Quy định về việc bảo đảm môi trường làm việc an toàn và không gây hại cho sức khỏe? Tìm hiểu chi tiết về quyền lợi và trách nhiệm của người lao động và người sử dụng lao động.
1. Quy định về việc bảo đảm môi trường làm việc an toàn và không gây hại cho sức khỏe?
Bảo đảm môi trường làm việc an toàn và không gây hại cho sức khỏe là quyền lợi cơ bản của người lao động, được quy định rõ ràng trong Bộ luật Lao động 2019 và Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015. Người lao động có quyền làm việc trong một môi trường không có các yếu tố độc hại hoặc nguy hiểm đe dọa đến sức khỏe và tính mạng.
Theo Điều 138 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có trách nhiệm phải bảo đảm môi trường làm việc an toàn, vệ sinh, không có yếu tố độc hại hoặc nguy hiểm, và phải trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ lao động cho người lao động. Nếu có phát sinh các yếu tố nguy hiểm hoặc độc hại, người sử dụng lao động phải ngay lập tức cải thiện điều kiện làm việc và thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn.
Ngoài ra, Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 quy định rằng người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động ít nhất một lần mỗi năm, hoặc 6 tháng một lần đối với những công việc có yếu tố nguy hiểm hoặc độc hại. Người sử dụng lao động cũng phải đảm bảo đào tạo về an toàn lao động cho người lao động, giúp họ nhận thức được nguy cơ và biện pháp bảo vệ bản thân trong môi trường làm việc.
2. Ví dụ minh họa
Anh Dũng là một công nhân làm việc trong nhà máy sản xuất kim loại, nơi thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn lớn, nhiệt độ cao và các loại hóa chất. Sau một thời gian làm việc, anh Dũng và các đồng nghiệp nhận thấy sức khỏe của mình suy giảm, với các triệu chứng như đau đầu, mất ngủ và ho dai dẳng.
Anh Dũng đã yêu cầu công ty cải thiện hệ thống thông gió và giảm tiếng ồn trong nhà máy. Tuy nhiên, sau nhiều lần kiến nghị, công ty vẫn không có biện pháp cải thiện. Sau đó, anh Dũng báo cáo với cơ quan chức năng về tình trạng này. Cơ quan chức năng đã kiểm tra nhà máy và buộc công ty phải khắc phục, lắp đặt hệ thống thông gió mới và cung cấp các thiết bị bảo hộ lao động như tai nghe chống ồn và khẩu trang chuyên dụng cho công nhân.
3. Những vướng mắc thực tế
Thực tế khó khăn khi yêu cầu đảm bảo môi trường làm việc an toàn:
Mặc dù luật pháp đã quy định rõ ràng về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc đảm bảo môi trường làm việc an toàn và không gây hại cho sức khỏe, thực tế vẫn tồn tại nhiều vấn đề:
Doanh nghiệp không tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn lao động:
Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp nặng như xây dựng, chế biến hóa chất, khai thác khoáng sản, thường không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ an toàn lao động cho người lao động. Họ không cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ, không tổ chức khám sức khỏe định kỳ, hoặc không thực hiện các biện pháp cải thiện môi trường làm việc khi phát hiện có yếu tố nguy hiểm.
Người lao động ngại lên tiếng:
Trong nhiều trường hợp, người lao động ngại yêu cầu cải thiện môi trường làm việc hoặc không biết cách yêu cầu quyền lợi của mình. Họ lo ngại sẽ bị doanh nghiệp đe dọa hoặc sa thải nếu phản đối. Điều này dẫn đến việc họ tiếp tục làm việc trong điều kiện không an toàn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe lâu dài.
Chậm trễ trong xử lý vi phạm:
Trong một số trường hợp, khi người lao động báo cáo vi phạm lên cơ quan chức năng, quá trình xử lý diễn ra chậm trễ. Do đó, môi trường làm việc không an toàn không được cải thiện kịp thời, khiến người lao động tiếp tục phải đối mặt với các nguy cơ về sức khỏe.
Ví dụ về vướng mắc thực tế:
Chị Hương là công nhân làm việc tại một nhà máy sản xuất thực phẩm. Môi trường làm việc tại đây có nhiều yếu tố không đảm bảo an toàn như không có hệ thống hút bụi, không đủ thiết bị bảo hộ như khẩu trang và găng tay. Chị Hương đã nhiều lần đề nghị với ban lãnh đạo nhà máy nhưng không được giải quyết. Khi báo cáo lên cơ quan chức năng, phải mất vài tháng trước khi có biện pháp khắc phục được đưa ra, trong khi đó sức khỏe của chị đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
4. Những lưu ý quan trọng
Để bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo làm việc trong một môi trường an toàn, người lao động cần chú ý những điểm sau:
- Hiểu rõ quyền lợi về an toàn và vệ sinh lao động:
Người lao động cần nắm rõ các quyền lợi của mình liên quan đến việc bảo đảm an toàn lao động và vệ sinh tại nơi làm việc. Điều này giúp họ nhận thức rõ khi môi trường làm việc không đảm bảo và có căn cứ để yêu cầu quyền lợi. - Báo cáo kịp thời các yếu tố nguy hiểm:
Nếu phát hiện các yếu tố nguy hiểm hoặc độc hại trong môi trường làm việc, người lao động cần báo cáo ngay với quản lý hoặc tổ chức công đoàn tại doanh nghiệp. Việc báo cáo sớm giúp ngăn ngừa các nguy cơ tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp. - Yêu cầu khám sức khỏe định kỳ và bảo hộ lao động:
Người lao động có quyền yêu cầu doanh nghiệp tổ chức khám sức khỏe định kỳ và cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ lao động. Nếu không được đáp ứng, người lao động cần báo cáo với cơ quan chức năng để được giải quyết. - Tìm kiếm sự hỗ trợ từ tổ chức công đoàn và cơ quan chức năng:
Nếu doanh nghiệp không tuân thủ quy định về an toàn lao động, người lao động cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ tổ chức công đoàn hoặc báo cáo lên cơ quan chức năng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của họ và đảm bảo môi trường làm việc được cải thiện.
5. Căn cứ pháp lý
Bộ luật Lao động 2019 (Điều 138):
Quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc bảo đảm môi trường làm việc an toàn, vệ sinh lao động. Người lao động có quyền từ chối làm việc hoặc yêu cầu cải thiện môi trường làm việc nếu phát hiện các yếu tố nguy hiểm đe dọa sức khỏe.
Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015:
Luật này quy định chi tiết về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc bảo đảm môi trường làm việc an toàn, cung cấp trang thiết bị bảo hộ và tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động.
Thông tư 19/2016/TT-BLĐTBXH:
Hướng dẫn chi tiết về việc đánh giá rủi ro tại nơi làm việc và các biện pháp bảo đảm an toàn vệ sinh lao động. Thông tư này cũng quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đào tạo an toàn lao động cho người lao động.
Liên kết nội bộ:
Tìm hiểu thêm về quyền lợi lao động và các quy định liên quan tại lao động.
Liên kết ngoại:
Xem thêm thông tin về bảo vệ quyền lợi người lao động tại báo Pháp Luật.
