Quy định về tiền lương trong hợp đồng lao động?

Quy định về tiền lương trong hợp đồng lao động? Tìm hiểu quy định, ví dụ minh họa, những vướng mắc và căn cứ pháp lý tại đây.

1. Quy định về tiền lương trong hợp đồng lao động?

Tiền lương trong hợp đồng lao động là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà cả người sử dụng lao động và người lao động cần thỏa thuận rõ ràng. Theo quy định của Bộ luật Lao động Việt Nam, tiền lương không chỉ đảm bảo quyền lợi của người lao động mà còn là công cụ để kích thích làm việc và cải thiện năng suất lao động.

Khái niệm tiền lương

Tiền lương được định nghĩa là khoản tiền mà người lao động nhận được từ người sử dụng lao động để đổi lấy công sức lao động của họ. Tiền lương có thể được thanh toán theo giờ, ngày, tuần hoặc tháng, tùy thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng. Theo quy định, tiền lương phải được trả đúng hạn và không thấp hơn mức tối thiểu mà Nhà nước quy định.

Các hình thức trả lương

Có nhiều hình thức trả lương khác nhau, bao gồm:

• Lương cơ bản: Đây là khoản tiền lương tối thiểu mà người lao động nhận được, không bao gồm các khoản phụ cấp, thưởng hay phúc lợi. Lương cơ bản thường được xác định dựa trên vị trí công việc và thâm niên làm việc của nhân viên.
• Lương theo sản phẩm: Lương được tính dựa trên số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ mà người lao động hoàn thành. Hình thức này thường được áp dụng trong các ngành sản xuất, chế biến.
• Lương theo doanh thu: Lương được tính dựa trên doanh thu mà người lao động mang lại cho công ty. Đây là hình thức phổ biến trong các công ty bán hàng, kinh doanh dịch vụ, nơi mà kết quả làm việc có thể đo lường qua doanh thu.
• Lương thưởng: Các khoản tiền thưởng thêm ngoài lương cơ bản, thường dựa trên hiệu suất làm việc hoặc kết quả kinh doanh của công ty. Mức thưởng có thể được quy định cụ thể trong hợp đồng hoặc được xác định bởi quy chế thưởng của công ty.

Quy định về mức lương tối thiểu

Theo quy định tại Điều 91 của Bộ luật Lao động 2019, tiền lương của người lao động phải không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Nhà nước quy định. Mức lương tối thiểu này có thể thay đổi theo từng năm và được xác định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm tình hình kinh tế, lạm phát và chi phí sinh hoạt.

Mức lương tối thiểu vùng được phân chia thành nhiều vùng khác nhau, mỗi vùng có mức lương tối thiểu khác nhau, nhằm phù hợp với điều kiện kinh tế và mức sống của từng khu vực. Người sử dụng lao động bắt buộc phải tuân thủ quy định này, nếu không sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Các khoản phụ cấp

Ngoài lương cơ bản, người lao động còn có thể nhận được các khoản phụ cấp như:

• Phụ cấp đi lại: Khoản tiền hỗ trợ cho việc di chuyển đến nơi làm việc, đặc biệt đối với những nhân viên sống xa nơi làm việc hoặc cần di chuyển nhiều trong quá trình làm việc.
• Phụ cấp nhà ở: Khoản tiền hỗ trợ cho người lao động có nhu cầu thuê nhà. Khoản phụ cấp này thường áp dụng đối với những người lao động phải sống và làm việc tại nơi khác với nơi cư trú của họ.
• Phụ cấp ăn trưa: Khoản tiền hỗ trợ cho bữa ăn trưa tại nơi làm việc. Tùy vào từng công ty, mức phụ cấp này có thể thay đổi, có thể là một khoản tiền cố định hoặc cung cấp bữa ăn miễn phí tại công ty.
• Phụ cấp khác: Có thể bao gồm các khoản phụ cấp khác như phụ cấp điện thoại, phụ cấp chăm sóc sức khỏe, phụ cấp trách nhiệm… tùy theo quy định và chính sách của từng công ty.

Quy định về hình thức trả lương

Tiền lương có thể được trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản, và phải được thanh toán đầy đủ, đúng hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động. Theo Điều 96 của Bộ luật Lao động, người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động thanh toán lương vào ngày quy định.

Ngoài ra, các công ty cũng có thể áp dụng hình thức trả lương qua thẻ ngân hàng, giúp việc thanh toán trở nên thuận tiện hơn cho cả người sử dụng lao động và người lao động. Việc trả lương qua chuyển khoản không chỉ đảm bảo tính minh bạch mà còn giúp người lao động dễ dàng theo dõi quá trình thanh toán.

Quy định về thông báo lương

Theo Điều 92 của Bộ luật Lao động, người sử dụng lao động có nghĩa vụ thông báo cho người lao động về các khoản tiền lương, phụ cấp, thưởng và các khoản khấu trừ. Thông báo này có thể được thực hiện thông qua hợp đồng lao động, quy chế lương, hoặc thông qua các tài liệu khác.

Thông báo rõ ràng về tiền lương giúp người lao động hiểu rõ quyền lợi của mình, đồng thời tạo ra sự minh bạch trong quá trình trả lương. Nếu có sự thay đổi về mức lương, người sử dụng lao động cũng cần thông báo kịp thời cho người lao động biết.

