Quyền hạn của UBND phường trong việc quản lý đô thị là gì? Bài viết giải đáp chi tiết về vai trò, ví dụ minh họa, vướng mắc, lưu ý và căn cứ pháp lý.

1. Quyền hạn của UBND phường trong việc quản lý đô thị là gì?

Quyền hạn của UBND phường trong việc quản lý đô thị là gì? Đây là câu hỏi quan trọng khi nói đến trách nhiệm của cơ quan cấp cơ sở trong duy trì trật tự, an toàn và bảo vệ môi trường sống cho người dân tại các khu đô thị. UBND phường là đơn vị hành chính cấp cơ sở gần nhất với dân cư, có nhiệm vụ quản lý, giám sát, và bảo đảm các hoạt động sinh sống, xây dựng, và kinh doanh trên địa bàn được tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Quyền hạn của UBND phường trong quản lý đô thị bao gồm:

• Quản lý trật tự xây dựng: UBND phường có quyền giám sát các hoạt động xây dựng trên địa bàn nhằm đảm bảo tuân thủ quy hoạch, bảo vệ cảnh quan và môi trường đô thị. Phường có thể kiểm tra, xử lý các hành vi xây dựng không phép, sai phép, hoặc vi phạm quy hoạch.
• Quản lý trật tự công cộng và vệ sinh môi trường: UBND phường chịu trách nhiệm trong việc duy trì trật tự công cộng, bao gồm quản lý việc sử dụng lòng đường, vỉa hè, khu vực công cộng. Đồng thời, phường có quyền xử phạt các hành vi vi phạm về vệ sinh môi trường như xả rác bừa bãi, lấn chiếm khu vực công cộng để kinh doanh, quảng cáo trái phép.
• Giải quyết tranh chấp và khiếu nại về đất đai, đô thị: UBND phường tham gia vào việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại liên quan đến đất đai, ranh giới giữa các hộ gia đình, và các vấn đề liên quan đến quy hoạch đô thị trong phạm vi quyền hạn của mình.
• Thực hiện công tác an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy: Phường có nhiệm vụ đảm bảo an ninh đô thị, tổ chức các hoạt động phòng cháy chữa cháy, và phối hợp với các lực lượng công an, cảnh sát khu vực để bảo vệ an toàn cho cư dân.
• Phối hợp với các cơ quan quản lý cấp trên: UBND phường phối hợp với quận, huyện và các cơ quan có thẩm quyền trong việc thực hiện các hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm đô thị, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và duy trì trật tự đô thị.

Tóm lại, quyền hạn của UBND phường trong quản lý đô thị tập trung vào các công việc giám sát, kiểm tra, bảo đảm tuân thủ pháp luật và duy trì trật tự đô thị. Đây là những nhiệm vụ thiết yếu nhằm xây dựng một môi trường sống văn minh, an toàn và có tổ chức cho cư dân.

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ về quyền hạn của UBND phường trong quản lý đô thị: Anh K sống tại phường Y, thành phố X, muốn xây dựng thêm một nhà kho nhỏ trong sân của mình để làm nơi chứa hàng. Tuy nhiên, công trình của anh K không có giấy phép xây dựng và chiếm dụng một phần lối đi công cộng, gây cản trở giao thông cho người đi bộ. Người dân trong khu phố đã nhiều lần phản ánh tình trạng này lên UBND phường.

UBND phường Y đã cử cán bộ xuống kiểm tra công trình và xác định việc xây dựng của anh K là vi phạm quy định về trật tự đô thị. Cán bộ phường yêu cầu anh K dừng ngay việc xây dựng, tháo dỡ phần công trình lấn chiếm khu vực công cộng và thực hiện việc xây dựng theo đúng quy hoạch đã được phê duyệt. Anh K tuân thủ và hoàn tất việc tháo dỡ, trả lại không gian công cộng cho khu dân cư.

Qua ví dụ này có thể thấy, UBND phường có quyền hạn trong việc kiểm tra, yêu cầu xử lý các vi phạm về xây dựng và đảm bảo trật tự công cộng. Điều này giúp duy trì trật tự, bảo vệ cảnh quan và an toàn cho cộng đồng dân cư tại khu vực đô thị.

