Quyền của cổ đông thiểu số trong việc yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin tài chính

1. Quyền của cổ đông thiểu số trong việc yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin tài chính

Cổ đông thiểu số là thuật ngữ chỉ những cổ đông sở hữu tỷ lệ nhỏ cổ phần trong công ty, thường dưới 10%. Mặc dù họ không có khả năng ảnh hưởng lớn đến các quyết định của công ty, nhưng họ vẫn có quyền yêu cầu thông tin tài chính từ doanh nghiệp. Điều này được quy định nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của các cổ đông thiểu số trước các quyết định có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tài sản của họ.

Theo Điều 115 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 5% cổ phần trở lên, và nắm giữ cổ phần đó liên tục trong vòng 6 tháng, có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp các thông tin tài chính. Thông tin tài chính mà cổ đông thiểu số có thể yêu cầu bao gồm:

• Báo cáo tài chính hằng năm: Đây là tài liệu quan trọng giúp cổ đông có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của doanh nghiệp, bao gồm doanh thu, lợi nhuận, nợ phải trả và các khoản chi phí.
• Báo cáo tài chính giữa kỳ: Ngoài báo cáo hàng năm, cổ đông cũng có thể yêu cầu báo cáo giữa kỳ để cập nhật tình hình tài chính tạm thời của công ty.
• Báo cáo kết quả kinh doanh: Tài liệu này giúp cổ đông đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.
• Các thông tin liên quan đến quản lý nợ: Cổ đông có thể yêu cầu thông tin về các khoản vay, nợ phải trả, hoặc các khoản tài chính khác có thể ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Những thông tin này giúp cổ đông thiểu số nắm rõ tình hình hoạt động của công ty, từ đó có các quyết định đầu tư hoặc rút vốn một cách chính xác hơn.

2. Ví dụ minh họa 

Hãy cùng xem xét một tình huống thực tế để làm rõ hơn quyền của cổ đông thiểu số trong yêu cầu công bố thông tin tài chính.

Công ty X là một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực bất động sản. Ông A là một cổ đông thiểu số nắm giữ 7% cổ phần của công ty này. Trong năm 2023, ông A nhận thấy công ty X không công bố đầy đủ báo cáo tài chính giữa kỳ như quy định, gây nghi ngờ về tình hình tài chính thực sự của công ty. Điều này đặc biệt quan trọng vì ông A cần thông tin này để quyết định có tiếp tục đầu tư vào công ty hay không.

Sau khi nhận thấy quyền lợi của mình có thể bị ảnh hưởng, ông A đã gửi yêu cầu bằng văn bản đến ban giám đốc công ty X, yêu cầu cung cấp các thông tin về tình hình tài chính, bao gồm báo cáo tài chính giữa kỳ và các thông tin liên quan đến khoản nợ của công ty. Ban giám đốc công ty X có trách nhiệm cung cấp thông tin này cho ông A trong khoảng thời gian hợp lý theo luật định.

Nếu công ty X từ chối yêu cầu của ông A, ông có quyền khởi kiện để yêu cầu công ty công khai thông tin. Điều này không chỉ giúp ông A bảo vệ quyền lợi của mình mà còn tạo sự minh bạch trong hoạt động quản trị của công ty.

3. Những vướng mắc thực tế

Mặc dù luật pháp quy định rõ ràng về quyền yêu cầu thông tin tài chính của cổ đông thiểu số, nhưng trong thực tế việc thực thi quyền này không phải lúc nào cũng thuận lợi. Dưới đây là một số vướng mắc mà cổ đông thiểu số thường gặp phải khi yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin tài chính:

