Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 198:2021 cho động cơ điện không đồng bộ rôto lồng sóc. Cách áp dụng và thủ tục thực hiện như thế nào?
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn TCVN 198:2021 cho động cơ điện không đồng bộ rôto lồng sóc
TCVN 198:2021 là tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam quy định về yêu cầu kỹ thuật, thông số danh định, phương pháp thử và ký hiệu cho động cơ điện không đồng bộ rôto lồng sóc. Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên cơ sở hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế IEC 60034, nhằm đảm bảo:
Tính đồng bộ, hiệu suất vận hành và độ an toàn của các loại mô tơ điện.
Tạo cơ sở cho việc kiểm định, chứng nhận hợp chuẩn, công bố chất lượng sản phẩm.
Là tài liệu bắt buộc trong các hoạt động như: thiết kế, chế tạo, nhập khẩu, kiểm tra, đấu thầu và kiểm định động cơ điện.
Động cơ không đồng bộ rôto lồng sóc là loại mô tơ điện phổ biến nhất hiện nay, được sử dụng rộng rãi trong các ngành:
Sản xuất mô tơ điện công nghiệp.
Thiết bị điện dân dụng, máy bơm nước, máy ép, quạt công nghiệp…
Dây chuyền tự động hóa, máy gia công kim loại, cơ khí chế tạo.
Áp dụng tiêu chuẩn TCVN 198:2021 giúp doanh nghiệp:
Đảm bảo sản phẩm đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật an toàn – tiết kiệm điện – tuổi thọ cao.
Là cơ sở để chứng nhận hợp chuẩn theo hệ thống TCVN/ISO.
Là yêu cầu tiên quyết trong đấu thầu công trình, cung ứng thiết bị cho cơ quan nhà nước.
Tránh bị từ chối lưu hành, thu hồi sản phẩm hoặc xử phạt do không đáp ứng quy định kỹ thuật.
Do đó, các doanh nghiệp sản xuất hoặc kinh doanh động cơ điện không đồng bộ rôto lồng sóc bắt buộc phải thực hiện công bố tiêu chuẩn áp dụng và đánh giá hợp chuẩn theo TCVN 198:2021.
2. Trình tự thủ tục áp dụng tiêu chuẩn TCVN 198:2021 cho sản phẩm mô tơ
Doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Nghiên cứu và áp dụng tiêu chuẩn vào quy trình sản xuất
Xem xét toàn bộ nội dung tiêu chuẩn TCVN 198:2021, đặc biệt là:
Điện áp danh định, tần số, cấp bảo vệ, loại làm mát, hiệu suất.
Phương pháp thử nghiệm công suất, moment khởi động, dòng điện không tải.
Cách ghi nhãn, ký hiệu kỹ thuật theo chuẩn TCVN/IEC.
Áp dụng tiêu chuẩn vào thiết kế kỹ thuật, chọn vật liệu, quy trình kiểm soát chất lượng, đặc biệt là:
Cân bằng rôto, cách điện stato, mức phát nhiệt cho phép.
Mức tiêu hao năng lượng ở tải định mức.
Bước 2: Lập hồ sơ công bố tiêu chuẩn áp dụng
Theo Nghị định 132/2008/NĐ-CP và Luật Tiêu chuẩn – Quy chuẩn, doanh nghiệp phải:
Tự công bố tiêu chuẩn áp dụng TCVN 198:2021 trên sản phẩm mô tơ.
Gửi công bố này về Sở Khoa học và Công nghệ hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành.
Bước 3: Đăng ký chứng nhận hợp chuẩn theo TCVN 198:2021 (nếu cần)
Đối với một số loại mô tơ cung cấp cho dự án đầu tư công, lưới điện quốc gia, dự án đấu thầu, cần có chứng nhận hợp chuẩn. Thủ tục gồm:
Thử nghiệm mẫu mô tơ tại phòng thử nghiệm được công nhận.
Đánh giá quá trình sản xuất tại nhà máy.
Cấp chứng chỉ hợp chuẩn nếu đạt yêu cầu.
Bước 4: Gắn nhãn sản phẩm theo tiêu chuẩn TCVN
Sản phẩm cần ghi rõ:
Ký hiệu loại mô tơ.
