Trách nhiệm của người quản lý trong việc điều hành doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa?Bài viết chi tiết về vai trò, ví dụ minh họa, vướng mắc và căn cứ pháp lý liên quan.
1) Trách nhiệm của người quản lý trong việc điều hành doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa là gì?
Sau khi doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được cổ phần hóa, trách nhiệm của người quản lý thay đổi rõ rệt để phù hợp với mô hình công ty cổ phần. Mặc dù Nhà nước có thể vẫn giữ cổ phần chi phối hoặc cổ phần lớn, nhưng doanh nghiệp đã có sự tham gia của các cổ đông tư nhân, yêu cầu cách thức điều hành minh bạch, hiệu quả và linh hoạt hơn. Dưới đây là những trách nhiệm chính của người quản lý trong việc điều hành doanh nghiệp sau cổ phần hóa:
Đảm bảo tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp:
Người quản lý cần đảm bảo rằng các hoạt động kinh doanh, tài chính và quản trị được thực hiện một cách công khai và minh bạch, đáp ứng các yêu cầu của Luật Doanh nghiệp và các quy định liên quan khác. Tính minh bạch giúp xây dựng niềm tin của các cổ đông, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút thêm vốn đầu tư.
Xây dựng và triển khai chiến lược phát triển mới:
Người quản lý phải xây dựng và triển khai chiến lược phát triển phù hợp với mô hình công ty cổ phần, tập trung vào hiệu quả kinh doanh và lợi ích của các cổ đông. Điều này bao gồm việc phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới, tối ưu hóa quy trình sản xuất và mở rộng thị trường.
Quản lý tài chính và sử dụng nguồn vốn hiệu quả:
Sau cổ phần hóa, người quản lý có trách nhiệm điều hành nguồn vốn của doanh nghiệp một cách hiệu quả, bao gồm quản lý dòng tiền, tối ưu hóa lợi nhuận và đầu tư hợp lý. Người quản lý phải đảm bảo rằng nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích và mang lại lợi ích tối đa cho doanh nghiệp cũng như các cổ đông.
Bảo đảm quyền lợi của cổ đông và người lao động:
Người quản lý phải đảm bảo rằng các cổ đông, đặc biệt là cổ đông thiểu số, được đối xử công bằng trong quá trình điều hành doanh nghiệp. Đồng thời, người quản lý cũng phải đảm bảo quyền lợi của người lao động thông qua việc duy trì các chế độ lương bổng, bảo hiểm xã hội và phúc lợi khác.
Thực hiện báo cáo tài chính định kỳ và tuân thủ pháp luật:
Người quản lý có trách nhiệm lập các báo cáo tài chính định kỳ, công bố thông tin tài chính minh bạch và tuân thủ các quy định pháp luật về thuế, kế toán và kiểm toán. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp sau cổ phần hóa.
2) Ví dụ minh họa
Một ví dụ điển hình về trách nhiệm của người quản lý trong điều hành DNNN sau cổ phần hóa là Tổng công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco). Sau khi Sabeco được cổ phần hóa, ban quản lý phải đối mặt với nhiều thay đổi và thách thức trong việc điều hành doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần.
Một số nhiệm vụ của ban quản lý tại Sabeco sau cổ phần hóa:
- Đảm bảo tính minh bạch: Ban quản lý Sabeco đã phải thay đổi cách tiếp cận trong quản trị để đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong việc công khai thông tin tài chính và các quyết định đầu tư.
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Ban quản lý Sabeco đã tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình sản xuất và cắt giảm chi phí, từ đó tăng cường lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh.
- Phát triển sản phẩm mới: Sabeco đã phát triển nhiều sản phẩm mới và mở rộng thị trường ra quốc tế nhằm gia tăng thị phần và tăng trưởng doanh thu.
- Bảo vệ quyền lợi của cổ đông: Ban quản lý đã có các biện pháp đảm bảo quyền lợi của các cổ đông, bao gồm cổ tức hợp lý và cung cấp thông tin kịp thời về hoạt động của doanh nghiệp.
