Quyền lợi của các cổ đông trong trường hợp doanh nghiệp phá sản là gì?Tìm hiểu các quyền lợi và nghĩa vụ của cổ đông theo quy định pháp luật Việt Nam trong bài viết này.
1. Quyền lợi của các cổ đông trong trường hợp doanh nghiệp phá sản là gì?
Cổ đông là những người sở hữu cổ phần trong một doanh nghiệp và có quyền lợi nhất định đối với doanh nghiệp đó. Khi doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính và phải tiến hành phá sản, quyền lợi của các cổ đông có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dưới đây là các quyền lợi của cổ đông trong trường hợp doanh nghiệp phá sản theo quy định của pháp luật Việt Nam.
- Quyền lợi về thông tin
Trong trường hợp doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản, cổ đông có quyền yêu cầu thông tin liên quan đến tình hình tài chính và hoạt động của doanh nghiệp. Họ có quyền được thông báo về các quyết định của tòa án, các cuộc họp của chủ nợ và các phương án xử lý tài sản của doanh nghiệp. Điều này giúp cổ đông nắm bắt tình hình và đưa ra quyết định hợp lý về quyền lợi của mình.
- Quyền tham gia vào việc xử lý tài sản
Cổ đông có quyền tham gia vào các cuộc họp của chủ nợ và bàn về phương án thanh lý tài sản của doanh nghiệp. Mặc dù cổ đông thường đứng sau các chủ nợ trong thứ tự ưu tiên thanh toán nợ, nhưng việc tham gia vào các cuộc họp này giúp họ hiểu rõ hơn về quá trình xử lý phá sản và bảo vệ quyền lợi của mình.
- Quyền yêu cầu thanh toán
Khi tài sản của doanh nghiệp được thanh lý, các cổ đông có quyền yêu cầu thanh toán theo tỷ lệ cổ phần mà họ sở hữu. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra sau khi tất cả các khoản nợ của doanh nghiệp được thanh toán cho các chủ nợ và các khoản chi phí liên quan đến việc thanh lý tài sản.
- Quyền khởi kiện
Nếu cổ đông cảm thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm trong quá trình giải quyết phá sản, họ có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Điều này có thể bao gồm việc khởi kiện quản tài viên hoặc các bên liên quan nếu họ vi phạm quyền lợi của cổ đông.
- Quyền được bồi thường
Trong một số trường hợp, nếu các cổ đông có thể chứng minh rằng việc quản lý không đúng của ban giám đốc đã dẫn đến tình trạng phá sản của doanh nghiệp, họ có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại từ các thành viên của ban giám đốc hoặc quản lý. Tuy nhiên, việc này thường rất khó khăn trong thực tiễn.
- Quyền được tham gia tái cơ cấu (nếu có)
Nếu doanh nghiệp có kế hoạch tái cơ cấu, cổ đông có quyền được tham gia vào quá trình này. Họ có thể được mời tham gia vào các cuộc họp bàn về kế hoạch tái cơ cấu và được thông báo về các quyết định liên quan.
2. Ví dụ minh họa
Giả sử Công ty TNHH ABC hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Do thị trường gặp khó khăn, công ty này không còn khả năng thanh toán các khoản nợ và quyết định nộp đơn yêu cầu tuyên bố phá sản.
- Giai đoạn 1: Thông báo tình trạng tài chính
Các cổ đông của Công ty TNHH ABC nhận được thông báo về tình trạng tài chính kém của công ty từ ban giám đốc. Họ được mời tham dự cuộc họp để thảo luận về tình hình và các bước tiếp theo. - Giai đoạn 2: Tham gia vào cuộc họp của chủ nợ
Tòa án mở thủ tục phá sản, và các cổ đông có quyền tham gia vào các cuộc họp của chủ nợ để tìm hiểu về quá trình xử lý tài sản. Họ sẽ nghe các chủ nợ trình bày về tình trạng nợ và các kế hoạch xử lý. - Giai đoạn 3: Yêu cầu thông tin
Trong quá trình phá sản, cổ đông có quyền yêu cầu ban giám đốc cung cấp các thông tin liên quan đến tài sản của công ty và kế hoạch thanh lý. Họ có thể yêu cầu báo cáo tài chính chi tiết để đánh giá khả năng thu hồi tài sản. - Giai đoạn 4: Thanh toán theo tỷ lệ cổ phần
Sau khi tài sản được thanh lý và các khoản nợ được thanh toán, nếu còn lại tài sản, cổ đông sẽ nhận được thanh toán theo tỷ lệ cổ phần của mình. Giả sử Công ty TNHH ABC thanh lý được 5 tỷ đồng, sau khi thanh toán cho các chủ nợ, nếu còn lại 1 tỷ đồng, cổ đông sẽ được phân chia theo tỷ lệ cổ phần.
3. Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong việc đòi quyền lợi: Một trong những vướng mắc lớn mà các cổ đông gặp phải là khó khăn trong việc đòi quyền lợi khi doanh nghiệp phá sản. Việc thanh toán cho các chủ nợ thường được ưu tiên hơn, dẫn đến việc cổ đông có thể không nhận được gì.
Thiếu thông tin minh bạch: Các cổ đông có thể không nhận được thông tin đầy đủ và kịp thời về tình hình tài chính và quá trình xử lý của doanh nghiệp, điều này khiến họ không thể đưa ra quyết định đúng đắn.
Tranh chấp giữa các chủ nợ: Trong trường hợp có nhiều chủ nợ, việc phân chia tài sản có thể dẫn đến tranh chấp, khiến thời gian giải quyết kéo dài và ảnh hưởng đến quyền lợi của cổ đông.
Khó khăn trong việc khởi kiện: Nếu cổ đông quyết định khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình, họ có thể gặp nhiều khó khăn trong việc chứng minh rằng quyền lợi của họ bị xâm phạm, đặc biệt là khi ban giám đốc đã có những quyết định khó khăn liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp.
4. Những lưu ý quan trọng
Nắm rõ quyền lợi của mình: Cổ đông cần nắm rõ các quyền lợi của mình theo quy định của pháp luật để bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong trường hợp doanh nghiệp phá sản. Việc hiểu biết này sẽ giúp cổ đông đưa ra quyết định đúng đắn.
Tham gia vào các cuộc họp: Cổ đông nên tích cực tham gia vào các cuộc họp của chủ nợ và các cuộc họp liên quan đến quá trình giải quyết phá sản để nắm bắt thông tin và bảo vệ quyền lợi của mình.
Giữ liên lạc với quản tài viên: Cổ đông có thể giữ liên lạc với quản tài viên được chỉ định trong quá trình phá sản để nắm bắt tình hình thanh lý tài sản và việc phân chia tài sản cho các chủ nợ.
Tìm kiếm sự tư vấn pháp lý: Trong trường hợp có tranh chấp hoặc quyền lợi bị xâm phạm, cổ đông nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia pháp lý để được hỗ trợ trong việc bảo vệ quyền lợi.
5. Căn cứ pháp lý
- Luật Phá sản năm 2014: Luật này quy định các quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong quá trình phá sản doanh nghiệp, bao gồm quyền tham gia vào các cuộc họp và yêu cầu thông tin.
- Bộ luật Dân sự 2015: Bộ luật này có các quy định liên quan đến quyền lợi của cổ đông trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, bao gồm quyền yêu cầu thanh toán theo tỷ lệ cổ phần.
- Nghị định 22/2018/NĐ-CP: Nghị định này hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Phá sản, trong đó có quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong quá trình xử lý phá sản.
Liên kết nội bộ: Doanh nghiệp và pháp lý kinh doanh quốc tế
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
