Quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống được quy định ra sao? theo quy định pháp luật hiện hành, điều kiện thực hiện và ví dụ minh họa.
1. Quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống được quy định ra sao?
Câu hỏi về quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống là vấn đề được nhiều người quan tâm, đặc biệt trong các gia đình đa thế hệ. Theo quy định của pháp luật hiện hành, khi ông bà còn sống, người cháu chưa có quyền thừa kế tài sản của ông bà, trừ khi ông bà lập di chúc chỉ định người cháu là người thừa kế. Quyền thừa kế của cháu chỉ phát sinh khi ông bà qua đời và không để lại di chúc hoặc di chúc có chỉ định rõ ràng.
2. Căn cứ pháp luật về quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống
Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, quyền thừa kế chỉ phát sinh khi người để lại di sản qua đời. Điều này được quy định cụ thể tại Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015, trong đó nêu rõ người thừa kế chỉ có quyền nhận di sản khi người để lại di sản đã mất. Trường hợp ông bà còn sống, người cháu chưa có quyền yêu cầu chia tài sản thừa kế.
Ngoài ra, Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế theo pháp luật, trong đó người cháu có thể được thừa kế trong trường hợp cha mẹ (con của ông bà) qua đời trước ông bà. Khi đó, cháu có thể được hưởng phần thừa kế mà cha mẹ mình đáng lẽ được hưởng, theo nguyên tắc “thừa kế thế vị” quy định tại Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015.
3. Cách thực hiện quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống
Trường hợp có di chúc
Khi ông bà lập di chúc chỉ định người cháu là người thừa kế, quyền thừa kế của cháu được bảo đảm theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp này, người cháu có thể nhận phần di sản theo di chúc sau khi ông bà qua đời. Di chúc phải được lập hợp pháp, tuân thủ các quy định về hình thức và nội dung của pháp luật.
Trường hợp không có di chúc
Nếu ông bà không để lại di chúc, người cháu có thể được hưởng thừa kế theo pháp luật nếu cha mẹ của cháu (con của ông bà) đã qua đời trước ông bà. Đây là trường hợp thừa kế thế vị, theo đó người cháu sẽ hưởng phần di sản mà cha mẹ mình đáng lẽ được hưởng nếu còn sống.
4. Những vấn đề thực tiễn về quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống
Sự khác biệt giữa thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật
Trong thực tế, sự khác biệt lớn nhất liên quan đến quyền thừa kế của người cháu nằm ở việc có hay không có di chúc. Khi có di chúc, người cháu sẽ được hưởng tài sản theo ý chí của ông bà. Ngược lại, nếu không có di chúc, người cháu chỉ có thể hưởng thừa kế khi cha mẹ của mình đã qua đời.
Tranh chấp thừa kế khi không có di chúc
Khi không có di chúc, việc phân chia tài sản thường dẫn đến tranh chấp giữa các thành viên gia đình, đặc biệt là giữa người cháu và những người thừa kế khác. Những tranh chấp này thường phức tạp, nhất là khi liên quan đến việc xác định quyền lợi của người thừa kế thế vị.
Vấn đề về quyền thừa kế thế vị
Thực tiễn cho thấy, trong nhiều gia đình, quyền thừa kế thế vị của người cháu không được công nhận nếu không có đầy đủ giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống. Điều này gây khó khăn trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế tại tòa án.
5. Ví dụ minh họa về quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống
Chị A là cháu của ông B, một người có tài sản lớn. Tuy nhiên, chị A không thể thừa kế tài sản của ông B khi ông còn sống, vì theo quy định của pháp luật, quyền thừa kế chỉ phát sinh khi ông B qua đời. Nếu ông B lập di chúc chỉ định chị A là người thừa kế, chị A sẽ có quyền nhận tài sản sau khi ông B mất.
Trong trường hợp không có di chúc, nếu cha của chị A (là con trai của ông B) đã qua đời trước ông B, chị A có quyền thừa kế thế vị, tức là sẽ hưởng phần tài sản mà cha mình lẽ ra được thừa kế từ ông B.
6. Những lưu ý cần thiết về quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống
- Di chúc là yếu tố quyết định: Quyền thừa kế của người cháu phụ thuộc rất lớn vào việc ông bà có lập di chúc hay không. Nếu có di chúc, người cháu có thể được chỉ định là người thừa kế. Ngược lại, nếu không có di chúc, quyền thừa kế chỉ phát sinh trong các trường hợp đặc biệt như thừa kế thế vị.
- Thừa kế thế vị phải có giấy tờ chứng minh: Để được hưởng thừa kế thế vị, người cháu cần cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống với người đã qua đời. Việc thiếu giấy tờ có thể dẫn đến khó khăn trong quá trình giải quyết tranh chấp.
- Thực hiện các thủ tục pháp lý đầy đủ: Khi thừa kế tài sản, người cháu cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ liên quan, bao gồm giấy chứng tử của ông bà, giấy khai sinh của cha mẹ và của mình, cùng các giấy tờ xác nhận quyền sở hữu tài sản.
7. Kết luận
Quyền thừa kế của người cháu khi ông bà còn sống không tự động phát sinh mà phụ thuộc vào di chúc hoặc các điều kiện pháp luật đặc biệt như thừa kế thế vị. Để bảo đảm quyền lợi, người cháu cần nắm rõ các quy định pháp luật và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết khi ông bà qua đời. Luật PVL Group cam kết hỗ trợ quý khách hàng trong việc giải quyết các thủ tục liên quan đến thừa kế và tranh chấp thừa kế.
Liên kết nội bộ: Luật PVL Group – Thừa kế
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