2. Ví dụ minh họa

Giả sử một công ty XYZ ký hợp đồng lao động với một nhân viên có tên là Nguyễn Văn A. Trong hợp đồng, các điều khoản liên quan đến tiền lương được quy định như sau:

• Lương cơ bản: 8.000.000 VNĐ/tháng
• Phụ cấp đi lại: 500.000 VNĐ/tháng
• Phụ cấp ăn trưa: 700.000 VNĐ/tháng
• Phụ cấp nhà ở: 1.000.000 VNĐ/tháng

Tổng thu nhập hàng tháng của anh A sẽ là:

$$\text{Tổng thu nhập}=\text{Lương cơ bản}+\text{Phụ caˆˊp đi lại}+\text{Phụ caˆˊp a˘n trưa}+\text{Phụ caˆˊp nhaˋ ở}=\mathrm{8.000.000}+500.000+700.000+\mathrm{1.000.000}=\mathrm{10.200.000}\text{ VNĐ}$$

Trong trường hợp công ty XYZ đạt được doanh thu cao, họ có thể quyết định thưởng cho anh A một khoản thưởng thêm là 1.000.000 VNĐ, khiến tổng thu nhập hàng tháng của anh A lên tới 11.200.000 VNĐ.

Ngoài ra, công ty còn áp dụng chính sách thưởng hàng quý dựa trên hiệu suất làm việc. Nếu anh A đạt được những chỉ tiêu đề ra, anh sẽ nhận thêm 3.000.000 VNĐ mỗi quý. Từ đó, tổng thu nhập hàng năm của anh A có thể lên đến khoảng 138.000.000 VNĐ.

3. Những vướng mắc thực tế

Trong thực tế, có một số vướng mắc mà người lao động và người sử dụng lao động có thể gặp phải liên quan đến tiền lương, bao gồm:

• Khó khăn trong việc xác định lương tối thiểu: Nhiều người lao động không rõ ràng về mức lương tối thiểu vùng, dẫn đến việc bị trả lương thấp hơn quy định. Thực tế, một số công ty đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người lao động để áp dụng mức lương thấp hơn mức quy định.
• Chậm trả lương: Một số công ty gặp khó khăn trong việc thanh toán lương đúng hạn, gây bất lợi cho người lao động. Việc chậm trả lương không chỉ ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày của người lao động mà còn có thể dẫn đến tranh chấp lao động.
• Vấn đề về phụ cấp: Nhiều người lao động không được thông báo rõ ràng về các khoản phụ cấp, dẫn đến việc không nhận đủ quyền lợi. Ngoài ra, một số công ty không cung cấp phụ cấp cho người lao động, mặc dù theo quy định, họ có quyền nhận các khoản phụ cấp này.
• Thiếu minh bạch trong hợp đồng: Nhiều người lao động không đọc kỹ hợp đồng lao động trước khi ký kết, dẫn đến việc không hiểu rõ các điều khoản liên quan đến tiền lương và quyền lợi của mình. Việc này có thể dẫn đến những tranh chấp sau này nếu có vấn đề xảy ra.
• Khó khăn trong việc khiếu nại: Trong trường hợp người lao động gặp vấn đề liên quan đến tiền lương, họ thường gặp khó khăn trong việc khiếu nại. Nhiều người không biết rõ quy trình khiếu nại hoặc không đủ kiến thức để bảo vệ quyền lợi của mình.

4. Những lưu ý quan trọng

Khi tham gia vào hợp đồng lao động, người lao động và người sử dụng lao động cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

• Đọc kỹ hợp đồng: Trước khi ký kết, người lao động cần đảm bảo hiểu rõ các điều khoản liên quan đến tiền lương và các khoản phụ cấp. Điều này giúp họ nắm rõ quyền lợi của mình và tránh những tranh chấp không cần thiết trong tương lai.
• Giữ biên bản và thông tin liên quan: Nên giữ lại tất cả các chứng từ, biên bản liên quan đến việc thỏa thuận tiền lương để bảo vệ quyền lợi của mình. Việc này sẽ giúp người lao động có bằng chứng nếu có tranh chấp xảy ra.
• Theo dõi tình hình lương tối thiểu: Cập nhật thông tin về mức lương tối thiểu để biết được quyền lợi của mình. Việc này giúp người lao động nhận thức rõ hơn về quyền lợi của mình và bảo vệ quyền lợi lao động.
• Thảo luận với người sử dụng lao động: Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về tiền lương, người lao động nên chủ động thảo luận với người sử dụng lao động để giải quyết các vấn đề. Sự giao tiếp cởi mở sẽ giúp hai bên hiểu nhau hơn và tránh được những xung đột không cần thiết.
• Sử dụng sự hỗ trợ từ tổ chức công đoàn: Nếu người lao động không thể tự giải quyết vấn đề, họ có thể tìm đến sự hỗ trợ từ tổ chức công đoàn hoặc các cơ quan chức năng để được tư vấn và hỗ trợ trong việc bảo vệ quyền lợi của mình.

5. Căn cứ pháp lý

Các quy định về tiền lương trong hợp đồng lao động được quy định tại các văn bản pháp lý sau:

• Bộ luật Lao động 2019: Điều 90 về tiền lương; Điều 91 về mức lương tối thiểu; Điều 96 về hình thức trả lương. Bộ luật này quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động liên quan đến tiền lương.
• Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định về mức lương tối thiểu vùng. Nghị định này giúp cập nhật mức lương tối thiểu theo từng vùng, đảm bảo người lao động được hưởng mức lương hợp lý theo điều kiện sống của từng khu vực.
• Thông tư 23/2019/TT-BLĐTBXH hướng dẫn thực hiện một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương. Thông tư này cung cấp các quy định chi tiết về việc thực hiện các điều khoản liên quan đến tiền lương trong hợp đồng lao động.

Để tìm hiểu thêm về quyền lợi lao động, bạn có thể truy cập Luật PVL Group và Báo Pháp Luật.

Cuối cùng, xin cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc hiểu rõ các quy định về tiền lương và hợp đồng lao động.