Thợ hàn có quyền yêu cầu gì khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý? Tìm hiểu quyền lợi và các bước xử lý khi bị áp đặt giờ làm thêm không phù hợp.
1. Thợ hàn có quyền yêu cầu gì khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý?
Làm thêm giờ là một tình huống thường gặp trong nhiều ngành nghề, đặc biệt là với thợ hàn, người lao động trong lĩnh vực sản xuất, xây dựng có đặc thù công việc nặng nhọc và yêu cầu tiến độ. Theo quy định pháp luật Việt Nam, người lao động có thể làm thêm giờ dựa trên thỏa thuận với người sử dụng lao động, nhưng không có nghĩa họ phải chấp nhận làm thêm giờ khi điều kiện này không hợp lý hoặc vượt quá giới hạn pháp luật quy định.
Khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý, thợ hàn có quyền yêu cầu các quyền lợi sau:
- Quyền từ chối làm thêm giờ khi điều kiện không hợp lý: Thợ hàn có quyền từ chối nếu làm thêm giờ vượt quá quy định hoặc không đảm bảo điều kiện làm việc an toàn. Theo Bộ Luật Lao động 2019, thời gian làm thêm giờ không được vượt quá 200 giờ/năm, trong một số ngành nghề có thể lên tới 300 giờ/năm, nhưng vẫn cần có sự thỏa thuận từ hai bên.
- Quyền yêu cầu bồi thường cho các trường hợp vi phạm: Nếu bị buộc phải làm thêm giờ ngoài thỏa thuận, thợ hàn có quyền yêu cầu bồi thường theo mức lương làm thêm giờ do luật quy định. Theo đó, tiền lương làm thêm giờ vào ngày làm việc thường tối thiểu bằng 150% mức lương cơ bản, vào ngày nghỉ là 200% và vào ngày lễ là 300%.
- Quyền phản ánh tới cơ quan lao động: Nếu bị ép buộc làm thêm giờ liên tục, không hợp lý, thợ hàn có quyền phản ánh tới công đoàn, thanh tra lao động hoặc cơ quan bảo vệ quyền lợi lao động tại địa phương để yêu cầu can thiệp và bảo vệ quyền lợi.
- Quyền yêu cầu nghỉ ngơi và đảm bảo an toàn lao động: Trong trường hợp làm thêm giờ được yêu cầu, thợ hàn cần được đảm bảo thời gian nghỉ ngơi hợp lý giữa các ca làm và phải được cung cấp các thiết bị bảo hộ cần thiết. Công việc hàn đòi hỏi sức khỏe và sự tập trung cao, nếu làm việc liên tục mà không nghỉ ngơi, người lao động dễ gặp tai nạn do kiệt sức hoặc thiếu cảnh giác.
Do đó, quyền lợi của thợ hàn khi bị ép làm thêm giờ không hợp lý không chỉ dừng lại ở việc từ chối, mà còn có thể yêu cầu các biện pháp bảo vệ và bồi thường phù hợp theo quy định của pháp luật.
2. Ví dụ minh họa về quyền yêu cầu khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý
Anh K là một thợ hàn có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại một công ty xây dựng lớn ở Hà Nội. Do dự án công trình cần hoàn thành gấp, công ty yêu cầu toàn bộ thợ hàn phải làm thêm giờ hàng ngày, thậm chí cả ngày nghỉ. Anh K đã phải làm việc liên tục 14 giờ mỗi ngày trong suốt hai tuần liên tiếp mà không được nghỉ, và công ty cũng không trả lương làm thêm theo quy định.
Do công việc quá sức và không có thời gian nghỉ ngơi, anh K đã gặp phải một tai nạn lao động do kiệt sức. Sau khi xảy ra tai nạn, anh K yêu cầu công ty bồi thường và chi trả lương làm thêm giờ theo mức quy định, nhưng công ty từ chối.
Nhờ sự hỗ trợ từ công đoàn và luật sư, anh K đã khiếu nại lên thanh tra lao động và yêu cầu công ty:
- Trả lương làm thêm giờ với mức 200% lương cơ bản cho những ngày làm thêm vào cuối tuần.
- Bồi thường chi phí điều trị và một phần thu nhập do tai nạn lao động gây ra.
- Đảm bảo quy trình làm thêm giờ hợp lý và đúng quy định trong tương lai.
Qua ví dụ này, chúng ta thấy rõ rằng người lao động, bao gồm thợ hàn, hoàn toàn có quyền yêu cầu bồi thường và bảo vệ quyền lợi khi bị ép làm thêm giờ không hợp lý và không đảm bảo an toàn lao động.
