Tiêu chuẩn quốc gia TCVN về kỹ thuật khai thác đá, cát, sỏi là gì? Tìm hiểu quy định, hồ sơ áp dụng và sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ Luật PVL Group.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn quốc gia TCVN trong kỹ thuật khai thác đá, cát, sỏi
Trong hoạt động khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường như đá, cát, sỏi, việc tuân thủ đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo hiệu quả sản xuất mà còn là yếu tố bắt buộc về pháp lý. Các tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam (TCVN) về kỹ thuật khai thác đá, cát, sỏi đóng vai trò định hướng và quy định cụ thể về quy trình, trang thiết bị, an toàn lao động và bảo vệ môi trường.
Những tiêu chuẩn này do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, thường thông qua Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, bao gồm các mã TCVN như:
TCVN 5326:2008 – Kỹ thuật khai thác mỏ lộ thiên
TCVN 4086:1985 – Quy phạm kỹ thuật an toàn trong khai thác đá
TCVN 5308:1991 – Quy phạm kỹ thuật an toàn trong xây dựng
TCVN về cát xây dựng, sỏi xây dựng như TCVN 7570:2021, TCVN 9205:2012…
Mọi tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác đá, cát, sỏi đều có trách nhiệm áp dụng và tuân thủ các tiêu chuẩn TCVN để đảm bảo an toàn, chất lượng và không vi phạm pháp luật trong quá trình khai thác. Việc tuân thủ TCVN còn là điều kiện tiên quyết khi xin cấp phép khai thác mỏ hoặc gia hạn, chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản.
2. Trình tự áp dụng tiêu chuẩn TCVN trong khai thác đá, cát, sỏi
Việc áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật TCVN trong khai thác không phải là thủ tục hành chính đơn lẻ, mà là nội dung bắt buộc được tích hợp vào các giai đoạn chuẩn bị và vận hành khai thác. Trình tự triển khai tuân thủ bao gồm:
Bước 1: Tìm hiểu các tiêu chuẩn TCVN hiện hành liên quan
Doanh nghiệp cần xác định các tiêu chuẩn bắt buộc trong từng khâu: từ khảo sát địa chất, thiết kế mỏ, thi công khai thác, bố trí máy móc thiết bị, an toàn lao động cho đến xử lý chất thải.
Bước 2: Tích hợp tiêu chuẩn vào thiết kế khai thác
Khi lập dự án đầu tư khai thác mỏ hoặc thiết kế kỹ thuật khai thác, đơn vị tư vấn phải thể hiện rõ nội dung áp dụng các TCVN, đi kèm thuyết minh tính toán theo đúng kỹ thuật.
Bước 3: Thẩm định thiết kế, hồ sơ kỹ thuật
Cơ quan có thẩm quyền như Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) hoặc Sở Xây dựng sẽ căn cứ vào các tiêu chuẩn TCVN để đánh giá tính khả thi, an toàn và phù hợp của phương án khai thác.
Bước 4: Triển khai khai thác theo đúng quy định TCVN
Doanh nghiệp triển khai khai thác phải đảm bảo các yếu tố: hệ thống thoát nước mỏ, đường vận chuyển, khoảng cách an toàn nổ mìn, độ dốc khai thác, diện tích vùng bãi thải… tuân thủ đúng các tiêu chuẩn đã công bố.
Bước 5: Kiểm tra định kỳ và giám sát kỹ thuật
Các cơ quan chuyên ngành như Sở Công Thương, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ kiểm tra định kỳ việc tuân thủ tiêu chuẩn TCVN trong vận hành, xử lý môi trường, cũng như việc bảo trì thiết bị và hạ tầng khai thác.
Nếu phát hiện không tuân thủ, doanh nghiệp có thể bị yêu cầu tạm ngừng khai thác, khắc phục kỹ thuật hoặc chịu xử phạt theo Nghị định 36/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản.
