý về hoạt động giảm nghèo tại cấp xã.

1. Vai trò của UBND xã trong công tác xoá đói giảm nghèo?

Vai trò của UBND xã trong công tác xoá đói giảm nghèo? Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của UBND xã nhằm cải thiện đời sống của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng nông thôn mới. UBND xã là cấp chính quyền gần nhất với người dân, có vai trò không chỉ tổ chức và triển khai các chương trình, chính sách hỗ trợ người nghèo mà còn hướng dẫn, giúp đỡ để người dân thoát nghèo bền vững.

Các vai trò chính của UBND xã trong công tác xoá đói giảm nghèo bao gồm:

• Thống kê và xác định hộ nghèo, cận nghèo: UBND xã tiến hành thống kê, xác định và phân loại các hộ gia đình thuộc diện nghèo, cận nghèo theo tiêu chí của Nhà nước. Công tác này giúp xây dựng danh sách hộ nghèo chính xác, từ đó xác định đúng đối tượng cần hỗ trợ.
• Triển khai chính sách hỗ trợ của Nhà nước: UBND xã là đầu mối triển khai các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho hộ nghèo, bao gồm trợ cấp tài chính, cấp phát nhu yếu phẩm, hỗ trợ y tế, giáo dục, và các dịch vụ xã hội cơ bản. Các chính sách này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và cải thiện điều kiện sống cho hộ nghèo.
• Hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm: UBND xã phối hợp với các tổ chức để tổ chức các lớp đào tạo nghề cho người dân, giúp họ có kỹ năng và tìm kiếm việc làm. Đặc biệt, đối với các hộ nghèo, việc có kỹ năng nghề nghiệp giúp họ có khả năng tự kiếm sống, thoát nghèo một cách bền vững.
• Khuyến khích và hỗ trợ phát triển sản xuất: UBND xã khuyến khích người dân áp dụng các phương pháp canh tác mới, hỗ trợ các dự án phát triển nông nghiệp, chăn nuôi và sản xuất kinh doanh, giúp họ tăng thu nhập và cải thiện đời sống. Các hình thức hỗ trợ bao gồm cho vay vốn với lãi suất ưu đãi, cung cấp con giống, cây trồng và hướng dẫn kỹ thuật sản xuất.
• Tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân: UBND xã thực hiện các chương trình tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về các biện pháp thoát nghèo và cải thiện cuộc sống. Các chương trình tuyên truyền thường được tổ chức thông qua các buổi họp dân, các buổi truyền thông cộng đồng hoặc qua các phương tiện thông tin đại chúng.
• Giám sát và đánh giá hiệu quả chương trình xoá đói giảm nghèo: UBND xã có nhiệm vụ giám sát, kiểm tra và đánh giá hiệu quả của các chương trình giảm nghèo để đảm bảo rằng các nguồn lực và hỗ trợ được sử dụng đúng mục đích và mang lại kết quả tích cực cho cộng đồng.

Nhờ các vai trò và biện pháp trên, UBND xã đã góp phần không nhỏ trong việc giảm tỷ lệ hộ nghèo, cải thiện đời sống và xây dựng cộng đồng phát triển bền vững.

2. Ví dụ minh họa

Một ví dụ cụ thể về vai trò của UBND xã trong công tác xoá đói giảm nghèo có thể thấy qua trường hợp tại xã X, huyện Y. Xã X là một xã vùng cao với đa phần người dân thuộc diện nghèo và cận nghèo, sinh sống chủ yếu nhờ vào nông nghiệp tự cung tự cấp. Để giúp người dân thoát nghèo, UBND xã X đã triển khai các hoạt động hỗ trợ như sau:

• Đào tạo nghề trồng cây dược liệu: Nhận thấy tiềm năng kinh tế của các loại cây dược liệu, UBND xã X đã tổ chức các khóa đào tạo nghề trồng cây dược liệu cho người dân, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch. Các khóa đào tạo này giúp người dân có thêm kiến thức và kỹ năng mới, mở ra cơ hội thu nhập ổn định.
• Cho vay vốn ưu đãi: UBND xã đã phối hợp với Ngân hàng Chính sách Xã hội hỗ trợ vốn vay lãi suất thấp cho các hộ nghèo để đầu tư vào mô hình trồng cây dược liệu. Nhờ nguồn vốn hỗ trợ, người dân có thể đầu tư phân bón, giống cây và các công cụ sản xuất.
• Cung cấp cây giống và phân bón: Để giảm bớt chi phí ban đầu, UBND xã đã vận động các tổ chức và nhà hảo tâm tài trợ cây giống và phân bón cho người dân, giúp họ có điều kiện tốt nhất để bắt đầu sản xuất.