Nhờ sự thay đổi và linh hoạt trong quản lý, Sabeco đã duy trì được sự phát triển bền vững và tăng trưởng sau khi cổ phần hóa.
3) Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong thay đổi văn hóa doanh nghiệp:
Sau cổ phần hóa, văn hóa doanh nghiệp cần phải thay đổi để phù hợp với mô hình công ty cổ phần. Tuy nhiên, điều này không dễ dàng do sự khác biệt trong tư duy quản lý giữa mô hình DNNN và công ty cổ phần, cũng như sự chống đối từ các nhân viên lâu năm.
Thiếu kinh nghiệm quản lý theo mô hình cổ phần:
Nhiều người quản lý DNNN sau cổ phần hóa không có đủ kinh nghiệm trong việc điều hành theo mô hình công ty cổ phần, đặc biệt là về quản trị tài chính, minh bạch thông tin và bảo vệ quyền lợi của cổ đông. Điều này có thể dẫn đến các quyết định quản lý sai lầm hoặc thiếu hiệu quả.
Áp lực từ cổ đông và thị trường:
Sau cổ phần hóa, ban quản lý doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực từ các cổ đông về lợi nhuận, cổ tức và giá trị cổ phiếu. Áp lực này có thể gây ra sự xung đột giữa lợi ích ngắn hạn của cổ đông và chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp.
Vấn đề quản lý tài chính và đầu tư:
Quản lý tài chính và đầu tư sau cổ phần hóa trở nên phức tạp hơn do sự tham gia của nhiều cổ đông và yêu cầu tối ưu hóa lợi nhuận. Điều này đòi hỏi ban quản lý phải có chiến lược tài chính linh hoạt và sử dụng nguồn vốn một cách hợp lý.
4) Những lưu ý quan trọng
Đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình:
Người quản lý cần chú trọng vào việc công khai và minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, bao gồm việc công khai thông tin tài chính, chiến lược phát triển và các quyết định quản lý quan trọng. Tính minh bạch giúp tạo niềm tin của cổ đông và bảo vệ lợi ích của các bên liên quan.
Phát triển chiến lược kinh doanh linh hoạt:
Người quản lý cần xây dựng chiến lược kinh doanh linh hoạt và thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi của thị trường và yêu cầu của cổ đông. Điều này bao gồm phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường và tìm kiếm cơ hội đầu tư sinh lời.
Đào tạo và nâng cao năng lực quản lý:
Ban quản lý cần được đào tạo và nâng cao năng lực về quản trị doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần, bao gồm kỹ năng quản lý tài chính, chiến lược kinh doanh và quản trị rủi ro. Điều này giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp được điều hành một cách chuyên nghiệp và hiệu quả.
Bảo vệ quyền lợi của cổ đông và người lao động:
Người quản lý cần đảm bảo rằng quyền lợi của cổ đông, đặc biệt là cổ đông thiểu số, được bảo vệ trong quá trình điều hành doanh nghiệp. Đồng thời, cần duy trì các chính sách về phúc lợi và bảo vệ quyền lợi của người lao động để duy trì sự ổn định và phát triển bền vững.
5) Căn cứ pháp lý
Căn cứ pháp lý về trách nhiệm của người quản lý trong điều hành doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa bao gồm:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và trách nhiệm của người quản lý trong doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp sau cổ phần hóa.
- Nghị định số 126/2017/NĐ-CP: Quy định về quản lý và sử dụng vốn nhà nước trong doanh nghiệp, bao gồm các quy định về quản lý sau cổ phần hóa.
- Thông tư số 200/2014/TT-BTC: Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, bao gồm các quy định về lập và công bố báo cáo tài chính.
- Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp 2014: Quy định về trách nhiệm của người quản lý trong sử dụng vốn nhà nước và điều hành doanh nghiệp.
Liên kết nội bộ: Doanh nghiệp
