Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4991:2008 cho sản xuất bột. PVL Group hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng, kiểm nghiệm và chứng nhận đúng tiêu chuẩn này trong quy trình sản xuất sản phẩm bột thực phẩm.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn TCVN 4991:2008 trong sản xuất bột
TCVN 4991:2008 – Vi sinh vật trong thực phẩm và thức ăn chăn nuôi – Định lượng vi sinh vật hiếu khí – Kỹ thuật đếm khuẩn lạc ở 30°C là tiêu chuẩn quốc gia được ban hành bởi Bộ Khoa học và Công nghệ. Đây là bản Việt hóa từ tiêu chuẩn quốc tế ISO 4833:2003.
Tiêu chuẩn này quy định phương pháp định lượng tổng số vi sinh vật hiếu khí có trong thực phẩm nói chung, và đặc biệt quan trọng đối với sản phẩm bột thực phẩm như:
Bột mì
Bột gạo
Bột ngũ cốc
Bột dinh dưỡng trẻ em
Bột phối trộn ăn liền
Mục tiêu của tiêu chuẩn là đảm bảo chỉ số vi sinh trong sản phẩm không vượt ngưỡng cho phép, giúp đảm bảo:
An toàn vệ sinh thực phẩm
Chất lượng sản phẩm ổn định
Phù hợp để công bố hợp quy, hợp chuẩn hoặc xin chứng nhận HACCP, ISO 22000
Đối tượng áp dụng
Doanh nghiệp sản xuất, chế biến, đóng gói sản phẩm bột thực phẩm
Phòng kiểm nghiệm vi sinh vật
Tổ chức chứng nhận sản phẩm thực phẩm
2. Trình tự áp dụng TCVN 4991:2008 trong sản xuất bột
Các bước doanh nghiệp cần thực hiện
Bước 1: Lập kế hoạch kiểm soát vi sinh vật
TCVN 4991:2008 được sử dụng để kiểm tra định kỳ lô sản phẩm bột hoặc kiểm tra xác suất trước khi công bố sản phẩm
Doanh nghiệp cần xác định tần suất lấy mẫu kiểm tra: theo ngày sản xuất, theo lô hàng, theo định kỳ tháng hoặc theo đơn hàng xuất khẩu
Bước 2: Lấy mẫu sản phẩm đúng quy trình
Lấy mẫu sản phẩm theo quy trình vô trùng, số lượng mẫu đại diện theo lô sản xuất
Bảo quản mẫu và vận chuyển đến phòng kiểm nghiệm trong điều kiện thích hợp để đảm bảo không làm biến đổi hệ vi sinh
Bước 3: Gửi mẫu đến phòng kiểm nghiệm được công nhận
Nên chọn phòng thí nghiệm được công nhận ISO 17025 hoặc có mã VILAS
Yêu cầu phòng thử nghiệm thực hiện kỹ thuật đếm khuẩn lạc ở 30°C theo đúng TCVN 4991:2008
Bước 4: Nhận kết quả và đánh giá theo tiêu chuẩn
Tổng số vi sinh vật hiếu khí được tính bằng CFU/g (colony forming unit per gram)
Mức giới hạn vi sinh phụ thuộc vào loại sản phẩm, nhưng thường không vượt quá:
10⁴ – 10⁵ CFU/g cho sản phẩm bột ăn liền
Hoặc theo giới hạn do Bộ Y tế quy định tại QCVN 8-3:2012/BYT
Bước 5: Sử dụng kết quả kiểm nghiệm để:
Công bố hợp quy hoặc hợp chuẩn sản phẩm
Làm hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm
Tích hợp chứng từ cho ISO 22000, HACCP, GMP
Giao hàng vào chuỗi siêu thị hoặc xuất khẩu theo yêu cầu kiểm dịch
3. Thành phần hồ sơ khi áp dụng hoặc chứng nhận theo TCVN 4991:2008
Hồ sơ bao gồm:
Phiếu kết quả kiểm nghiệm vi sinh theo TCVN 4991:2008
