Tài sản thừa kế có thể được chia thành các phần không bằng nhau không? Tìm hiểu các quy định pháp lý về phân chia tài sản không đều trong bài viết này.
1) Tài sản thừa kế có thể được chia thành các phần không bằng nhau không?
Theo quy định pháp luật Việt Nam, tài sản thừa kế hoàn toàn có thể được chia thành các phần không bằng nhau, tùy thuộc vào ý chí của người để lại di sản hoặc theo sự thỏa thuận của các người thừa kế. Trong trường hợp có di chúc, việc phân chia tài sản được thực hiện theo ý chí của người lập di chúc, bao gồm cả việc chia không đều giữa các thừa kế. Ngược lại, nếu không có di chúc và tài sản thừa kế được phân chia theo pháp luật, luật quy định rằng tài sản phải được chia đều cho những người thuộc cùng hàng thừa kế.
Quy định pháp luật về việc chia tài sản thừa kế không đều
Pháp luật Việt Nam quy định cụ thể về quyền của người để lại di sản trong việc phân chia tài sản theo di chúc. Điều này cho phép người lập di chúc chỉ định người thừa kế cụ thể và phân chia tài sản theo ý muốn cá nhân, không nhất thiết phải bằng nhau giữa các người thừa kế. Ví dụ, nếu một người lập di chúc muốn để lại phần lớn tài sản cho một trong những người con của mình và chỉ để lại một phần nhỏ hơn cho những người con khác, thì việc phân chia tài sản theo di chúc này sẽ không bị coi là vi phạm pháp luật.
Chia tài sản không đều khi không có di chúc
Trong trường hợp không có di chúc, tài sản thừa kế được chia theo pháp luật, tức là chia đều cho các người thừa kế thuộc cùng hàng thừa kế. Tuy nhiên, các người thừa kế có quyền tự thỏa thuận với nhau để chia tài sản không đều, miễn là tất cả đồng thuận và đạt được thỏa thuận rõ ràng. Điều này thường xảy ra khi các người thừa kế muốn đảm bảo quyền lợi công bằng cho những người có hoàn cảnh đặc biệt, ví dụ như người có nhu cầu tài chính lớn hơn hoặc người đã chăm sóc người để lại di sản khi họ còn sống.
Những trường hợp ngoại lệ
Trong một số trường hợp đặc biệt, pháp luật yêu cầu người thừa kế phải được hưởng một phần di sản tối thiểu, gọi là suất thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc. Đây là quyền lợi dành cho những người thừa kế không có khả năng lao động, ví dụ như con dưới 18 tuổi hoặc người thừa kế mất năng lực hành vi dân sự. Mặc dù người để lại di sản có thể chia tài sản không đều, nhưng phải đảm bảo các thừa kế được bảo vệ quyền lợi tối thiểu này.
2) Ví dụ minh họa
Trường hợp phân chia tài sản không đều theo di chúc
Ông H có ba người con và để lại một căn nhà và một số tiền tiết kiệm đáng kể. Trong di chúc, ông H ghi rõ rằng 70% tài sản của mình sẽ để lại cho người con lớn, người đã chăm sóc ông trong suốt thời gian ông đau bệnh, và 15% cho mỗi người con còn lại. Sau khi ông H qua đời, di chúc này được thi hành và tài sản được chia theo tỷ lệ mà ông H đã quy định. Như vậy, mặc dù tài sản không được chia đều, việc phân chia này vẫn hoàn toàn hợp pháp và tuân thủ ý chí của ông H.
3) Những vướng mắc thực tế
Tranh chấp về tính công bằng khi chia tài sản không đều
Việc phân chia tài sản không đều thường dẫn đến tranh cãi và mâu thuẫn giữa các người thừa kế, đặc biệt khi một số người thừa kế cảm thấy bị thiệt thòi hoặc không đồng ý với nội dung di chúc. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý kéo dài và ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình.
Khó khăn trong việc đạt thỏa thuận giữa các người thừa kế
Trong trường hợp không có di chúc và tài sản cần chia không đều theo thỏa thuận của các người thừa kế, việc đạt được đồng thuận giữa các bên có thể rất khó khăn. Mỗi người thừa kế có thể có nhu cầu, hoàn cảnh và kỳ vọng riêng, dẫn đến khó khăn trong việc thỏa thuận một cách công bằng và hợp lý.
Rủi ro về tính hợp pháp của di chúc phân chia không đều
Nếu di chúc có nội dung phân chia tài sản không đều, các người thừa kế có thể đặt ra nghi vấn về tính hợp pháp của di chúc hoặc nghi ngờ rằng người lập di chúc đã bị ảnh hưởng bởi người thừa kế khác khi lập di chúc. Điều này có thể dẫn đến việc khởi kiện yêu cầu hủy bỏ di chúc hoặc yêu cầu phân chia lại tài sản.
4) Những lưu ý cần thiết
Lập di chúc rõ ràng và công chứng hợp pháp
Để tránh các tranh chấp về tính công bằng khi chia tài sản không đều, người lập di chúc nên lập di chúc một cách rõ ràng và chi tiết. Ngoài ra, việc công chứng di chúc sẽ giúp tăng tính pháp lý và đảm bảo di chúc được thi hành theo đúng ý nguyện của người để lại di sản.
Thỏa thuận bằng văn bản khi chia tài sản không đều theo pháp luật
Trong trường hợp không có di chúc và các người thừa kế muốn chia tài sản không đều, việc lập một thỏa thuận bằng văn bản và có sự xác nhận của cơ quan công chứng hoặc tòa án sẽ giúp giảm thiểu rủi ro tranh chấp. Thỏa thuận này sẽ làm rõ trách nhiệm và quyền lợi của từng người thừa kế và đảm bảo tính hợp pháp của việc phân chia tài sản.
Xem xét quyền lợi của các người thừa kế có hoàn cảnh đặc biệt
Khi chia tài sản không đều, cần chú ý đến quyền lợi của các người thừa kế có hoàn cảnh khó khăn hoặc không có khả năng lao động, như con dưới 18 tuổi hoặc người mất năng lực hành vi dân sự. Đảm bảo quyền lợi cho các thừa kế này sẽ giúp quá trình phân chia tài sản diễn ra công bằng và tránh được các mâu thuẫn.
5) Căn cứ pháp lý
Pháp luật Việt Nam quy định cụ thể về việc chia tài sản thừa kế không đều trong Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể:
- Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền của người lập di chúc trong việc chỉ định người thừa kế và phân chia di sản theo ý chí cá nhân.
- Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về suất thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc, đảm bảo quyền lợi của các người thừa kế có hoàn cảnh đặc biệt.
Bài viết trên đây đã cung cấp thông tin chi tiết về tài sản thừa kế có thể được chia thành các phần không bằng nhau không. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo tính công bằng trong quá trình phân chia tài sản, Luật PVL Group khuyến khích người dân tìm hiểu kỹ quy định pháp luật và tham khảo ý kiến pháp lý khi cần thiết.
Liên kết nội bộ: Thừa kế
Liên kết ngoại: Bạn đọc
