Từ chối nhận di sản thừa kế có thể thực hiện sau khi đã nhận một phần di sản không?

1) Từ chối nhận di sản thừa kế có thể thực hiện sau khi đã nhận một phần di sản không?

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, người thừa kế không thể từ chối nhận di sản sau khi đã nhận một phần di sản. Việc từ chối nhận di sản thừa kế là quyền của người thừa kế, nhưng quyền này chỉ có hiệu lực khi người thừa kế chưa có bất kỳ hành động nào thể hiện sự đồng ý nhận di sản. Một khi người thừa kế đã nhận một phần di sản, hành vi đó được xem như một sự chấp nhận toàn bộ phần di sản thừa kế, và từ đó, quyền từ chối nhận di sản không còn hiệu lực.

Điều này được quy định cụ thể tại Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015, theo đó người thừa kế chỉ có quyền từ chối nhận di sản trong vòng 6 tháng kể từ thời điểm mở thừa kế (tức là thời điểm người để lại di sản qua đời). Tuy nhiên, nếu trong khoảng thời gian này người thừa kế đã nhận một phần di sản hoặc đã thực hiện bất kỳ hành vi nào nhằm chiếm hữu, quản lý, sử dụng hoặc định đoạt di sản, thì quyền từ chối di sản sẽ bị mất.

Ngoài ra, một điểm cần lưu ý là việc từ chối nhận di sản phải được thực hiện một cách toàn bộ, nghĩa là người thừa kế không thể chỉ từ chối một phần di sản và chấp nhận phần còn lại. Nếu đã chấp nhận một phần di sản, người thừa kế sẽ buộc phải nhận toàn bộ phần di sản mà họ được hưởng theo di chúc hoặc pháp luật.

2) Ví dụ minh họa về việc từ chối nhận di sản thừa kế sau khi đã nhận một phần di sản

Giả sử ông A qua đời và để lại một căn nhà và một số tài sản giá trị khác cho hai con là anh B và chị C. Theo di chúc của ông A, tài sản sẽ được chia đều cho cả hai người. Sau khi ông A qua đời, anh B đã nhận và sử dụng một phần tài sản là chiếc xe ô tô thuộc di sản thừa kế của ông A. Tuy nhiên, do không muốn phải quản lý căn nhà và các tài sản khác, anh B muốn từ chối nhận phần còn lại của di sản.

Trong trường hợp này, anh B không thể từ chối nhận phần còn lại của di sản. Việc anh B đã nhận và sử dụng chiếc xe ô tô, một phần của di sản, đồng nghĩa với việc anh đã đồng ý nhận toàn bộ phần di sản mà mình được hưởng. Theo quy định pháp luật, hành vi này được coi là sự chấp nhận thừa kế, và anh B không còn quyền từ chối nhận phần di sản còn lại.

Nếu anh B muốn từ chối toàn bộ di sản, anh phải thực hiện việc từ chối trước khi nhận bất kỳ phần nào của di sản và từ chối bằng văn bản, gửi tới cơ quan có thẩm quyền trong thời hạn 6 tháng kể từ thời điểm ông A qua đời.

3) Những vướng mắc thực tế khi từ chối nhận di sản thừa kế sau khi đã nhận một phần di sản

Trong thực tế, việc từ chối nhận di sản thừa kế có thể phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, đặc biệt khi người thừa kế đã nhận một phần di sản trước khi có ý định từ chối. Dưới đây là một số vướng mắc thường gặp:

• Hiểu lầm về quyền từ chối: Nhiều người thừa kế không hiểu rõ rằng một khi họ đã nhận một phần di sản, họ không còn quyền từ chối nhận phần di sản còn lại. Điều này dẫn đến tình trạng người thừa kế chấp nhận một phần tài sản nhưng sau đó muốn từ chối phần còn lại, gây ra tranh chấp với các thành viên khác trong gia đình hoặc người thừa kế khác.
• Trách nhiệm pháp lý sau khi đã nhận di sản: Sau khi nhận một phần di sản, người thừa kế không chỉ mất quyền từ chối, mà còn phải chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ hoặc nghĩa vụ phát sinh liên quan đến phần di sản mà họ đã nhận. Điều này có thể gây ra khó khăn tài chính cho người thừa kế nếu họ không tính toán kỹ lưỡng trước khi quyết định nhận di sản.
• Mâu thuẫn giữa các thành viên gia đình: Việc một thành viên trong gia đình từ chối nhận di sản hoặc chỉ muốn từ chối một phần di sản có thể gây ra tranh chấp, đặc biệt khi giá trị tài sản lớn hoặc có nhiều người thừa kế cùng tham gia chia di sản. Các thành viên khác có thể không đồng ý với quyết định từ chối hoặc yêu cầu người từ chối phải hoàn trả phần di sản đã nhận.
• Thiếu sự đồng thuận về việc chia di sản: Khi một người thừa kế đã nhận một phần di sản và sau đó muốn từ chối phần còn lại, việc chia di sản có thể trở nên phức tạp, đặc biệt khi không có sự đồng thuận giữa các thành viên gia đình hoặc người thừa kế khác. Điều này có thể kéo dài quá trình phân chia và gây ra nhiều khó khăn pháp lý.

4) Những lưu ý cần thiết khi từ chối nhận di sản thừa kế

Để tránh những vướng mắc pháp lý và đảm bảo quyền lợi của mình, người thừa kế cần chú ý những điểm sau khi có ý định từ chối nhận di sản:

• Không nhận bất kỳ phần nào của di sản trước khi từ chối: Một khi đã nhận hoặc sử dụng bất kỳ phần nào của di sản, người thừa kế sẽ mất quyền từ chối nhận di sản. Do đó, nếu có ý định từ chối, người thừa kế phải thực hiện từ chối trước khi tiếp nhận bất kỳ tài sản nào.
• Thực hiện từ chối bằng văn bản: Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản, gửi tới cơ quan có thẩm quyền như Văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân nơi mở thừa kế. Điều này đảm bảo rằng việc từ chối là hợp pháp và có giá trị pháp lý.
• Thực hiện trong thời hạn quy định: Người thừa kế chỉ có 6 tháng kể từ ngày mở thừa kế để thực hiện việc từ chối nhận di sản. Sau thời gian này, nếu không từ chối hoặc đã nhận một phần di sản, người thừa kế sẽ mặc định đồng ý nhận toàn bộ phần di sản mà mình được hưởng.
• Tìm sự tư vấn pháp lý: Trước khi quyết định từ chối hoặc nhận di sản, người thừa kế nên tìm sự tư vấn từ luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để đảm bảo rằng mọi quyết định đều được thực hiện đúng quy định và không gây ra tranh chấp về sau.

5) Căn cứ pháp lý

• Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015: Quy định về quyền từ chối nhận di sản thừa kế.
• Điều 611 Bộ luật Dân sự năm 2015: Quy định về thời điểm mở thừa kế.

Kết luận, người thừa kế không thể từ chối nhận di sản thừa kế sau khi đã nhận một phần di sản. Việc nhận một phần di sản được xem là hành vi chấp nhận toàn bộ phần thừa kế, và từ đó, quyền từ chối không còn hiệu lực. Do đó, nếu bạn có ý định từ chối di sản thừa kế, hãy thực hiện điều này trước khi nhận bất kỳ phần nào của di sản và tuân thủ đúng quy trình pháp lý. Nếu bạn cần sự hỗ trợ pháp lý, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được tư vấn chi tiết và đảm bảo quyền lợi của mình.

Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/thua-ke/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/