Trách nhiệm của ban kiểm soát trong việc xác minh tính chính xác của báo cáo tài chính là gì?Bài viết chi tiết về cách thực hiện và những vướng mắc thực tế liên quan đến quá trình kiểm tra báo cáo tài chính.
1) Trách nhiệm của ban kiểm soát trong việc xác minh tính chính xác của báo cáo tài chính là gì?
Ban kiểm soát đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm tính chính xác và trung thực của các báo cáo tài chính mà doanh nghiệp công bố. Trách nhiệm của ban kiểm soát bao gồm việc giám sát, kiểm tra, và xác minh các số liệu tài chính để đảm bảo rằng tất cả các thông tin trong báo cáo tài chính phản ánh chính xác tình hình hoạt động của doanh nghiệp.
Cụ thể, trách nhiệm của ban kiểm soát là:
- Xác minh tính chính xác và minh bạch của số liệu tài chính: Ban kiểm soát phải đảm bảo rằng các số liệu trong báo cáo tài chính, bao gồm doanh thu, lợi nhuận, chi phí, tài sản, và nợ phải trả đều được ghi nhận và trình bày đúng cách.
- Giám sát quá trình lập báo cáo tài chính: Ban kiểm soát phải theo dõi sát sao các giai đoạn trong quá trình lập báo cáo tài chính để đảm bảo rằng báo cáo tuân thủ đúng các chuẩn mực kế toán hiện hành.
- Phát hiện sai sót hoặc gian lận: Ban kiểm soát có trách nhiệm phát hiện và báo cáo những sai sót hoặc hành vi gian lận trong quá trình lập báo cáo tài chính và đưa ra các khuyến nghị sửa chữa.
2) Cách thực hiện việc xác minh tính chính xác của báo cáo tài chính
Để thực hiện tốt trách nhiệm của mình, ban kiểm soát cần tuân thủ các bước sau:
- Kiểm tra sổ sách và dữ liệu tài chính: Ban kiểm soát phải kiểm tra kỹ lưỡng các sổ sách kế toán và dữ liệu tài chính liên quan để đối chiếu và đảm bảo tính chính xác của các số liệu.
- Phân tích các khoản mục trọng yếu: Ban kiểm soát cần tập trung vào những khoản mục trọng yếu trong báo cáo tài chính, như doanh thu, chi phí, tài sản, và nợ phải trả. Những khoản mục này thường tiềm ẩn nguy cơ sai lệch cao và cần được kiểm tra kỹ lưỡng.
- Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ: Ban kiểm soát cần đánh giá mức độ hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ, đảm bảo rằng các quy trình kế toán được tuân thủ đúng cách và có thể ngăn chặn các sai sót hoặc gian lận.
- Phối hợp với kiểm toán viên độc lập: Nếu báo cáo tài chính đã được kiểm toán bởi một công ty kiểm toán độc lập, ban kiểm soát cần làm việc chặt chẽ với kiểm toán viên để đảm bảo rằng quá trình kiểm toán đã được thực hiện một cách khách quan và hiệu quả.
- Lập báo cáo đánh giá: Sau khi hoàn thành kiểm tra và xác minh, ban kiểm soát cần lập báo cáo đánh giá về tình trạng tài chính của doanh nghiệp, nêu rõ những sai sót phát hiện và đề xuất các biện pháp sửa chữa.
3) Những vướng mắc thực tế trong việc xác minh báo cáo tài chính
Trong quá trình xác minh báo cáo tài chính, ban kiểm soát có thể gặp phải nhiều khó khăn và vướng mắc như sau:
- Thiếu thông tin cần thiết: Doanh nghiệp có thể không cung cấp đủ thông tin và tài liệu cần thiết cho ban kiểm soát, làm khó khăn cho việc kiểm tra và xác minh.
- Áp lực từ doanh nghiệp: Ban kiểm soát đôi khi phải đối mặt với áp lực từ ban lãnh đạo hoặc các cổ đông lớn, yêu cầu giảm nhẹ hoặc không báo cáo những sai phạm hoặc sai sót trong báo cáo tài chính.
