Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 2290:1978 về phân loại hóa chất. Doanh nghiệp cần tuân thủ tiêu chuẩn này để đảm bảo an toàn, hợp pháp khi kinh doanh, vận chuyển và sử dụng hóa chất.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn TCVN 2290:1978 trong phân loại hóa chất
TCVN 2290:1978 có tên đầy đủ là “Hóa chất – Yêu cầu an toàn – Phân loại”, được ban hành bởi Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ). Đây là tiêu chuẩn đầu tiên tại Việt Nam đưa ra các nguyên tắc phân loại hóa chất dựa trên đặc tính nguy hiểm, giúp kiểm soát tốt hơn các rủi ro về cháy nổ, độc hại, phản ứng hóa học trong quá trình sản xuất, kinh doanh và sử dụng.
TCVN 2290:1978 là nền tảng để áp dụng các tiêu chuẩn tiếp theo như:
TCVN 5507:2002 – Quy phạm an toàn hóa chất;
QCVN 01:2009/BCT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn hóa chất;
Nghị định 113/2017/NĐ-CP – Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hóa chất.
Tiêu chuẩn này quy định việc xếp loại hóa chất theo các nhóm nguy hiểm chính như:
Chất nổ;
Chất oxy hóa;
Chất cháy;
Chất độc hại;
Chất ăn mòn;
Chất có phản ứng mạnh.
Việc phân loại đúng theo TCVN 2290:1978 là cơ sở để:
Lập hồ sơ quản lý hóa chất;
Ghi nhãn, cảnh báo an toàn;
Xây dựng phương án phòng cháy chữa cháy;
Xin giấy phép kinh doanh hóa chất nguy hiểm;
Xuất nhập khẩu, vận chuyển hóa chất đúng quy định.
2. Trình tự thủ tục áp dụng TCVN 2290:1978 cho doanh nghiệp hóa chất
Việc tuân thủ TCVN 2290:1978 không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là điều kiện bắt buộc khi thực hiện các thủ tục pháp lý về hóa chất. Dưới đây là trình tự doanh nghiệp cần thực hiện:
Bước 1: Rà soát danh mục hóa chất đang sử dụng
Doanh nghiệp lập danh mục các hóa chất đang sản xuất, kinh doanh hoặc sử dụng, bao gồm:
Tên thương mại và tên hóa học;
Mã CAS (Chemical Abstract Service);
Hàm lượng, nồng độ;
Nguồn gốc (sản xuất trong nước hay nhập khẩu).
Bước 2: Phân loại hóa chất theo TCVN 2290:1978
Dựa trên các đặc tính vật lý, hóa học và tác động sinh học, doanh nghiệp phải xếp hóa chất vào các nhóm nguy hiểm theo tiêu chuẩn. Việc phân loại có thể được thực hiện bằng hai cách:
Tự phân loại, nếu doanh nghiệp có phòng thí nghiệm đạt ISO 17025;
Thuê tổ chức kiểm nghiệm, được công nhận bởi cơ quan quản lý nhà nước.
Các đặc tính được xét gồm:
Điểm cháy, điểm bắt lửa, khả năng bay hơi (với hóa chất cháy nổ);
Độ ăn mòn kim loại và da người;
Độc tính cấp tính (LD₅₀, LC₅₀);
Khả năng phản ứng với nước, không khí hoặc các hóa chất khác.
Bước 3: Ghi nhãn và xây dựng hệ thống cảnh báo
Sau khi phân loại xong, doanh nghiệp cần thực hiện các yêu cầu sau:
Dán nhãn cảnh báo nguy hiểm trên bao bì: sử dụng các biểu tượng theo quy định;
Lập Phiếu an toàn hóa chất (MSDS);
Bố trí kho bãi, biển báo, thiết bị bảo hộ phù hợp với nhóm hóa chất nguy hiểm;
Xây dựng quy trình vận hành an toàn đối với từng loại hóa chất.
Bước 4: Thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan
Nếu hóa chất thuộc nhóm nguy hiểm theo kết quả phân loại, doanh nghiệp phải tiến hành:
Đăng ký khai báo hóa chất nguy hiểm với Bộ Công Thương;
Xin giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất;
Xin phép nhập khẩu, lưu hành hoặc vận chuyển hóa chất nguy hiểm;
Thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM), nếu hoạt động sản xuất có quy mô lớn.
Việc phân loại hóa chất chính xác theo TCVN 2290:1978 là căn cứ bắt buộc trong tất cả các bước nói trên.
