Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6185:2009 về phương pháp thử chất lượng nước. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6185:2009
Trong lĩnh vực cấp thoát nước, bảo vệ môi trường và sản xuất công nghiệp, việc kiểm soát chất lượng nguồn nước là yêu cầu bắt buộc. Để đảm bảo thống nhất trong phương pháp thử nghiệm, đánh giá chất lượng nước, Việt Nam đã ban hành nhiều bộ tiêu chuẩn quốc gia, trong đó TCVN 6185:2009 là một trong những tiêu chuẩn nền tảng.
TCVN 6185:2009 – Chất lượng nước – Phát hiện và đếm số lượng Escherichia coli và vi khuẩn coliform – Phương pháp màng lọc được xây dựng trên cơ sở tiêu chuẩn ISO 9308-1:2000. Đây là phương pháp chuẩn dùng để phát hiện vi khuẩn coliform và E.coli – những chỉ tiêu vi sinh quan trọng hàng đầu để đánh giá chất lượng nước sinh hoạt, nước uống đóng chai, nước ngầm, nước mặt hoặc nước sau xử lý.
Áp dụng tiêu chuẩn này không chỉ là yêu cầu trong quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước sạch (QCVN 01:2009/BYT, QCVN 02:2009/BYT…) mà còn là căn cứ pháp lý cho các phòng thí nghiệm, tổ chức thử nghiệm đạt ISO/IEC 17025 triển khai xét nghiệm chất lượng nước.
Các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực:
Cấp nước sinh hoạt;
Chế biến thực phẩm, đồ uống;
Sản xuất nước đóng chai;
Quan trắc môi trường;
Xử lý nước thải;
… đều cần tuân thủ tiêu chuẩn này trong công tác kiểm nghiệm vi sinh định kỳ hoặc theo yêu cầu pháp luật.
2. Trình tự triển khai thử nghiệm theo TCVN 6185:2009
Để tiến hành thử nghiệm chất lượng nước theo TCVN 6185:2009, doanh nghiệp cần nắm vững các bước sau:
Bước 1: Xác định mục đích kiểm nghiệm và lấy mẫu
Tùy thuộc vào loại hình nước cần phân tích (nước máy, nước đóng chai, nước giếng khoan, nước thải sau xử lý…), đơn vị thử nghiệm sẽ xác định vị trí lấy mẫu, số lượng mẫu, và phương pháp bảo quản mẫu phù hợp.
Tiêu chuẩn TCVN 6185:2009 đặc biệt nhấn mạnh nguyên tắc vô trùng khi lấy mẫu vi sinh để tránh sai lệch kết quả.
Bước 2: Chuẩn bị thiết bị, môi trường nuôi cấy
Phòng thử nghiệm cần chuẩn bị đầy đủ các vật tư, thiết bị và môi trường như:
Màng lọc vi sinh 0.45 μm, kích thước tiêu chuẩn 47 mm;
Bộ lọc chân không để lọc mẫu nước;
Môi trường nuôi cấy m-Endo agar LES cho coliform, m-FC agar cho E.coli;
Tủ ấm vi sinh, kính hiển vi soi khuẩn, hộp petri vô trùng, dung dịch pha loãng pepton…
Bước 3: Thực hiện thử nghiệm theo phương pháp màng lọc
Theo TCVN 6185:2009, mẫu nước sẽ được lọc qua màng lọc vi sinh. Màng lọc sau đó được đặt lên bề mặt môi trường nuôi cấy, ủ trong tủ ấm ở 36±2°C trong 24 giờ (đối với coliform), hoặc 44,5±0,2°C trong 24 giờ (đối với E.coli).
Sau thời gian ủ, kỹ thuật viên sẽ:
Đếm số khuẩn lạc đặc trưng của vi khuẩn coliform (màu đỏ tươi với kim loại xanh ánh);
Ghi nhận kết quả theo đơn vị CFU/100ml;
Kết quả được so sánh với ngưỡng cho phép theo quy chuẩn QCVN 01:2009/BYT hoặc các quy chuẩn tương ứng.
Bước 4: Lập báo cáo kết quả và kết luận
Kết quả xét nghiệm sẽ được tổng hợp thành phiếu kết quả phân tích, nêu rõ:
Số lượng vi khuẩn coliform tổng số và E.coli phát hiện được;
Phương pháp thử đã sử dụng: TCVN 6185:2009;
Kết luận mẫu nước đạt hoặc không đạt tiêu chuẩn chất lượng.
Phiếu này có thể dùng để:
Xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm;
Đăng ký kiểm định chất lượng nước;
Nộp cho cơ quan chức năng trong các kỳ kiểm tra môi trường.
