Quy định về việc phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật khi có tài sản chung chưa chia là gì? Bài viết chi tiết về quy định pháp luật, ví dụ minh họa, các vướng mắc thực tế và lưu ý cần thiết.
1. Quy định về việc phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật khi có tài sản chung chưa chia là gì?
Việc phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật trong trường hợp có tài sản chung chưa chia được quy định rõ ràng trong Bộ luật Dân sự 2015. Khi người để lại di sản có tài sản chung với người khác (vợ, chồng, anh chị em…), quá trình phân chia thừa kế cần thực hiện đồng thời với việc xác định phần tài sản chung của người đã mất trong khối tài sản đó.
– Nguyên tắc xác định phần tài sản chung
Trước khi chia thừa kế, cần xác định rõ phần tài sản của người để lại di sản trong khối tài sản chung. Điều này đảm bảo rằng chỉ phần tài sản thuộc quyền sở hữu của người đã mất mới được phân chia thừa kế. Các bước bao gồm:
- Xác định tài sản chung: Khối tài sản nào được hình thành chung giữa người để lại di sản và người khác (như tài sản chung vợ chồng, tài sản chung do đồng sở hữu).
- Xác định phần sở hữu: Phần tài sản thuộc về người để lại di sản được tách riêng, dựa trên thỏa thuận giữa các bên hoặc quy định của pháp luật.
– Phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật
Sau khi xác định phần tài sản của người để lại di sản trong khối tài sản chung, việc phân chia thừa kế được thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Nếu không có di chúc: Di sản được chia theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất (vợ, chồng, con ruột, cha mẹ đẻ) được chia phần bằng nhau.
- Nếu có di chúc: Di sản được chia theo nội dung của di chúc, nhưng vẫn phải bảo đảm quyền thừa kế bắt buộc cho các đối tượng theo quy định.
– Xử lý trường hợp không thể tách phần tài sản chung
Nếu không thể tách phần tài sản của người để lại di sản trong khối tài sản chung (như nhà đất không thể chia nhỏ), tài sản có thể được bán và giá trị chia bằng tiền mặt cho các đồng thừa kế.
2. Ví dụ minh họa về phân chia tài sản thừa kế khi có tài sản chung chưa chia
Ông Nguyễn Văn A qua đời, để lại một ngôi nhà là tài sản chung với vợ (bà B) và một mảnh đất đứng tên chung với người anh ruột (ông C). Gia đình ông A gồm bà B và hai con (D và E).
Quy trình phân chia:
- Ngôi nhà: Là tài sản chung của ông A và bà B. Theo Luật Hôn nhân và Gia đình, 50% giá trị ngôi nhà thuộc về bà B. 50% còn lại thuộc di sản thừa kế của ông A.
- Mảnh đất: Là tài sản chung của ông A và ông C. Phần của ông A được xác định bằng văn bản thỏa thuận giữa ông C và các đồng thừa kế.
Phân chia di sản:
- Tổng tài sản thừa kế của ông A bao gồm 50% giá trị ngôi nhà và phần giá trị mảnh đất.
- Tài sản này sẽ được chia đều cho bà B, D và E theo quy định pháp luật.
3. Những vướng mắc thực tế khi phân chia tài sản thừa kế khi có tài sản chung chưa chia
– Khó xác định phần tài sản của người để lại di sản
Nếu không có giấy tờ hoặc thỏa thuận rõ ràng về tài sản chung, việc xác định phần tài sản thuộc về người đã mất dễ gây tranh chấp giữa các bên liên quan.
– Tranh chấp giữa các đồng thừa kế và đồng sở hữu
Người đồng sở hữu tài sản chung (như vợ, chồng, anh em) có thể không đồng ý với cách phân chia di sản, dẫn đến mâu thuẫn kéo dài.
– Không thể tách phần tài sản chung
Một số loại tài sản như nhà đất không thể tách rời, việc xử lý tài sản này đòi hỏi sự thỏa thuận giữa các bên hoặc quyết định từ tòa án.
– Chi phí và thủ tục pháp lý phức tạp
Việc định giá, tách phần tài sản chung, và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến thừa kế thường tốn kém và mất nhiều thời gian.
4. Những lưu ý cần thiết khi phân chia tài sản thừa kế có tài sản chung chưa chia
– Xác định rõ quyền sở hữu tài sản
Trước khi tiến hành phân chia thừa kế, cần xác định chính xác phần tài sản thuộc về người để lại di sản thông qua giấy tờ, thỏa thuận, hoặc yêu cầu định giá tài sản.
– Đảm bảo sự đồng thuận giữa các bên
Các bên liên quan nên thỏa thuận để xác định phần tài sản chung và cách chia di sản, tránh tranh chấp kéo dài.
– Tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư
Trong trường hợp tài sản phức tạp hoặc có tranh chấp, nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư để đảm bảo quyền lợi và thực hiện đúng quy định pháp luật.
– Thực hiện các thủ tục pháp lý đầy đủ
Các thủ tục như định giá tài sản, công chứng thỏa thuận phân chia tài sản, hoặc khởi kiện tại tòa án cần được thực hiện chính xác để tránh các rủi ro pháp lý.
– Xử lý tài sản không thể tách riêng
Nếu tài sản không thể tách riêng, các bên nên thỏa thuận bán tài sản và chia giá trị bằng tiền mặt để đảm bảo quyền lợi.
5. Căn cứ pháp lý
– Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về hàng thừa kế theo pháp luật.
– Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về nguyên tắc phân chia di sản.
– Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Quy định về tài sản chung của vợ chồng.
– Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp thừa kế.
– Luật Công chứng 2014: Quy định về giá trị pháp lý của văn bản liên quan đến di sản thừa kế.
Kết luận
Quy định về việc phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật khi có tài sản chung chưa chia đảm bảo tính công bằng và minh bạch cho tất cả các bên liên quan. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi sự cẩn thận trong việc xác định tài sản chung và xử lý tranh chấp nếu có. Để được tư vấn và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp, hãy liên hệ Luật PVL Group, nơi cung cấp giải pháp hiệu quả và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho khách hàng.
Liên kết nội bộ: Chuyên mục thừa kế tại Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc tại Báo Pháp luật
