Quy định về việc yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi có hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ là gì? Tìm hiểu chi tiết quy định yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi phát hiện hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, quy trình và căn cứ pháp lý liên quan.
Quy định về việc yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi có hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ là gì?
Việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) không chỉ dừng lại ở các biện pháp hành chính mà còn bao gồm cả sự can thiệp của cơ quan hải quan khi hàng hóa vi phạm quyền SHTT được nhập khẩu hoặc xuất khẩu. Cơ quan hải quan đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các sản phẩm vi phạm quyền SHTT xâm nhập thị trường. Vậy quy định về việc yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi có hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ là gì? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình, các biện pháp can thiệp, và căn cứ pháp lý liên quan.
1. Quy định về yêu cầu can thiệp của cơ quan hải quan
Các chủ thể quyền SHTT có thể yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi phát hiện hàng hóa vi phạm quyền SHTT thông qua các thủ tục hành chính. Dưới đây là các quy định và quy trình cụ thể:
a. Điều kiện yêu cầu can thiệp
Để yêu cầu hải quan can thiệp, chủ thể quyền cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Chứng minh quyền SHTT: Chủ sở hữu quyền hoặc đại diện được ủy quyền phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp hoặc quyền tác giả.
- Cung cấp thông tin vi phạm: Các thông tin về hàng hóa vi phạm, như loại hàng, số lượng, địa điểm dự kiến nhập khẩu/xuất khẩu, phải được cung cấp đầy đủ để hỗ trợ cơ quan hải quan trong việc xác minh.
b. Thủ tục yêu cầu hải quan can thiệp
Quy trình yêu cầu hải quan can thiệp thường bao gồm các bước sau:
- Nộp đơn yêu cầu can thiệp: Chủ sở hữu quyền hoặc đại diện nộp đơn yêu cầu tại cơ quan hải quan nơi hàng hóa được nhập khẩu/xuất khẩu.
- Xem xét đơn yêu cầu: Cơ quan hải quan sẽ xem xét đơn yêu cầu trong thời hạn nhất định và có thể yêu cầu bổ sung thêm thông tin nếu cần thiết.
- Ra quyết định can thiệp: Nếu đủ điều kiện, cơ quan hải quan sẽ ra quyết định tạm dừng làm thủ tục thông quan đối với lô hàng vi phạm.
- Xác minh và xử lý: Cơ quan hải quan phối hợp với các cơ quan chức năng để xác minh vi phạm và tiến hành xử lý theo quy định.
c. Thời hạn tạm giữ hàng hóa vi phạm
Hàng hóa vi phạm sẽ được tạm giữ trong thời gian tối đa 10 ngày làm việc kể từ ngày quyết định tạm dừng thủ tục thông quan. Trong trường hợp cần thiết, thời gian tạm giữ có thể được gia hạn thêm không quá 10 ngày làm việc.
d. Chi phí liên quan đến yêu cầu can thiệp
Chủ sở hữu quyền hoặc đại diện phải chịu mọi chi phí liên quan đến việc yêu cầu can thiệp của cơ quan hải quan, bao gồm phí tạm giữ hàng hóa và các chi phí xử lý khác.
2. Các biện pháp can thiệp của cơ quan hải quan
Cơ quan hải quan có thể áp dụng các biện pháp sau để ngăn chặn hàng hóa vi phạm quyền SHTT:
a. Tạm dừng thông quan
Đây là biện pháp chủ yếu được áp dụng khi phát hiện hàng hóa vi phạm. Cơ quan hải quan sẽ ra quyết định tạm dừng làm thủ tục thông quan đối với lô hàng để tiến hành điều tra và xử lý.
Ví dụ: Khi phát hiện lô hàng chứa sản phẩm giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng, cơ quan hải quan sẽ tạm giữ lô hàng này và tiến hành xác minh.
b. Kiểm tra và xác minh hàng hóa
Cơ quan hải quan sẽ phối hợp với các chuyên gia hoặc cơ quan quản lý nhà nước về SHTT để kiểm tra, xác minh các yếu tố vi phạm trên hàng hóa.
c. Tịch thu và tiêu hủy hàng hóa vi phạm
Nếu xác định hàng hóa vi phạm quyền SHTT, cơ quan hải quan có thể ra quyết định tịch thu và tiêu hủy hàng hóa để ngăn chặn việc lưu thông sản phẩm vi phạm trên thị trường.
Ví dụ: Các sản phẩm vi phạm bản quyền phần mềm hoặc sao chép tác phẩm nghệ thuật sẽ bị tịch thu và tiêu hủy theo quy định.
3. Vai trò và trách nhiệm của các bên liên quan
a. Vai trò của cơ quan hải quan
- Phát hiện và ngăn chặn vi phạm: Cơ quan hải quan có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm quyền SHTT trong quá trình thông quan hàng hóa.
- Hỗ trợ chủ sở hữu quyền: Hỗ trợ chủ sở hữu quyền trong việc thu thập chứng cứ và xử lý hàng hóa vi phạm.
b. Trách nhiệm của chủ sở hữu quyền
- Cung cấp thông tin chính xác: Chủ sở hữu quyền phải cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin về vi phạm để hỗ trợ cơ quan hải quan.
- Chịu trách nhiệm về chi phí: Chủ sở hữu quyền chịu trách nhiệm chi trả các chi phí liên quan đến yêu cầu can thiệp.
4. Căn cứ pháp lý về yêu cầu hải quan can thiệp khi có vi phạm quyền sở hữu trí tuệ
Việc yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi phát hiện hàng hóa vi phạm quyền SHTT được quy định trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019: Quy định về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể sở hữu trí tuệ và các biện pháp bảo vệ quyền.
- Luật Hải quan 2014, sửa đổi bổ sung 2019: Quy định về quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan hải quan trong việc kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu liên quan đến quyền SHTT.
- Nghị định số 99/2013/NĐ-CP: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp.
- Thông tư số 13/2015/TT-BTC: Hướng dẫn cụ thể về thủ tục yêu cầu cơ quan hải quan tạm dừng làm thủ tục thông quan để bảo vệ quyền SHTT.
Kết luận
Việc yêu cầu cơ quan hải quan can thiệp khi có hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ là một biện pháp quan trọng giúp ngăn chặn sản phẩm vi phạm xâm nhập thị trường. Bằng cách thực hiện đúng quy trình và tuân thủ các quy định pháp luật, chủ sở hữu quyền có thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả. Để biết thêm chi tiết về các quy định liên quan đến sở hữu trí tuệ, bạn có thể tham khảo tại đây. Các thông tin bổ sung khác có thể xem tại Báo Pháp Luật.
