Trách nhiệm của ban kiểm soát trong công ty cổ phần là gì?Tìm hiểu vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của ban kiểm soát theo quy định pháp luật tại đây.
Trách nhiệm của ban kiểm soát trong công ty cổ phần là gì?
Ban kiểm soát là một bộ phận quan trọng trong công ty cổ phần, đảm nhiệm vai trò giám sát và kiểm tra hoạt động của Hội đồng quản trị (HĐQT) và Ban giám đốc. Vậy trách nhiệm của ban kiểm soát trong công ty cổ phần là gì và làm thế nào để đảm bảo tính minh bạch, công khai trong quá trình quản trị doanh nghiệp? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
1. Khái niệm và vai trò của ban kiểm soát
Theo Luật Doanh nghiệp 2020, ban kiểm soát là cơ quan được thành lập bởi Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) nhằm thực hiện chức năng giám sát hoạt động của HĐQT và Ban giám đốc. Mục tiêu của ban kiểm soát là đảm bảo sự minh bạch, trung thực trong quản lý doanh nghiệp và bảo vệ lợi ích của cổ đông.
Ban kiểm soát có vai trò quan trọng trong việc giám sát, kiểm tra và báo cáo về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh của công ty, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và điều lệ công ty.
2. Trách nhiệm của ban kiểm soát trong công ty cổ phần
Ban kiểm soát chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của công ty nhằm đảm bảo rằng HĐQT và Ban giám đốc hoạt động một cách minh bạch, công khai và tuân thủ quy định pháp luật. Các trách nhiệm cụ thể của ban kiểm soát bao gồm:
a. Giám sát hoạt động của Hội đồng quản trị và Ban giám đốc
Ban kiểm soát có trách nhiệm giám sát hoạt động của HĐQT và Ban giám đốc để đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra phù hợp với lợi ích của công ty và cổ đông. Ban kiểm soát cần theo dõi các chiến lược, kế hoạch kinh doanh và các giao dịch lớn để đảm bảo rằng HĐQT và Ban giám đốc không lạm dụng quyền lực hoặc gây thiệt hại cho công ty.
b. Kiểm tra báo cáo tài chính và các báo cáo định kỳ
Một trong những trách nhiệm quan trọng nhất của ban kiểm soát là kiểm tra tính chính xác và trung thực của các báo cáo tài chính, báo cáo định kỳ, và báo cáo tài chính hàng năm. Ban kiểm soát có quyền yêu cầu các tài liệu, báo cáo liên quan để thực hiện nhiệm vụ này và có thể thuê các đơn vị kiểm toán độc lập nếu cần.
Việc kiểm tra này giúp đảm bảo rằng các báo cáo tài chính phản ánh trung thực tình hình tài chính và kết quả hoạt động của công ty, từ đó đảm bảo quyền lợi của cổ đông.
c. Giám sát việc tuân thủ pháp luật và điều lệ công ty
Ban kiểm soát có trách nhiệm đảm bảo rằng HĐQT và Ban giám đốc tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, điều lệ công ty, và các quyết định của ĐHĐCĐ. Ban kiểm soát có thể đưa ra các cảnh báo hoặc đề xuất khi phát hiện ra các hành vi vi phạm, không tuân thủ quy định.
d. Đánh giá tính hợp pháp của các hợp đồng và giao dịch
Ban kiểm soát có trách nhiệm giám sát và đánh giá các giao dịch lớn giữa công ty và các bên liên quan, đặc biệt là các giao dịch có thể gây ra xung đột lợi ích. Điều này giúp đảm bảo rằng các giao dịch được thực hiện theo cách minh bạch, không gây tổn hại cho công ty hoặc cổ đông.
e. Báo cáo trước Đại hội đồng cổ đông
Ban kiểm soát phải lập báo cáo đánh giá về hoạt động của HĐQT, Ban giám đốc và tình hình tài chính của công ty để trình bày trước ĐHĐCĐ. Báo cáo này cần nêu rõ các vấn đề liên quan đến việc quản lý, điều hành, tài chính của công ty và đưa ra các khuyến nghị cần thiết.
Ban kiểm soát cũng có trách nhiệm báo cáo kịp thời về các vấn đề liên quan đến tình hình tài chính và hoạt động của công ty nếu phát hiện có sai phạm hoặc vi phạm pháp luật.
3. Quyền hạn của ban kiểm soát
Để thực hiện trách nhiệm giám sát hiệu quả, ban kiểm soát được trao một số quyền hạn quan trọng, bao gồm:
- Quyền yêu cầu cung cấp thông tin: Ban kiểm soát có quyền yêu cầu HĐQT, Ban giám đốc, và các bộ phận liên quan cung cấp các thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh, tài chính của công ty để thực hiện kiểm tra, giám sát.
- Quyền tham dự các cuộc họp của HĐQT: Ban kiểm soát có quyền tham gia và phát biểu ý kiến trong các cuộc họp của HĐQT nhằm đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra hợp pháp và minh bạch.
- Quyền thuê kiểm toán độc lập: Khi cần thiết, ban kiểm soát có thể thuê các đơn vị kiểm toán độc lập để thực hiện kiểm toán, đảm bảo tính chính xác của các báo cáo tài chính.
4. Trách nhiệm của từng thành viên ban kiểm soát
Mỗi thành viên của ban kiểm soát đều phải thực hiện nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhất. Theo quy định của Điều 165, Luật Doanh nghiệp 2020, thành viên ban kiểm soát phải thực hiện công việc với sự trung thực, cẩn trọng và vì lợi ích của công ty và cổ đông. Nếu có hành vi sai phạm gây thiệt hại cho công ty hoặc cổ đông, thành viên ban kiểm soát có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường và bị xử lý theo quy định pháp luật.
Căn cứ pháp lý về trách nhiệm của ban kiểm soát
Trách nhiệm và quyền hạn của ban kiểm soát trong công ty cổ phần được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và trách nhiệm của ban kiểm soát trong công ty cổ phần.
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về tổ chức, quản lý và giám sát hoạt động của công ty cổ phần, bao gồm ban kiểm soát.
Để tìm hiểu thêm chi tiết về trách nhiệm của ban kiểm soát trong công ty cổ phần, bạn có thể tham khảo tại Luật doanh nghiệp hoặc Báo Pháp Luật.
