Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 3215-79 cho sản xuất đồ uống. TCVN 3215-79 quy định phương pháp phân tích cảm quan cho thực phẩm, giúp doanh nghiệp đồ uống đánh giá chất lượng sản phẩm qua hình thức, mùi, vị trước khi lưu thông ra thị trường.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn TCVN 3215-79 trong sản xuất đồ uống
TCVN 3215-79 có tên đầy đủ là Phương pháp xác định chỉ tiêu cảm quan của sản phẩm thực phẩm. Đây là tiêu chuẩn quốc gia được ban hành bởi Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước (nay thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ), áp dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm, bao gồm các sản phẩm đồ uống không cồn như nước giải khát, nước ép trái cây, trà đóng chai, nước tăng lực…
TCVN 3215-79 cung cấp một hệ thống phương pháp luận khoa học để đánh giá cảm quan thông qua các yếu tố:
Màu sắc
Mùi thơm
Vị
Độ trong, lắng cặn
Trạng thái tổng thể của sản phẩm
Đây là một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất trong kiểm tra chất lượng đầu ra và được sử dụng trong nhiều quy trình công bố sản phẩm, kiểm nghiệm nội bộ và xin cấp phép lưu hành thực phẩm.
Vai trò của TCVN 3215-79 trong ngành đồ uống
Tiêu chuẩn cảm quan giúp doanh nghiệp đồ uống:
Phát hiện nhanh sản phẩm lỗi, biến đổi trong quá trình sản xuất hoặc bảo quản
Bảo đảm sản phẩm đạt yêu cầu thẩm mỹ, hương vị – yếu tố then chốt trong quyết định mua hàng của người tiêu dùng
Là công cụ hỗ trợ cho việc kiểm tra lô hàng, tái định kỳ sản phẩm, xác minh khiếu nại
Là một phần không thể thiếu trong bộ tiêu chí kiểm nghiệm tổng thể, cùng với kiểm tra vi sinh (TCVN 4991:2008), kim loại nặng, lý – hóa học…
2. Trình tự thủ tục kiểm nghiệm cảm quan theo TCVN 3215-79
Để thực hiện kiểm nghiệm cảm quan sản phẩm đồ uống theo tiêu chuẩn TCVN 3215-79, doanh nghiệp cần tuân thủ trình tự sau:
Bước 1: Lựa chọn mẫu đại diện
Lấy mẫu đại diện đúng kỹ thuật từ lô sản phẩm đã hoàn thiện
Mẫu phải được đóng gói đúng quy cách, bảo quản tốt, không có dấu hiệu biến đổi
Bước 2: Thành lập hội đồng đánh giá cảm quan
Gồm từ 5 – 7 người có khả năng phân biệt hương vị, màu sắc và trạng thái sản phẩm
Hội đồng có thể là nội bộ doanh nghiệp hoặc phối hợp với trung tâm kiểm nghiệm
Bước 3: Tiến hành đánh giá theo các chỉ tiêu cảm quan
Các chỉ tiêu cảm quan được quy định trong TCVN 3215-79 gồm:
Màu sắc: có đặc trưng đúng với công bố hay không (trong suốt, sáng, vàng nhạt, nâu hổ phách…)
Mùi: mùi tự nhiên hay có mùi lạ (lên men, chua, hôi)
Vị: vị ngọt, chua, đắng, hoặc vị biến đổi, gây khó chịu
Trạng thái: có vẩn đục, kết tủa hay trong, sáng, đồng nhất
Tổng thể cảm quan: đánh giá chấm điểm theo thang điểm chuẩn
Mỗi chỉ tiêu được chấm điểm định lượng hoặc mô tả định tính tùy theo sản phẩm và mục tiêu đánh giá.
