Quy định về quyền yêu cầu thẩm định giá tài sản thừa kế khi có tranh chấp là gì? Quy định về quyền yêu cầu thẩm định giá tài sản thừa kế khi có tranh chấp nêu rõ trình tự thực hiện, ví dụ minh họa, vướng mắc thực tế và căn cứ pháp lý liên quan để đảm bảo quyền lợi người thừa kế.
1. Quy định về quyền yêu cầu thẩm định giá tài sản thừa kế khi có tranh chấp là gì?
Thẩm định giá tài sản thừa kế là gì?
Thẩm định giá tài sản thừa kế là việc xác định giá trị thực tế của tài sản thuộc di sản thừa kế nhằm đảm bảo việc phân chia tài sản công bằng, hợp lý và đúng quy định pháp luật.
Quyền yêu cầu thẩm định giá tài sản thừa kế
Theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, các bên liên quan trong tranh chấp thừa kế có quyền yêu cầu tòa án hoặc cơ quan thẩm định giá độc lập xác định giá trị tài sản để làm cơ sở cho việc giải quyết tranh chấp. Quyền này bao gồm:
- Yêu cầu tòa án định giá tài sản theo thủ tục tố tụng.
- Tự thỏa thuận thuê tổ chức thẩm định giá độc lập, nhưng kết quả phải được các bên công nhận.
Khi nào cần thẩm định giá tài sản thừa kế?
Thẩm định giá tài sản thường được thực hiện trong các trường hợp sau:
- Tranh chấp liên quan đến giá trị tài sản (nhà đất, cổ phiếu, hoặc tài sản đặc biệt).
- Không đồng thuận về giá trị di sản giữa các đồng thừa kế.
- Cần xác định giá trị tài sản để chia theo tỷ lệ thừa kế hoặc thực hiện nghĩa vụ tài chính (thuế, phí).
Thủ tục yêu cầu thẩm định giá tài sản thừa kế
- Chuẩn bị hồ sơ:
- Đơn yêu cầu thẩm định giá tài sản.
- Tài liệu chứng minh quyền sở hữu tài sản (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán, hóa đơn, v.v.).
- Tài liệu chứng minh quyền thừa kế (di chúc, giấy khai sinh, v.v.).
- Nộp đơn yêu cầu:
Người yêu cầu nộp đơn tại tòa án đang giải quyết tranh chấp hoặc thuê đơn vị thẩm định giá độc lập. - Thẩm định giá:
Tòa án hoặc đơn vị thẩm định giá thực hiện việc định giá tài sản dựa trên giá trị thị trường tại thời điểm tranh chấp. - Công nhận kết quả:
Kết quả thẩm định giá phải được các bên liên quan công nhận hoặc tòa án xem xét trong quá trình giải quyết tranh chấp.
2. Ví dụ minh họa
Tình huống thực tế
Ông A qua đời, để lại một mảnh đất tại Hà Nội nhưng không có di chúc. Các con của ông A (B, C, và D) không thống nhất được giá trị của mảnh đất khi phân chia thừa kế. Ông B cho rằng giá trị là 3 tỷ đồng, trong khi C và D đánh giá là 5 tỷ đồng.
Quá trình giải quyết
- C và D yêu cầu tòa án thẩm định giá tài sản.
- Tòa án thuê đơn vị thẩm định giá độc lập xác định mảnh đất có giá trị 4 tỷ đồng.
- Kết quả thẩm định giá được sử dụng làm căn cứ để chia di sản, mỗi người con được hưởng 1/3 giá trị mảnh đất, tương đương 1,33 tỷ đồng.
3. Những vướng mắc thực tế
. Sự không thống nhất trong lựa chọn đơn vị thẩm định giá
Các bên tranh chấp thường không đồng ý về đơn vị thực hiện thẩm định giá, dẫn đến việc kéo dài quá trình giải quyết.
. Độ chính xác của kết quả thẩm định giá
Giá trị tài sản có thể biến động theo thời gian hoặc phụ thuộc vào tiêu chí đánh giá của đơn vị thẩm định, gây ra tranh cãi.
. Chi phí thẩm định giá cao
Trong nhiều trường hợp, chi phí thuê đơn vị thẩm định giá cao, đặc biệt với tài sản lớn hoặc ở khu vực có giá trị bất động sản cao.
. Khó khăn trong xác minh tài sản
Nếu tài sản thiếu giấy tờ pháp lý hoặc có tranh chấp quyền sở hữu, việc thẩm định giá sẽ gặp nhiều khó khăn.
4. Những lưu ý cần thiết
. Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý
Người yêu cầu thẩm định giá cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu và quyền thừa kế để đảm bảo quá trình thẩm định diễn ra thuận lợi.
. Thỏa thuận đơn vị thẩm định giá
Các bên nên thống nhất lựa chọn đơn vị thẩm định giá có uy tín để tránh tranh cãi và tiết kiệm thời gian.
. Nắm rõ quyền và nghĩa vụ
Các bên tranh chấp cần hiểu rõ quyền yêu cầu và nghĩa vụ chi trả chi phí thẩm định giá theo quy định của pháp luật.
. Hợp tác với cơ quan thẩm định giá
Trong quá trình thẩm định, các bên cần cung cấp thông tin và giấy tờ đầy đủ, hợp tác để kết quả được chính xác và minh bạch.
5. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền thừa kế và phân chia di sản.
- Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: Thủ tục yêu cầu định giá tài sản trong quá trình giải quyết tranh chấp.
- Nghị định 30/2021/NĐ-CP: Quy định chi tiết về thẩm định giá tài sản.
- Luật Giá 2012: Quy định chung về hoạt động thẩm định giá tại Việt Nam.
Kết luận
Quy định về quyền yêu cầu thẩm định giá tài sản thừa kế khi có tranh chấp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo công bằng và minh bạch khi phân chia di sản. Các bên cần nắm rõ quyền lợi, nghĩa vụ và tuân thủ quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi của mình.
Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý về thẩm định giá tài sản thừa kế, hãy liên hệ Luật PVL Group để được tư vấn chi tiết và hiệu quả. Bạn cũng có thể tham khảo thêm tại Báo Pháp Luật.