Phiếu lấy mẫu (ghi rõ ngày, mã lô, người lấy mẫu)
Hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm bột
Sổ theo dõi sản xuất, kiểm tra chất lượng nội bộ
Hợp đồng dịch vụ với phòng thử nghiệm (nếu cần chứng minh hợp lệ)
Tài liệu truy xuất nguồn gốc nguyên liệu và điều kiện sản xuất
Nếu doanh nghiệp xin chứng nhận hệ thống ISO hoặc HACCP, kết quả vi sinh theo TCVN 4991:2008 là một phần trong bộ hồ sơ kiểm soát mối nguy.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng tiêu chuẩn TCVN 4991:2008 cho sản phẩm bột
Những lỗi thường gặp và cách khắc phục
Không kiểm soát điều kiện mẫu kiểm nghiệm
Mẫu gửi kiểm nghiệm bị nhiễm khuẩn → kết quả sai lệch, bị đánh giá không đạt
Phải đảm bảo lấy mẫu vô trùng – đóng gói đúng quy cách – bảo quản nhiệt độ phù hợp
Gửi kiểm nghiệm không đúng phương pháp
Một số cơ sở gửi mẫu xét nghiệm vi sinh nhưng không ghi rõ yêu cầu áp dụng TCVN 4991:2008, dẫn đến kết quả không đúng chuẩn hoặc không sử dụng được cho hồ sơ pháp lý
Nên yêu cầu phòng thử nghiệm ghi rõ tiêu chuẩn áp dụng trên phiếu kết quả
Không có kế hoạch định kỳ kiểm tra vi sinh
Doanh nghiệp chỉ xét nghiệm vi sinh khi có yêu cầu từ đối tác hoặc cơ quan kiểm tra → bị động
Nên xây dựng lịch kiểm tra định kỳ hàng tháng, quý để chủ động kiểm soát chất lượng
Thiếu lưu hồ sơ, truy xuất lô sản xuất
Mỗi kết quả kiểm nghiệm phải gắn với mã lô sản xuất tương ứng, có biên bản lưu mẫu
Thiếu hồ sơ → không chứng minh được sản phẩm đạt chuẩn nếu xảy ra sự cố hoặc bị kiểm tra
Hiểu nhầm mục đích áp dụng tiêu chuẩn
TCVN 4991:2008 là tiêu chuẩn phương pháp, không quy định mức giới hạn vi sinh cụ thể
Doanh nghiệp cần kết hợp với QCVN 8-3:2012/BYT hoặc tiêu chuẩn nội bộ để xác định mức đạt
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ kiểm nghiệm và áp dụng TCVN 4991:2008 trong sản xuất bột chuyên nghiệp
Là đơn vị tư vấn pháp lý và tiêu chuẩn hóa hàng đầu cho ngành thực phẩm, Luật PVL Group mang đến dịch vụ toàn diện:
Tư vấn áp dụng TCVN 4991:2008 đúng đối tượng và mục tiêu kiểm tra
Kết nối phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO 17025, có thể kiểm tra đúng TCVN 4991
Hỗ trợ lấy mẫu, vận chuyển mẫu, kiểm soát quy trình trước và sau kiểm nghiệm
Làm hồ sơ công bố chất lượng, hợp quy, ISO, HACCP có tích hợp kết quả vi sinh
Hướng dẫn truy xuất nguồn gốc – lưu mẫu – hồ sơ sản xuất gắn với kiểm nghiệm vi sinh
Hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group để được hỗ trợ áp dụng TCVN 4991:2008 một cách chính xác – đầy đủ – đúng luật – tiết kiệm chi phí, giúp doanh nghiệp sản xuất bột kiểm soát chất lượng hiệu quả và khẳng định uy tín trên thị trường.
🔗 Xem thêm các bài viết pháp lý ngành thực phẩm tại:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
