Quy định về việc chia di sản thừa kế trong trường hợp người để lại di sản có nhiều tài sản khác nhau là gì?

1) Quy định về việc chia di sản thừa kế trong trường hợp người để lại di sản có nhiều tài sản khác nhau là gì?

Chia di sản thừa kế khi có nhiều tài sản khác nhau là một vấn đề pháp lý phức tạp và đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật. Theo quy định pháp luật Việt Nam, việc chia di sản thừa kế phải dựa trên nguyên tắc công bằng và tuân thủ các bước theo quy định về thừa kế, bao gồm xác định danh sách người thừa kế, di sản thừa kế, giá trị của từng loại tài sản, và cách thức phân chia tài sản. Các loại tài sản trong di sản có thể bao gồm đất đai, nhà cửa, tiền gửi ngân hàng, cổ phần và các tài sản khác.

1.1 Xác định danh sách người thừa kế

Việc xác định người thừa kế là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình chia di sản. Pháp luật quy định rõ ràng về thứ tự thừa kế, bao gồm:

• Thừa kế theo pháp luật: Đây là hình thức thừa kế áp dụng khi người để lại di sản không có di chúc. Người thừa kế sẽ được xác định theo hàng thừa kế, bao gồm hàng thừa kế thứ nhất (vợ/chồng, con cái), thứ hai (cha mẹ, anh chị em ruột), và thứ ba (ông bà, cô chú, bác).
• Thừa kế theo di chúc: Nếu người để lại di sản có di chúc hợp pháp, việc phân chia di sản sẽ được thực hiện theo ý nguyện trong di chúc, trừ trường hợp có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc như con dưới 18 tuổi hoặc người mất năng lực hành vi dân sự.

1.2 Xác định và định giá tài sản trong di sản thừa kế

Tài sản trong di sản thừa kế cần được xác định và định giá chính xác để đảm bảo quyền lợi của từng người thừa kế. Các tài sản có thể bao gồm:

• Bất động sản như đất đai, nhà cửa – phải được định giá dựa trên giá thị trường hoặc thông qua cơ quan có thẩm quyền nếu có tranh chấp.
• Tài sản động sản như xe cộ, tiền gửi ngân hàng, vàng, cổ phần, cổ phiếu và các tài sản tài chính khác.
• Quyền tài sản, chẳng hạn như quyền sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu các khoản đầu tư trong doanh nghiệp cũng có thể là phần của di sản thừa kế.

Việc định giá này thường được thực hiện bởi một bên trung gian có thẩm quyền (ví dụ: công ty định giá, ngân hàng, hoặc cơ quan nhà nước).

1.3 Phân chia tài sản

Việc phân chia tài sản dựa trên loại hình thừa kế (theo pháp luật hoặc theo di chúc). Nếu không có di chúc, việc phân chia tài sản sẽ theo tỷ lệ quy định của pháp luật, với nguyên tắc công bằng giữa các đồng thừa kế. Nếu có di chúc, việc phân chia sẽ tuân theo ý nguyện của người đã mất trong di chúc.

Ngoài ra, các bên có thể lựa chọn chia tài sản theo phương thức chia đều bằng tiền hoặc chia trực tiếp theo từng loại tài sản tùy thuộc vào giá trị của từng tài sản và sự đồng ý của tất cả người thừa kế. Phương pháp chia sẽ được thực hiện dựa trên nhu cầu thực tế và thỏa thuận giữa các bên, miễn là không vi phạm quy định pháp luật.

2) Ví dụ minh họa

Ví dụ, ông B qua đời, để lại di sản bao gồm một ngôi nhà, một miếng đất và một số tiền gửi ngân hàng. Theo quy định của pháp luật, nếu ông B không để lại di chúc, các con của ông và vợ sẽ là những người thừa kế hợp pháp. Ngôi nhà có thể được định giá và chia đều cho các bên thừa kế hoặc một người sẽ giữ ngôi nhà và trả phần tài sản tương đương cho các đồng thừa kế khác.

3) Những vướng mắc thực tế

Việc phân chia di sản khi có nhiều tài sản khác nhau thường gặp một số vướng mắc như:

• Mâu thuẫn trong việc định giá tài sản: Một số tài sản có giá trị lớn như bất động sản có thể khó định giá do giá thị trường biến động.
• Khó khăn trong việc thống nhất thỏa thuận chia di sản: Không phải lúc nào các bên thừa kế cũng đạt được sự đồng thuận về cách phân chia tài sản, dễ dẫn đến mâu thuẫn, tranh chấp.
• Phức tạp về thủ tục pháp lý: Nếu tài sản bao gồm quyền sở hữu trí tuệ hoặc cổ phần trong công ty, quá trình chia sẽ đòi hỏi nhiều thủ tục hơn, như chuyển nhượng quyền sở hữu, xác nhận quyền lợi và nghĩa vụ.

4) Những lưu ý cần thiết

• Chuẩn bị các giấy tờ pháp lý cần thiết: Để tránh tranh chấp và rủi ro pháp lý, nên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ pháp lý xác minh quyền sở hữu tài sản và công chứng các thỏa thuận phân chia.
• Tham khảo ý kiến từ chuyên gia pháp lý: Do tính phức tạp của quá trình chia thừa kế, việc nhờ đến các luật sư hoặc chuyên gia pháp lý sẽ giúp đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp không đáng có.
• Định giá tài sản trung lập: Sử dụng bên thứ ba có thẩm quyền định giá để đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong phân chia tài sản.

5) Căn cứ pháp lý

Quá trình chia di sản thừa kế được quy định tại các điều khoản của Bộ luật Dân sự Việt Nam. Các điều khoản chính bao gồm:

• Điều 609 về quyền để lại di sản và quyền thừa kế.
• Điều 610 về quyền và nghĩa vụ của người quản lý di sản.
• Điều 611 về xác định di sản thừa kế và những tài sản thuộc về di sản.
• Điều 652 – 654 quy định về hàng thừa kế và quyền lợi của từng đối tượng thừa kế theo pháp luật.
• Điều 643 – 646 quy định về di chúc và các điều kiện hợp pháp của di chúc.

Quy định chi tiết hơn về thừa kế có thể tham khảo thêm tại các văn bản pháp luật liên quan, đặc biệt các hướng dẫn về thủ tục tại Bộ Tư pháp và Tòa án Nhân dân cấp tỉnh.

Bài viết trên không chỉ giải đáp thắc mắc về “Quy định về việc chia di sản thừa kế trong trường hợp người để lại di sản có nhiều tài sản khác nhau là gì?” mà còn cung cấp một hướng dẫn chi tiết để xử lý các tình huống tương tự trong thực tế. Để có sự hỗ trợ đầy đủ và chuyên nghiệp hơn về quy trình pháp lý liên quan đến thừa kế và di sản, bạn có thể tham khảo dịch vụ tư vấn của Luật PVL Group.

Liên kết nội bộ: Chuyên mục thừa kế

Liên kết ngoài: Báo Pháp Luật