3. Thành phần hồ sơ cần thiết khi áp dụng TCVN 6185:2009
Đối với các doanh nghiệp, tổ chức muốn áp dụng TCVN 6185:2009 trong kiểm nghiệm nước hoặc cần chứng minh việc thử nghiệm theo đúng tiêu chuẩn, hồ sơ cần có:
Quy trình thử nghiệm nội bộ SOP áp dụng TCVN 6185:2009;
Hồ sơ năng lực của phòng thử nghiệm, bao gồm:
Giấy công nhận ISO/IEC 17025;
Danh mục thiết bị phòng thử nghiệm;
Chứng chỉ đào tạo của nhân sự vận hành thiết bị vi sinh;
Kế hoạch lấy mẫu nước định kỳ;
Biên bản lấy mẫu, nhật ký mẫu và phiếu vận chuyển mẫu;
Phiếu kết quả phân tích có dấu xác nhận của tổ chức thử nghiệm;
Báo cáo tóm tắt kết quả phân tích vi sinh trong mẫu nước.
Tùy mục đích sử dụng (xin giấy phép ATTP, công bố hợp chuẩn nước, báo cáo môi trường…), thành phần hồ sơ có thể thay đổi nhẹ.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN 6185:2009 trong kiểm nghiệm nước
Đối với tất cả các đơn vị sản xuất, cung cấp nước sinh hoạt, nước uống đóng chai, thực phẩm, nhà hàng, khách sạn, bệnh viện… khi phân tích vi sinh nước phục vụ công bố chất lượng hoặc kiểm tra an toàn, bắt buộc phải áp dụng TCVN 6185:2009 hoặc tiêu chuẩn tương đương quốc tế như ISO 9308-1.
Không được tự ý thử nghiệm nếu không đủ năng lực
Việc thử nghiệm vi sinh nước yêu cầu phòng thí nghiệm được công nhận ISO/IEC 17025 và có danh mục thử nghiệm được chỉ định. Doanh nghiệp không thể tự kiểm nghiệm mà phải thuê đơn vị có đủ năng lực pháp lý để kết quả được công nhận hợp pháp.
Cần quan tâm đến quy trình lấy mẫu và vận chuyển
Kết quả vi sinh phụ thuộc nhiều vào quy trình lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển. Doanh nghiệp cần đảm bảo:
Mẫu được lấy bằng dụng cụ vô trùng;
Bảo quản ở 2–8°C;
Vận chuyển đến phòng thí nghiệm trong vòng 6 giờ.
Sai sót ở khâu lấy mẫu có thể dẫn đến kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả.
Kết hợp với các tiêu chuẩn khác để đánh giá đầy đủ
Ngoài vi sinh, để đánh giá toàn diện chất lượng nước, cần thực hiện đồng thời các chỉ tiêu lý hóa như:
pH, độ đục, clo dư (TCVN 6222);
Amoni, nitrat, kim loại nặng (TCVN 6002, 6003…);
Tổng chất rắn hòa tan, độ cứng…
Luật PVL Group có thể hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng gói phân tích tổng thể, phù hợp với từng mục tiêu như cấp phép, kiểm định, công bố hợp chuẩn, v.v.
5. Luật PVL Group – Đơn vị tư vấn tiêu chuẩn chất lượng nước uy tín, chuyên nghiệp
Luật PVL Group tự hào là đơn vị pháp lý chuyên sâu trong lĩnh vực cấp phép ngành nước, môi trường và an toàn thực phẩm. Chúng tôi đồng hành cùng doanh nghiệp trong:
Tư vấn áp dụng TCVN 6185:2009 và các tiêu chuẩn chất lượng nước liên quan;
Đăng ký kiểm nghiệm mẫu nước tại phòng thí nghiệm đạt ISO/IEC 17025;
Chuẩn bị hồ sơ pháp lý cho công bố hợp chuẩn, cấp giấy phép môi trường;
Hỗ trợ lập kế hoạch kiểm tra chất lượng nước định kỳ.
Chúng tôi cam kết:
Tư vấn tận tâm – xử lý đúng quy trình – đảm bảo hồ sơ hợp pháp;
Hỗ trợ doanh nghiệp đạt các yêu cầu pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật dễ dàng hơn.
Liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ hỗ trợ triển khai tiêu chuẩn chất lượng nước theo đúng quy định pháp luật.
📌 Xem thêm các bài viết liên quan đến lĩnh vực cấp phép và tiêu chuẩn nước tại:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