- Thiếu chuyên môn: Trong một số trường hợp, ban kiểm soát có thể thiếu các kỹ năng chuyên môn cần thiết về kế toán và tài chính để phát hiện và xử lý những sai sót trong báo cáo tài chính.
- Hạn chế trong hệ thống kiểm soát nội bộ: Nếu hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp không hiệu quả, ban kiểm soát sẽ khó đảm bảo rằng các số liệu tài chính được ghi nhận chính xác và không có sai sót.
4) Những lưu ý cần thiết khi xác minh báo cáo tài chính
Để thực hiện tốt việc xác minh báo cáo tài chính, ban kiểm soát cần lưu ý các điểm sau:
- Duy trì tính độc lập và khách quan: Ban kiểm soát phải duy trì tính độc lập trong quá trình giám sát và kiểm tra, không để bị ảnh hưởng bởi bất kỳ áp lực nào từ bên trong hoặc bên ngoài doanh nghiệp.
- Hiểu rõ các chuẩn mực kế toán: Ban kiểm soát cần nắm rõ các quy định và chuẩn mực kế toán hiện hành để có thể phát hiện và xử lý các sai phạm kịp thời.
- Kiểm tra thường xuyên và định kỳ: Việc xác minh báo cáo tài chính nên được thực hiện thường xuyên trong suốt năm tài chính, thay vì chỉ tập trung vào cuối năm, để phát hiện sớm các vấn đề phát sinh.
- Phối hợp với các bộ phận liên quan: Ban kiểm soát cần làm việc chặt chẽ với bộ phận kế toán, kiểm toán viên và ban giám đốc để đảm bảo rằng các quy trình kiểm tra được thực hiện đầy đủ và chính xác.
5) Ví dụ minh họa
Công ty A là một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xây dựng, và ban kiểm soát của công ty này đã phát hiện rằng một số khoản mục trong báo cáo tài chính năm 2022 bị ghi nhận sai lệch. Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, ban kiểm soát phát hiện rằng các chi phí cho một dự án lớn đã bị ghi nhận vào tài khoản khác, dẫn đến việc báo cáo lợi nhuận của công ty không chính xác. Ban kiểm soát đã yêu cầu bộ phận kế toán điều chỉnh lại báo cáo tài chính trước khi công bố ra công chúng, từ đó giúp công ty tránh được các rủi ro pháp lý và bảo vệ quyền lợi của cổ đông.
6) Căn cứ pháp luật
- Luật Doanh nghiệp 2020: Điều 170 của Luật Doanh nghiệp quy định rõ trách nhiệm của ban kiểm soát trong việc giám sát và đảm bảo tính chính xác của các hoạt động tài chính, bao gồm cả việc xác minh báo cáo tài chính.
- Luật Kế toán 2015: Điều 13 của Luật Kế toán quy định rằng các doanh nghiệp phải lập báo cáo tài chính trung thực, minh bạch và tuân thủ đúng các chuẩn mực kế toán. Ban kiểm soát có trách nhiệm giám sát việc tuân thủ này.
- Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS): Các chuẩn mực này quy định rõ cách thức lập báo cáo tài chính, từ đó giúp ban kiểm soát có cơ sở để thực hiện nhiệm vụ xác minh.
7) Kết luận
Trách nhiệm của ban kiểm soát trong việc xác minh tính chính xác của báo cáo tài chính là một phần quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và trung thực của thông tin tài chính. Ban kiểm soát cần thực hiện các quy trình kiểm tra chặt chẽ, phối hợp với các bộ phận liên quan, và duy trì tính độc lập trong suốt quá trình xác minh. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của cổ đông mà còn đảm bảo rằng doanh nghiệp hoạt động theo đúng các quy định pháp luật hiện hành. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về kiểm soát và xác minh báo cáo tài chính.
Liên kết nội bộ:
Doanh nghiệp tại Luật PVL Group