Bước 4: Lập biên bản đánh giá và đối chiếu kết quả
Ghi rõ nhận xét từng thành viên hội đồng
Đối chiếu với tiêu chuẩn nội bộ hoặc thông số cảm quan đã công bố
Nếu có sai lệch, yêu cầu sản phẩm bị loại, điều tra nguyên nhân
Bước 5: Lưu hồ sơ và sử dụng kết quả
Biên bản cảm quan là một phần trong hồ sơ công bố chất lượng, xin Giấy chứng nhận ATTP, ISO, hoặc làm tài liệu đối chứng khiếu nại sản phẩm
Thời gian áp dụng hiệu lực kết quả cảm quan thường trong vòng 6 tháng tính từ thời điểm đánh giá
3. Thành phần hồ sơ áp dụng và công bố theo TCVN 3215-79
Khi áp dụng tiêu chuẩn TCVN 3215-79 trong hoạt động kiểm tra chất lượng và đăng ký pháp lý, doanh nghiệp sản xuất đồ uống cần chuẩn bị:
Mẫu sản phẩm hoàn thiện của lô hàng
Tài liệu kỹ thuật mô tả sản phẩm: nguyên liệu, công thức, màu, mùi, vị mong muốn
Hồ sơ công bố sản phẩm (nếu đã đăng ký)
Biên bản kiểm tra cảm quan nội bộ hoặc của đơn vị thứ ba
Phiếu đánh giá từ hội đồng cảm quan: mô tả kết quả từng chỉ tiêu
Sổ theo dõi cảm quan định kỳ (đối với doanh nghiệp sản xuất thường xuyên)
Hồ sơ này có thể được đính kèm trong các thủ tục như:
Xin cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP
Công bố hợp quy hoặc hợp chuẩn
Đăng ký xuất khẩu sản phẩm đồ uống
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN 3215-79 cho đồ uống
Không xây dựng tiêu chí cảm quan cụ thể cho từng loại sản phẩm
Mỗi dòng sản phẩm đồ uống có đặc trưng riêng (ví dụ: nước ép khác với nước tăng lực), nếu không thiết lập tiêu chí cảm quan cụ thể, việc đánh giá sẽ mang tính chủ quan và thiếu tính pháp lý.
Đánh giá bởi nhóm không đủ năng lực cảm quan
Cần lựa chọn hội đồng gồm các cá nhân có kinh nghiệm, năng lực cảm nhận tốt. Việc giao cho nhân sự thiếu kinh nghiệm sẽ dẫn đến sai lệch và đánh giá thiếu chính xác.
Thiếu quy trình chuẩn hóa đánh giá cảm quan
Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình cảm quan hóa quy trình nội bộ, sử dụng mẫu đối chứng, chấm điểm khách quan để đảm bảo kết quả đáng tin cậy.
Không lưu trữ hồ sơ cảm quan
Rất nhiều doanh nghiệp không lưu biên bản cảm quan, hoặc không cập nhật theo từng lô sản xuất – đây là sai sót nghiêm trọng khi bị cơ quan chức năng yêu cầu cung cấp hồ sơ chứng minh chất lượng sản phẩm.
5. PVL Group – Đơn vị tư vấn chuyên nghiệp trong kiểm nghiệm và áp dụng TCVN 3215-79
Với thế mạnh trong lĩnh vực pháp lý – kiểm nghiệm – tiêu chuẩn thực phẩm, Luật PVL Group là đối tác đáng tin cậy cho các doanh nghiệp sản xuất đồ uống tại Việt Nam.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ:
Tư vấn thiết lập hệ thống đánh giá cảm quan đạt chuẩn TCVN 3215-79
Hỗ trợ xây dựng hồ sơ công bố sản phẩm, xin ATTP
Tổ chức hội đồng đánh giá cảm quan nội bộ hoặc thuê ngoài
Làm việc trực tiếp với phòng kiểm nghiệm, cơ quan nhà nước
Cam kết xử lý hồ sơ đúng chuẩn – đúng hạn – tiết kiệm chi phí
Đội ngũ chuyên gia của PVL Group luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi khâu từ sản xuất, kiểm nghiệm đến pháp lý.
👉 Xem thêm các bài viết liên quan tại: https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
