Quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp là gì?Tìm hiểu các quyền giám sát và cách thức bảo vệ lợi ích của cổ đông thiểu số.
Quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp là gì?
Cổ đông thiểu số trong các công ty cổ phần thường gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình do tỷ lệ cổ phần nhỏ hơn so với các cổ đông lớn. Tuy nhiên, pháp luật đã quy định nhiều biện pháp nhằm bảo vệ và đảm bảo quyền lợi của cổ đông thiểu số, đặc biệt là trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp. Vậy, những quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp là gì?
. Quyền tiếp cận thông tin doanh nghiệp Cổ đông thiểu số có quyền yêu cầu được cung cấp thông tin về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh, báo cáo tài chính và các thông tin quan trọng khác của doanh nghiệp. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 5% cổ phần trở lên (hoặc tỷ lệ khác do Điều lệ công ty quy định) có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp các tài liệu liên quan đến hoạt động quản trị, điều hành, và tình hình tài chính.
. Quyền tham dự và biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông Cổ đông thiểu số có quyền tham gia và biểu quyết trong các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông. Mặc dù cổ đông thiểu số có tỷ lệ biểu quyết thấp hơn, họ vẫn có quyền lên tiếng, đưa ra ý kiến về các quyết định quan trọng của doanh nghiệp. Điều này đảm bảo rằng quyền lợi của họ không bị bỏ qua và họ có cơ hội giám sát các hoạt động kinh doanh của công ty.
. Quyền đề cử, ứng cử vào Ban kiểm soát Một trong những quyền giám sát quan trọng của cổ đông thiểu số là quyền đề cử, ứng cử thành viên vào Ban kiểm soát của doanh nghiệp. Ban kiểm soát có vai trò giám sát hoạt động quản trị và điều hành của Hội đồng quản trị và Ban giám đốc, đảm bảo rằng các hoạt động của doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật và không gây hại đến lợi ích của cổ đông thiểu số.
. Quyền khởi kiện khi phát hiện vi phạm Nếu phát hiện các hành vi vi phạm, lạm quyền hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của mình, cổ đông thiểu số có quyền khởi kiện lên tòa án hoặc yêu cầu cơ quan chức năng can thiệp. Quyền khởi kiện là một công cụ quan trọng giúp cổ đông thiểu số bảo vệ quyền lợi của mình trước các hành vi không minh bạch hoặc sai trái của các cổ đông lớn hoặc ban lãnh đạo.
Ví dụ minh họa
Để làm rõ hơn về quyền giám sát của cổ đông thiểu số, hãy xem xét một ví dụ thực tế.
Ví dụ: Ông B là một cổ đông thiểu số của công ty cổ phần X, nắm giữ 6% cổ phần. Trong quá trình hoạt động của công ty, ông B phát hiện rằng Hội đồng quản trị đã thực hiện một số giao dịch lớn mà không thông qua ý kiến của Đại hội đồng cổ đông. Nhận thấy việc này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của mình và các cổ đông thiểu số khác, ông B đã yêu cầu công ty cung cấp đầy đủ thông tin về các giao dịch này.
Sau khi nhận được thông tin từ Ban kiểm soát, ông B nhận thấy rằng một số giao dịch không minh bạch và có dấu hiệu vi phạm quy định của Luật Doanh nghiệp. Ông đã khởi kiện lên tòa án, yêu cầu giải quyết và bảo vệ quyền lợi của mình. Kết quả là, tòa án đã yêu cầu công ty hủy bỏ các giao dịch không hợp pháp và bồi thường thiệt hại cho các cổ đông.
Những vướng mắc thực tế
Mặc dù pháp luật đã quy định rõ về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp, nhưng trong thực tế, việc thực hiện các quyền này gặp nhiều vướng mắc.
