Trách nhiệm của cổ đông trong việc yêu cầu giải trình về báo cáo tài chính là gì?

I. Trách nhiệm của cổ đông trong việc yêu cầu giải trình về báo cáo tài chính

Cổ đông, với tư cách là các nhà đầu tư và người sở hữu cổ phần của công ty, có quyền và trách nhiệm yêu cầu giải trình về báo cáo tài chính để đảm bảo rằng công ty hoạt động minh bạch và tài chính của công ty được quản lý đúng cách. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của cổ đông mà còn thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính của công ty.

1. Quy định pháp lý về trách nhiệm của cổ đông

• Luật Doanh Nghiệp 2020: Điều 106 của Luật Doanh Nghiệp 2020 quy định rõ ràng quyền của cổ đông đối với việc yêu cầu giải trình về báo cáo tài chính. Cụ thể, cổ đông có quyền yêu cầu thông tin liên quan đến tình hình tài chính, các khoản chi tiêu, và các giao dịch quan trọng của công ty. Điều này đảm bảo rằng cổ đông có thể nắm bắt thông tin chính xác và đầy đủ để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
• Luật Chứng Khoán 2019: Theo Điều 128 của Luật Chứng Khoán, các cổ đông của công ty niêm yết trên sàn chứng khoán có quyền yêu cầu công ty công bố thông tin liên quan đến báo cáo tài chính, các khoản đầu tư và nghĩa vụ tài chính. Quy định này giúp đảm bảo rằng cổ đông có quyền tiếp cận thông tin quan trọng về tình hình tài chính của công ty.
• Nghị định số 155/2020/NĐ-CP: Nghị định này hướng dẫn cụ thể về công bố thông tin của các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán. Nó quy định rằng các công ty niêm yết phải công bố thông tin về báo cáo tài chính và các giao dịch quan trọng theo định kỳ, đồng thời đáp ứng yêu cầu của cổ đông về giải trình khi có yêu cầu.

2. Cách thực hiện yêu cầu giải trình

• Gửi yêu cầu chính thức: Cổ đông cần gửi yêu cầu giải trình bằng văn bản đến ban lãnh đạo công ty hoặc hội đồng quản trị. Yêu cầu này nên được lập thành văn bản, nêu rõ các thông tin cần giải trình và lý do cụ thể. Văn bản yêu cầu có thể gửi qua thư điện tử, bưu điện hoặc nộp trực tiếp tại văn phòng công ty.
• Theo dõi và nhận phản hồi: Sau khi gửi yêu cầu, cổ đông cần theo dõi quá trình xử lý yêu cầu và đảm bảo rằng công ty phản hồi đúng hạn. Công ty có trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác theo yêu cầu của cổ đông.
• Tham gia họp cổ đông: Trong các cuộc họp cổ đông, cổ đông có thể đưa ra câu hỏi và yêu cầu giải trình trực tiếp từ ban lãnh đạo công ty. Đây là cơ hội để cổ đông trao đổi và làm rõ các vấn đề liên quan đến báo cáo tài chính.

3. Những vướng mắc thực tế

• Khó khăn trong việc tiếp cận thông tin: Một số cổ đông có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin liên quan đến báo cáo tài chính của công ty. Điều này có thể do công ty không công bố đầy đủ thông tin hoặc không trả lời yêu cầu giải trình một cách kịp thời và đầy đủ.
• Thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính: Đôi khi, báo cáo tài chính của công ty có thể thiếu minh bạch hoặc không phản ánh đúng tình hình tài chính thực tế. Điều này làm cho việc yêu cầu giải trình trở nên khó khăn hơn và cần sự can thiệp từ các cơ quan quản lý.
• Tranh chấp giữa cổ đông và ban lãnh đạo: Trong một số trường hợp, cổ đông và ban lãnh đạo có thể xảy ra tranh chấp về các vấn đề tài chính. Việc giải quyết tranh chấp này đòi hỏi sự can thiệp của các cơ quan pháp lý hoặc trọng tài.

4. Những lưu ý cần thiết

• Đảm bảo tính chính xác của yêu cầu: Cổ đông cần đảm bảo rằng yêu cầu giải trình được lập rõ ràng, chi tiết và chính xác. Điều này giúp tăng khả năng công ty sẽ cung cấp thông tin đầy đủ và hợp lý.
• Kiểm tra quy định công ty: Trước khi gửi yêu cầu giải trình, cổ đông nên kiểm tra quy định của công ty về việc yêu cầu giải trình và công bố thông tin. Một số công ty có thể có quy trình và yêu cầu cụ thể đối với việc yêu cầu thông tin từ cổ đông.
• Sử dụng các công cụ pháp lý nếu cần: Nếu công ty không phản hồi yêu cầu giải trình hoặc không cung cấp thông tin đầy đủ, cổ đông có thể sử dụng các công cụ pháp lý như khiếu nại đến cơ quan quản lý chứng khoán hoặc yêu cầu trọng tài để giải quyết vấn đề.

5. Ví dụ minh họa

Giả sử bạn là cổ đông của một công ty cổ phần niêm yết trên sàn chứng khoán. Bạn nhận thấy trong báo cáo tài chính năm gần đây của công ty có một khoản chi tiêu lớn không được giải trình rõ ràng. Bạn quyết định yêu cầu giải trình về khoản chi tiêu này để hiểu rõ hơn về lý do và tác động của nó đến tình hình tài chính của công ty.

Bạn gửi yêu cầu chính thức bằng văn bản đến ban lãnh đạo công ty, nêu rõ các thông tin cần giải trình và lý do cụ thể. Bạn cũng theo dõi phản hồi của công ty và tham gia cuộc họp cổ đông để đưa ra câu hỏi trực tiếp. Nếu công ty không cung cấp thông tin đầy đủ hoặc không phản hồi đúng hạn, bạn có thể sử dụng các công cụ pháp lý để yêu cầu giải quyết vấn đề.

6. Căn cứ pháp luật

• Luật Doanh Nghiệp 2020: Điều 106
• Luật Chứng Khoán 2019: Điều 128
• Nghị định số 155/2020/NĐ-CP: Quy định về công bố thông tin của công ty niêm yết

7. Kết luận

Trách nhiệm của cổ đông trong việc yêu cầu giải trình về báo cáo tài chính là một quyền quan trọng nhằm bảo đảm tính minh bạch và trách nhiệm của công ty. Bằng cách yêu cầu giải trình một cách chính xác và kịp thời, cổ đông không chỉ bảo vệ quyền lợi của mình mà còn góp phần nâng cao sự minh bạch trong quản lý tài chính của công ty. Tuy nhiên, để thực hiện quyền này một cách hiệu quả, cổ đông cần nắm rõ các quy định pháp lý, quy trình yêu cầu giải trình và sẵn sàng sử dụng các công cụ pháp lý khi cần thiết.

Liên kết nội bộ: Các quy định về công bố thông tin doanh nghiệp

Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật về công bố thông tin doanh nghiệp