3. Thành phần hồ sơ cần thiết khi áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật TCVN
Để đảm bảo áp dụng tiêu chuẩn TCVN hiệu quả và hợp pháp trong hoạt động khai thác đá, cát, sỏi, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ kỹ thuật liên quan, bao gồm:
Hồ sơ thiết kế khai thác mỏ có tích hợp nội dung TCVN (TCVN 5326, TCVN 4086…)
Thuyết minh thiết bị, quy trình khai thác phù hợp tiêu chuẩn quốc gia
Bản vẽ hiện trạng khu vực mỏ, phân vùng khai thác – bảo vệ
Báo cáo an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy theo quy chuẩn kỹ thuật
Hồ sơ quản lý chất thải rắn, nước thải, khí thải… theo TCVN về môi trường
Biên bản kiểm định máy móc thiết bị khai thác
Bằng cấp, chứng chỉ an toàn lao động cho công nhân vận hành máy nổ mìn, xe cơ giới
Các tài liệu này thường được lập song song với hồ sơ đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản, đánh giá tác động môi trường hoặc xin thẩm định thiết kế kỹ thuật. Đây là một phần bắt buộc trong quá trình quản lý chất lượng khai thác khoáng sản.
4. Những quy chuẩn cụ thể thường áp dụng trong thực tế
Một số tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia TCVN được áp dụng phổ biến nhất trong lĩnh vực khai thác đá, cát, sỏi bao gồm:
TCVN 5326:2008 – Kỹ thuật khai thác mỏ lộ thiên: quy định cách bố trí hệ thống đường vận chuyển, thiết bị khai thác, mỏ đá tầng, xử lý mưa lớn, hệ thống thoát nước…
TCVN 4086:1985 – Quy phạm an toàn trong khai thác mỏ: hướng dẫn về bảo hộ lao động, bố trí đường thoát hiểm, cứu hộ mỏ, biển báo an toàn…
TCVN 7570:2021 – Cát, sỏi cho bê tông và vữa: yêu cầu kỹ thuật về kích thước, thành phần hạt, độ ẩm, tạp chất trong quá trình khai thác và cung ứng vật liệu xây dựng.
TCVN 9205:2012 – Vật liệu xây dựng tái chế: áp dụng cho các mỏ tái sử dụng vật liệu đá vụn, sỏi sau khai thác hoặc xử lý phế thải.
TCVN 5308:1991 – Quy phạm kỹ thuật an toàn trong xây dựng: áp dụng cho các công trình mỏ đá có quy mô lớn, có hoạt động xây dựng hạ tầng phụ trợ.
Việc không tuân thủ các tiêu chuẩn nêu trên có thể khiến doanh nghiệp bị rút giấy phép, bị phạt hành chính hoặc buộc phải dừng hoạt động để khắc phục.
5. Những lưu ý quan trọng và hỗ trợ từ Luật PVL Group
Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN trong khai thác đá, cát, sỏi không chỉ mang tính chất kỹ thuật mà còn liên quan chặt chẽ đến nghĩa vụ pháp lý của doanh nghiệp. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
Tiêu chuẩn TCVN là bắt buộc trong tất cả hồ sơ cấp phép, thẩm định thiết kế, vận hành khai thác
Chỉ những đơn vị có tư cách pháp nhân chuyên môn kỹ thuật mới đủ điều kiện lập hồ sơ áp dụng TCVN
Tài liệu TCVN cần cập nhật theo phiên bản mới nhất do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành
Việc vi phạm TCVN có thể dẫn đến xử phạt từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng hoặc thu hồi giấy phép
Cần lập kế hoạch giám sát kỹ thuật định kỳ, kết hợp với báo cáo bảo vệ môi trường và báo cáo khai thác khoáng sản
Với kinh nghiệm hỗ trợ pháp lý và kỹ thuật trong hàng trăm dự án khai thác khoáng sản trên toàn quốc, Luật PVL Group tự tin là đối tác tin cậy giúp quý doanh nghiệp:
Tư vấn toàn diện về hệ thống TCVN cần áp dụng
Soạn thảo hồ sơ cấp phép có tích hợp nội dung tiêu chuẩn kỹ thuật
Làm việc trực tiếp với Sở Tài nguyên – Sở Xây dựng – Bộ Công Thương
Đại diện nộp hồ sơ, giải trình, xử lý bổ sung hồ sơ kỹ thuật
Đồng hành trong quá trình hậu kiểm, giám sát và kiểm tra định kỳ
👉 Để tìm hiểu thêm về các giấy phép và tiêu chuẩn kỹ thuật trong khai thác khoáng sản, mời bạn truy cập:
https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
Luật PVL Group – Đồng hành pháp lý kỹ thuật chuẩn TCVN cho ngành khai thác đá, cát, sỏi.