. Khó khăn trong việc tiếp cận thông tin Một trong những thách thức lớn nhất đối với cổ đông thiểu số là khó khăn trong việc tiếp cận thông tin đầy đủ và minh bạch từ phía doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp không cung cấp đầy đủ thông tin hoặc trì hoãn việc cung cấp tài liệu cho cổ đông thiểu số, khiến họ gặp khó khăn trong việc giám sát hoạt động của công ty.
. Sự chi phối của cổ đông lớn Trong nhiều trường hợp, các cổ đông lớn chi phối toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp, khiến các cổ đông thiểu số không có tiếng nói hoặc bị bỏ qua trong các quyết định quan trọng. Sự mất cân đối về quyền lực này có thể dẫn đến tình trạng lạm quyền và gây tổn hại cho quyền lợi của cổ đông thiểu số.
. Khó khăn trong việc thực hiện quyền khởi kiện Mặc dù cổ đông thiểu số có quyền khởi kiện khi phát hiện vi phạm, nhưng thủ tục pháp lý thường phức tạp và tốn kém. Điều này khiến nhiều cổ đông thiểu số ngại ngần trong việc theo đuổi các vụ kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.
. Thiếu hỗ trợ từ Ban kiểm soát Trong một số doanh nghiệp, Ban kiểm soát không hoạt động hiệu quả hoặc bị chi phối bởi các cổ đông lớn, dẫn đến việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp không được thực hiện đầy đủ. Điều này làm giảm khả năng bảo vệ quyền lợi của cổ đông thiểu số.
Những lưu ý quan trọng
Khi thực hiện quyền giám sát doanh nghiệp, cổ đông thiểu số cần lưu ý một số vấn đề sau để bảo vệ quyền lợi của mình:
. Đọc kỹ điều lệ công ty Điều lệ công ty là văn bản quan trọng quy định quyền và nghĩa vụ của cổ đông. Cổ đông thiểu số nên đọc kỹ điều lệ này để hiểu rõ quyền lợi của mình, đặc biệt là các quyền liên quan đến giám sát hoạt động của công ty.
. Chủ động yêu cầu cung cấp thông tin Cổ đông thiểu số cần chủ động yêu cầu doanh nghiệp cung cấp đầy đủ thông tin về hoạt động, tài chính và các quyết định quan trọng. Việc này giúp họ nắm bắt tình hình hoạt động của công ty và đưa ra các quyết định giám sát phù hợp.
. Tham gia tích cực vào các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông Mặc dù tỷ lệ biểu quyết của cổ đông thiểu số thấp, nhưng việc tham gia các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông là cơ hội quan trọng để họ lên tiếng và bảo vệ quyền lợi của mình. Cổ đông thiểu số cần tham gia tích cực và đưa ra ý kiến trong các cuộc họp này.
. Sử dụng quyền khởi kiện khi cần thiết Nếu phát hiện các hành vi vi phạm hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của mình, cổ đông thiểu số nên sử dụng quyền khởi kiện để yêu cầu tòa án can thiệp. Điều này giúp họ bảo vệ quyền lợi và ngăn chặn các hành vi lạm dụng quyền lực trong doanh nghiệp.
Căn cứ pháp lý
Quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Luật này quy định chi tiết về quyền và nghĩa vụ của các cổ đông, bao gồm các quyền giám sát hoạt động của doanh nghiệp, quyền yêu cầu cung cấp thông tin và quyền khởi kiện khi phát hiện vi phạm.
- Nghị định 155/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về quản trị công ty và bảo vệ quyền lợi cổ đông, bao gồm quyền tham dự và biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông.
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền khởi kiện của các cá nhân và tổ chức khi bị xâm phạm quyền lợi, bao gồm quyền lợi của cổ đông thiểu số trong các công ty cổ phần.
Việc thực hiện đúng các quy định pháp luật này giúp bảo vệ quyền lợi của cổ đông thiểu số và đảm bảo sự công bằng trong quá trình quản lý và điều hành doanh nghiệp.
Luật PVL Group hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp. Để tìm hiểu thêm thông tin, bạn có thể tham khảo luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/ và baophapluat.vn.