3. Những vướng mắc thực tế khi thợ hàn bị ép buộc làm thêm giờ
Dù quyền lợi của thợ hàn khi làm thêm giờ được pháp luật bảo vệ, nhiều trường hợp thực tế cho thấy thợ hàn gặp không ít khó khăn khi yêu cầu quyền lợi trong tình huống bị ép buộc làm thêm giờ:
- Thiếu sự hiểu biết về quyền lợi: Một số thợ hàn chưa nắm rõ quyền lợi của mình theo quy định của pháp luật, dẫn đến việc chấp nhận làm thêm giờ không hợp lý mà không biết rằng họ có quyền từ chối hoặc yêu cầu bồi thường.
- Áp lực từ phía công ty: Các doanh nghiệp đôi khi sử dụng các biện pháp gây áp lực hoặc đe dọa đến công việc, khiến người lao động phải chấp nhận làm thêm giờ dù không muốn.
- Khó khăn trong việc phản ánh và khiếu nại: Không phải thợ hàn nào cũng có đủ điều kiện để phản ánh hoặc khiếu nại về tình trạng làm thêm giờ. Điều này đặc biệt khó khăn tại các công ty không có công đoàn hoặc tại những địa phương thiếu sự can thiệp từ thanh tra lao động.
- Không được chi trả lương làm thêm giờ theo đúng mức quy định: Một số công ty không trả lương làm thêm giờ hoặc chỉ trả mức lương thấp hơn so với quy định của pháp luật. Người lao động vì sợ mất việc làm nên thường không dám khiếu nại.
- Thiếu giám sát từ phía cơ quan chức năng: Tại một số khu vực, việc giám sát và kiểm tra quy trình làm việc của các công ty chưa chặt chẽ, dẫn đến tình trạng lạm dụng lao động và ép buộc người lao động làm thêm giờ không hợp lý.
4. Những lưu ý cần thiết khi thợ hàn bị ép buộc làm thêm giờ
Để bảo vệ quyền lợi của mình, thợ hàn nên lưu ý các điểm sau đây khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý:
- Hiểu rõ quyền lợi của mình về thời gian làm việc và làm thêm giờ: Người lao động cần nắm vững quy định pháp luật về số giờ làm việc tối đa và mức lương làm thêm giờ để có thể bảo vệ quyền lợi khi cần thiết.
- Thỏa thuận và ký hợp đồng rõ ràng với công ty: Trước khi làm thêm giờ, người lao động cần yêu cầu công ty cam kết về mức lương làm thêm và điều kiện làm việc trong quá trình làm thêm giờ.
- Báo cáo khi gặp tình trạng ép buộc làm thêm giờ không hợp lý: Nếu bị ép làm thêm giờ quá mức, thợ hàn nên tìm sự hỗ trợ từ công đoàn hoặc cơ quan thanh tra lao động tại địa phương để phản ánh tình trạng và yêu cầu can thiệp.
- Thu thập bằng chứng về thời gian làm việc: Người lao động nên ghi lại thông tin về giờ làm việc thực tế và lưu giữ các tài liệu, tin nhắn, hoặc bảng công để có bằng chứng khi cần khiếu nại.
- Tìm kiếm tư vấn pháp lý khi cần thiết: Trong trường hợp bị ép làm thêm giờ không hợp lý và không nhận được hỗ trợ từ công ty, người lao động có thể tìm đến luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để được tư vấn và bảo vệ quyền lợi.
5. Căn cứ pháp lý về quyền yêu cầu khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý
Các quyền lợi của thợ hàn khi bị ép làm thêm giờ không hợp lý được bảo vệ bởi những quy định pháp lý sau:
- Bộ Luật Lao động 2019: Luật này quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động trong việc thỏa thuận làm thêm giờ, bao gồm thời gian làm việc tối đa và tiền lương làm thêm giờ theo từng ngày làm việc, ngày nghỉ, và ngày lễ.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ Luật Lao động, trong đó có các quy định về làm thêm giờ và quyền lợi của người lao động khi làm thêm.
- Luật Công đoàn 2012: Quy định về quyền của người lao động được tham gia công đoàn và được hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi lao động khi bị vi phạm, bao gồm cả việc ép buộc làm thêm giờ không hợp lý.
- Nghị định 28/2020/NĐ-CP: Quy định các hình thức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bao gồm các hình thức phạt đối với doanh nghiệp ép buộc người lao động làm thêm giờ không đúng quy định.
Kết luận: Thợ hàn có quyền yêu cầu khi bị ép buộc làm thêm giờ không hợp lý, bao gồm quyền từ chối, yêu cầu bồi thường, phản ánh tới các cơ quan chức năng, và đảm bảo an toàn lao động. Người lao động cần nắm rõ quyền lợi của mình để bảo vệ bản thân trước tình trạng làm thêm giờ không hợp lý, đồng thời cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ công đoàn hoặc tư vấn pháp lý khi cần.
Tham khảo thêm các bài viết liên quan tại: https://luatpvlgroup.com/category/tong-hop/