• Thiếu minh bạch từ phía doanh nghiệp: Một số doanh nghiệp có thể cố ý trì hoãn hoặc không công bố đầy đủ thông tin tài chính, khiến cổ đông thiểu số khó tiếp cận thông tin một cách chính xác và kịp thời. Điều này thường xảy ra ở các doanh nghiệp có tình hình tài chính không ổn định hoặc có các xung đột nội bộ về quản lý.
• Thời gian phản hồi kéo dài: Dù luật đã quy định về thời gian doanh nghiệp phải đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin tài chính, nhưng trong nhiều trường hợp, thời gian này bị kéo dài, gây bất lợi cho cổ đông trong việc đưa ra các quyết định đầu tư.
• Chi phí phát sinh: Trong một số trường hợp, để có được thông tin tài chính, cổ đông thiểu số có thể phải chịu một số chi phí như phí kiểm toán độc lập hoặc chi phí pháp lý để khởi kiện doanh nghiệp nếu doanh nghiệp không tuân thủ quy định về công bố thông tin.
• Rào cản về pháp lý: Nhiều cổ đông thiểu số không nắm rõ các quy định pháp lý hoặc không có đủ nguồn lực để tiến hành các biện pháp pháp lý nếu quyền lợi của mình bị xâm phạm. Điều này đặc biệt khó khăn đối với những cổ đông không có kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư hoặc không có sự hỗ trợ từ các tổ chức bảo vệ quyền lợi cổ đông.

4. Những lưu ý cần thiết

Để bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo rằng thông tin tài chính được cung cấp đầy đủ và chính xác, cổ đông thiểu số cần lưu ý những điểm sau khi thực hiện yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin tài chính:

• Chuẩn bị các bằng chứng chứng minh quyền sở hữu cổ phần: Trước khi yêu cầu thông tin, cổ đông cần chuẩn bị các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu cổ phần và thời gian nắm giữ cổ phần liên tục từ 6 tháng trở lên theo quy định của pháp luật.
• Gửi yêu cầu bằng văn bản: Việc yêu cầu thông tin tài chính nên được thực hiện bằng văn bản, nêu rõ các thông tin cần yêu cầu và lý do yêu cầu. Điều này giúp cổ đông có cơ sở pháp lý nếu sau này cần khởi kiện doanh nghiệp.
• Theo dõi thời gian phản hồi của doanh nghiệp: Nếu doanh nghiệp không cung cấp thông tin trong khoảng thời gian hợp lý (thường là trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu), cổ đông thiểu số có thể cân nhắc sử dụng biện pháp pháp lý để yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ quyền lợi của cổ đông.
• Hợp tác với các cổ đông khác: Cổ đông thiểu số nên cân nhắc hợp tác với các cổ đông khác để tạo sức mạnh tập thể khi yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin. Việc này sẽ giúp tăng cường khả năng thành công và giảm thiểu rủi ro về mặt pháp lý.
• Sử dụng dịch vụ pháp lý: Trong trường hợp doanh nghiệp không tuân thủ quy định, cổ đông nên nhờ sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý hoặc các tổ chức đại diện để đảm bảo rằng quyền lợi của mình được bảo vệ tốt nhất.

5. Căn cứ pháp lý 

Quyền yêu cầu công bố thông tin tài chính của cổ đông thiểu số được quy định tại một số văn bản pháp luật sau đây:

• Luật Doanh nghiệp 2020, Điều 115: Quy định chi tiết về quyền của cổ đông và nhóm cổ đông sở hữu từ 5% cổ phần trở lên, bao gồm quyền yêu cầu cung cấp thông tin tài chính.
• Nghị định 155/2020/NĐ-CP: Quy định về công bố thông tin của công ty đại chúng, đặc biệt là việc công bố báo cáo tài chính định kỳ và các thông tin liên quan đến tình hình tài chính của doanh nghiệp.
• Luật Chứng khoán 2019: Đối với các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán, việc công bố thông tin tài chính được quy định rất chặt chẽ, giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho các nhà đầu tư, bao gồm cả cổ đông thiểu số.

Những quy định pháp luật này tạo điều kiện cho cổ đông thiểu số bảo vệ quyền lợi của mình và yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng trách nhiệm công bố thông tin tài chính một cách minh bạch.

Kết luận

Quyền của cổ đông thiểu số trong việc yêu cầu công bố thông tin tài chính là một công cụ quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Tuy nhiên, để thực hiện quyền này, cổ đông thiểu số cần nắm rõ các quy định pháp luật, chuẩn bị kỹ lưỡng và có các biện pháp thích hợp khi gặp phải những khó khăn trong thực tế.

Liên kết nội bộ: Bạn có thể tham khảo thêm các quy định về quyền lợi của người lao động tại đây.

Liên kết ngoại: Đọc thêm các tin tức pháp luật liên quan tại Pháp luật online.

Luật PVL Group.