Nhờ các biện pháp trên, tỷ lệ hộ nghèo tại xã X đã giảm đáng kể, nhiều hộ gia đình có thể tự sản xuất và kiếm thu nhập ổn định từ việc trồng cây dược liệu, nâng cao chất lượng cuộc sống.

3. Những vướng mắc thực tế

Trong quá trình thực hiện công tác xoá đói giảm nghèo, UBND xã gặp phải một số vướng mắc như sau:

• Thiếu kinh phí và nguồn lực: Một số xã nông thôn thiếu kinh phí và nhân lực để thực hiện các chương trình giảm nghèo. Nhiều trường hợp, việc hỗ trợ bị gián đoạn hoặc chưa thể đáp ứng được nhu cầu thực tế của người dân.
• Hạn chế trong kỹ năng và trình độ của người dân: Một số người dân có trình độ học vấn thấp, ít có kinh nghiệm sản xuất hiện đại và kỹ năng nghề nghiệp hạn chế, khiến họ gặp khó khăn trong việc nâng cao thu nhập và thoát nghèo.
• Thiếu sự phối hợp giữa các cấp: Công tác giảm nghèo cần sự phối hợp giữa các cấp từ xã, huyện đến tỉnh. Tuy nhiên, không phải lúc nào sự phối hợp này cũng diễn ra suôn sẻ, gây khó khăn trong việc triển khai các chính sách hỗ trợ hiệu quả.
• Tâm lý ỷ lại và thiếu ý thức tự lực: Một số người dân có tâm lý ỷ lại vào các chương trình hỗ trợ mà thiếu ý thức tự lực, tự cường. Điều này làm giảm hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ và kéo dài tình trạng nghèo đói trong cộng đồng.

4. Những lưu ý cần thiết

Để công tác xoá đói giảm nghèo đạt hiệu quả cao, UBND xã và người dân cần lưu ý những điểm sau:

• Nâng cao ý thức tự lực và chủ động của người dân: UBND xã cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để người dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc tự nỗ lực, phát triển bản thân và không ỷ lại vào các chính sách hỗ trợ.
• Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức xã hội và doanh nghiệp: UBND xã cần tạo điều kiện hợp tác với các tổ chức xã hội, doanh nghiệp để huy động thêm nguồn lực và hỗ trợ cho công tác giảm nghèo, đặc biệt là trong các lĩnh vực đào tạo nghề, hỗ trợ vốn và phát triển sản xuất.
• Đảm bảo tính minh bạch trong quá trình hỗ trợ: UBND xã cần công khai minh bạch danh sách các hộ được nhận hỗ trợ, các chính sách áp dụng và quy trình thực hiện để đảm bảo các chính sách giảm nghèo được thực hiện đúng đối tượng và mang lại hiệu quả cao nhất.
• Giám sát chặt chẽ hiệu quả của các chương trình: Các chương trình giảm nghèo cần được giám sát chặt chẽ để đánh giá hiệu quả thực tế, từ đó điều chỉnh hoặc thay đổi các biện pháp hỗ trợ khi cần thiết nhằm đạt được mục tiêu thoát nghèo bền vững.

5. Căn cứ pháp lý

Dưới đây là các căn cứ pháp lý liên quan đến vai trò của UBND xã trong công tác xoá đói giảm nghèo:

• Luật Phòng, chống đói nghèo bền vững năm 2019: Luật này quy định về quyền lợi và trách nhiệm của các cấp chính quyền trong việc thực hiện các chương trình giảm nghèo, trong đó có UBND xã.
• Nghị quyết số 76/NQ-CP của Chính phủ về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025: Nghị quyết này quy định các mục tiêu và biện pháp xoá đói giảm nghèo bền vững, yêu cầu UBND xã triển khai và thực hiện các biện pháp hỗ trợ cho hộ nghèo và cận nghèo.
• Quyết định số 112/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án giảm nghèo và hỗ trợ người nghèo, trong đó UBND xã có trách nhiệm cụ thể trong việc xác định hộ nghèo, phân loại và thực hiện các chính sách hỗ trợ.
• Thông tư số 06/2021/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội: Thông tư này hướng dẫn chi tiết về việc xác định hộ nghèo và các biện pháp hỗ trợ giảm nghèo tại các cấp xã, phường.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các quy định liên quan đến công tác hành chính tại UBND xã qua https://luatpvlgroup.com/category/hanh-chinh/.

UBND xã có vai trò quan trọng trong công tác xoá đói giảm nghèo, từ việc xác định hộ nghèo, triển khai các chính sách hỗ trợ đến việc giám sát và đánh giá hiệu quả chương trình. Nhờ vào các biện pháp và chương trình của UBND xã, nhiều hộ gia đình đã cải thiện được cuộc sống, tăng thu nhập và thoát nghèo bền vững. Công tác xoá đói giảm nghèo không chỉ cải thiện đời sống của người dân mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng, xây dựng một xã hội công bằng, phồn vinh.