Công suất, điện áp, tốc độ vòng quay, tần số.
Mã hiệu tiêu chuẩn áp dụng: “TCVN 198:2021”.
Có thể kèm theo logo chứng nhận hợp chuẩn (nếu có).
3. Thành phần hồ sơ công bố và áp dụng tiêu chuẩn TCVN 198:2021
Doanh nghiệp cần chuẩn bị các tài liệu sau:
Bản công bố tiêu chuẩn áp dụng theo mẫu quy định.
Bản sao tiêu chuẩn TCVN 198:2021 có đánh dấu các điều khoản áp dụng.
Tài liệu kỹ thuật mô tơ điện: sơ đồ cấu tạo, bảng thông số, hướng dẫn sử dụng.
Phiếu kết quả thử nghiệm mô tơ tại phòng thử nghiệm được công nhận.
Giấy chứng nhận hợp chuẩn (nếu có).
Giấy phép kinh doanh và tài liệu chứng minh năng lực sản xuất.
Trong trường hợp đăng ký chứng nhận hợp chuẩn, cần bổ sung thêm:
Đơn đề nghị cấp chứng chỉ hợp chuẩn.
Quy trình kiểm soát chất lượng nội bộ.
Báo cáo năng lực thiết bị – nhân sự.
Biên bản đánh giá quá trình sản xuất (do tổ chức chứng nhận thực hiện).
Luật PVL Group hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng bộ hồ sơ đầy đủ, chuẩn hóa từ kỹ thuật đến pháp lý, giúp rút ngắn thời gian thực hiện và tránh rủi ro khi bị thanh tra kiểm tra chất lượng sản phẩm.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN 198:2021 cho mô tơ điện
Những điều doanh nghiệp sản xuất mô tơ cần chú trọng
Lưu ý về thiết kế sản phẩm
Mô tơ cần đảm bảo hiệu suất tối thiểu theo mức IE2/IE3 tùy quy định.
Đảm bảo phù hợp với điều kiện sử dụng tại Việt Nam: nhiệt độ môi trường, độ ẩm, điện áp lưới phổ biến.
Lưu ý về thử nghiệm mẫu
Các chỉ tiêu cần thử nghiệm chính xác gồm:
Dòng điện không tải, hệ số công suất.
Tốc độ quay danh định, độ tăng nhiệt.
Tiếng ồn, độ rung và khả năng quá tải.
Nên lựa chọn phòng thử nghiệm được chỉ định bởi Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng.
Lưu ý về cập nhật tiêu chuẩn mới
TCVN 198:2021 thay thế phiên bản cũ TCVN 198:2007, vì vậy các doanh nghiệp cần rà soát và cập nhật.
Một số nội dung được cập nhật trong phiên bản 2021 bao gồm:
Mức hiệu suất tối thiểu theo tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng.
Phân loại chi tiết hơn theo cấu tạo làm mát (IC410, IC411, IC01…).
Lưu ý về công bố hợp chuẩn – hợp quy
Hợp chuẩn theo TCVN 198:2021 là tự nguyện, nhưng trong một số trường hợp (xuất khẩu, đấu thầu, dự án công) có thể bắt buộc.
Doanh nghiệp nên chủ động chứng nhận sớm để tăng tính cạnh tranh.
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ tư vấn và chứng nhận tiêu chuẩn TCVN cho mô tơ điện chuyên nghiệp
Luật PVL Group là đối tác tin cậy cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất động cơ điện. Chúng tôi cung cấp dịch vụ trọn gói từ tư vấn, hồ sơ, thử nghiệm đến chứng nhận hợp chuẩn theo TCVN 198:2021, bao gồm:
Tư vấn kỹ thuật và đào tạo nội bộ về TCVN 198:2021.
Lập hồ sơ công bố tiêu chuẩn và đăng ký hợp chuẩn.
Liên hệ, làm việc với tổ chức thử nghiệm, tổ chức chứng nhận.
Tích hợp chứng nhận TCVN với hệ thống ISO 9001, ISO 45001.
Đại diện khách hàng xử lý mọi yêu cầu pháp lý liên quan.
Liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn miễn phí:
👉 Xem thêm các bài viết và dịch vụ pháp lý doanh nghiệp tại:
https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