3. Thành phần hồ sơ khi áp dụng tiêu chuẩn TCVN 2290:1978
Dưới đây là thành phần hồ sơ mà doanh nghiệp cần chuẩn bị khi triển khai áp dụng TCVN 2290:1978 vào thực tế:
Hồ sơ kỹ thuật:
- Danh mục hóa chất cần phân loại;
- Bản kết quả phân tích đặc tính hóa học của từng loại hóa chất;
- Biên bản phân loại nhóm nguy hiểm theo TCVN 2290:1978;
- Phiếu an toàn hóa chất (MSDS) bằng tiếng Việt và tiếng Anh;
- Biểu tượng cảnh báo nguy hiểm theo tiêu chuẩn.
Hồ sơ pháp lý liên quan:
Giấy đăng ký kinh doanh, có ngành nghề sản xuất hoặc kinh doanh hóa chất;
Giấy chứng nhận kiểm định kho hóa chất (nếu có lưu trữ);
Bản cam kết hoặc báo cáo ĐTM;
Văn bản khai báo hóa chất nguy hiểm (nộp tại Cổng dịch vụ công của Bộ Công Thương);
Giấy chứng nhận PCCC đối với kho, xưởng chứa hóa chất.
Trong trường hợp doanh nghiệp cần xin Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất nguy hiểm, hồ sơ bắt buộc phải có phần phân loại hóa chất theo TCVN 2290:1978 làm căn cứ pháp lý.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN 2290:1978
TCVN 2290:1978 không thay thế tiêu chuẩn quốc tế mới nhưng vẫn có hiệu lực
Dù tiêu chuẩn được ban hành từ năm 1978, nhưng đến nay, TCVN 2290:1978 vẫn còn giá trị pháp lý tại Việt Nam, được dùng để hướng dẫn các doanh nghiệp phân loại hóa chất.
Tuy nhiên, doanh nghiệp nên kết hợp với tiêu chuẩn GHS (Hệ thống hài hòa toàn cầu) về phân loại và ghi nhãn hóa chất để dễ dàng hơn trong xuất khẩu.
Việc phân loại sai dẫn đến rủi ro pháp lý
Nếu doanh nghiệp không phân loại đúng mức độ nguy hiểm của hóa chất theo TCVN 2290:1978 và các quy định hiện hành, có thể bị:
Xử phạt theo Nghị định 88/2020/NĐ-CP về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất;
Đình chỉ hoạt động hoặc thu hồi Giấy chứng nhận kinh doanh hóa chất;
Chịu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng (cháy nổ, ngộ độc…).
Nên thuê đơn vị chuyên môn để phân loại và lập hồ sơ
Việc phân loại hóa chất đòi hỏi hiểu biết chuyên sâu về tính chất hóa học, quy định pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật. Doanh nghiệp nên hợp tác với đơn vị tư vấn chuyên nghiệp như Luật PVL Group để đảm bảo chính xác và nhanh chóng.
Phân loại chỉ là bước đầu – cần đồng bộ với hệ thống quản lý hóa chất
Sau khi phân loại, doanh nghiệp cần xây dựng đồng bộ:
Hệ thống kho chứa theo phân nhóm;
Quy trình vận chuyển, giao nhận;
Kế hoạch ứng phó sự cố hóa chất;
Cập nhật dữ liệu thường xuyên để phục vụ kiểm tra, thanh tra từ cơ quan chức năng.
5. PVL Group – Giải pháp toàn diện về pháp lý và kỹ thuật trong phân loại hóa chất theo TCVN 2290:1978
Luật PVL Group là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực tư vấn pháp lý ngành hóa chất tại Việt Nam. Chúng tôi cung cấp trọn gói dịch vụ:
Phân loại hóa chất theo TCVN 2290:1978;
Soạn hồ sơ khai báo hóa chất nguy hiểm;
Đại diện khách hàng làm việc với Bộ Công Thương, Cảnh sát PCCC, Bộ TN&MT;
Tư vấn và xin Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất;
Hướng dẫn xây dựng hệ thống quản lý hóa chất an toàn, chuyên nghiệp.
Với đội ngũ luật sư – kỹ sư hóa học – chuyên gia môi trường giàu kinh nghiệm, PVL Group cam kết tiết kiệm thời gian, đảm bảo đúng quy định, hạn chế rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.
Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết.
Xem thêm các bài viết pháp lý hữu ích tại:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