3. Những vướng mắc thực tế

Trong quá trình quản lý đô thị, UBND phường thường xuyên gặp phải những vướng mắc thực tế, bao gồm:

• Khó khăn trong xử lý vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường: Tình trạng lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh, để xe diễn ra phổ biến tại nhiều khu vực đô thị. Dù UBND phường đã có các biện pháp xử lý, tình trạng này vẫn tái diễn, gây mất trật tự, ảnh hưởng đến người đi bộ và cảnh quan đô thị.
• Thiếu nhân lực và nguồn lực: UBND phường là cơ quan cấp cơ sở với nguồn lực hạn chế, nên gặp khó khăn trong việc giám sát, kiểm tra, và xử lý vi phạm đô thị. Các cán bộ phường phải thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, dẫn đến tình trạng quá tải và khó đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý đô thị.
• Khó khăn trong xử lý các công trình xây dựng không phép: Một số người dân chưa hiểu rõ quy định pháp luật về xây dựng, dẫn đến việc xây dựng không phép, sai phép. UBND phường thường phải mất nhiều thời gian thuyết phục người dân tuân thủ và tháo dỡ các công trình vi phạm.
• Thay đổi quy hoạch đô thị phức tạp: Trong một số trường hợp, quy hoạch đô thị thay đổi dẫn đến các tranh chấp và phản ánh từ người dân về quyền lợi sử dụng đất. UBND phường phải tham gia giải quyết những tranh chấp và khó khăn này, đôi khi gây mất lòng tin của người dân.

4. Những lưu ý cần thiết

Để quản lý đô thị hiệu quả, UBND phường và người dân cần chú ý đến các điểm quan trọng sau đây:

• Tuân thủ các quy định về trật tự đô thị: Người dân cần hiểu và tuân thủ các quy định liên quan đến xây dựng, sử dụng lòng đường, vỉa hè và vệ sinh môi trường để tránh vi phạm pháp luật.
• Chủ động tìm hiểu các quy định pháp lý: Trước khi tiến hành các hoạt động như xây dựng, kinh doanh hoặc thay đổi cấu trúc nhà ở, người dân nên tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật liên quan, tham khảo ý kiến của UBND phường để đảm bảo tuân thủ quy định.
• Tích cực hợp tác với UBND phường: Khi có phản ánh hoặc yêu cầu từ UBND phường, người dân cần chủ động hợp tác để giải quyết nhanh chóng và hiệu quả, góp phần duy trì trật tự đô thị tại khu vực sinh sống.
• Góp ý và đề xuất: Người dân có thể tham gia góp ý, đề xuất các phương án quản lý đô thị tốt hơn với UBND phường. Sự tham gia của cộng đồng là yếu tố quan trọng giúp cải thiện công tác quản lý đô thị, tạo ra môi trường sống văn minh và an toàn cho tất cả mọi người.

5. Căn cứ pháp lý

Các văn bản pháp lý liên quan đến quyền hạn của UBND phường trong việc quản lý đô thị bao gồm:

• Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020): Quy định về quản lý hoạt động xây dựng, thẩm quyền và trách nhiệm của UBND phường trong giám sát trật tự xây dựng.
• Luật Giao thông đường bộ 2008: Quy định về quản lý, sử dụng lòng đường, vỉa hè và các quy định liên quan đến an toàn giao thông tại đô thị.
• Nghị định số 100/2019/NĐ-CP: Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, trong đó UBND phường có quyền xử lý các vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường.
• Nghị định số 79/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về xử lý vi phạm hành chính trong quản lý trật tự đô thị và an ninh công cộng, xác định quyền hạn và thẩm quyền của UBND phường trong kiểm tra, xử lý vi phạm.
• Nghị định số 167/2013/NĐ-CP: Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, trong đó có các vi phạm về trật tự công cộng, vệ sinh môi trường.

Những văn bản pháp lý này giúp UBND phường thực hiện quyền hạn trong việc quản lý đô thị, tạo điều kiện xây dựng môi trường sống văn minh, an toàn và ổn định cho người dân.

Để tìm hiểu thêm về các quy định pháp lý liên quan đến hành chính, bạn có thể tham khảo tại đây.