Quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần là gì?Tìm hiểu chi tiết về các quyền lợi và bảo vệ pháp lý của cổ đông thiểu số trong bài viết này.
Quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần là gì?
Cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần là những người sở hữu tỷ lệ cổ phần thấp hơn so với cổ đông chính hoặc các nhóm cổ đông lớn. Mặc dù cổ phần của họ không chiếm phần lớn quyền biểu quyết, nhưng họ vẫn có những quyền lợi nhất định được pháp luật bảo vệ để đảm bảo rằng họ không bị lấn át trong các quyết định quan trọng của công ty. Vậy, quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần là gì? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết câu hỏi này.
1. Khái niệm cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần
Cổ đông thiểu số là các cá nhân hoặc tổ chức sở hữu một tỷ lệ nhỏ cổ phần trong công ty cổ phần. Tỷ lệ này thường không đủ để họ có ảnh hưởng lớn đến các quyết định quan trọng của công ty, nhưng họ vẫn có quyền tham gia và được bảo vệ trước những hành động có thể gây bất lợi cho họ từ các cổ đông lớn.
2. Quyền lợi của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần
Mặc dù không có quyền kiểm soát công ty như các cổ đông lớn, cổ đông thiểu số vẫn được hưởng một số quyền lợi quan trọng trong quá trình tham gia vào công ty cổ phần. Các quyền lợi này bao gồm:
2.1. Quyền biểu quyết
Mặc dù quyền biểu quyết của cổ đông thiểu số thường không đủ để thay đổi các quyết định quan trọng, nhưng họ vẫn có quyền tham gia bỏ phiếu trong các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông. Mỗi cổ phần phổ thông của cổ đông thiểu số tương ứng với một phiếu biểu quyết. Điều này cho phép họ tham gia vào việc đưa ra quyết định về các vấn đề quan trọng của công ty như:
- Bầu cử thành viên Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
- Quyết định về chiến lược kinh doanh, phân chia cổ tức và các vấn đề khác liên quan đến sự phát triển của công ty.
2.2. Quyền yêu cầu triệu tập Đại hội đồng cổ đông
Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu ít nhất 5% tổng số cổ phần phổ thông có quyền yêu cầu Hội đồng quản trị triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường khi có những vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích của họ hoặc công ty. Điều này giúp cổ đông thiểu số có thể bảo vệ quyền lợi của mình khi các cổ đông lớn hoặc Hội đồng quản trị có hành động không minh bạch.
Cổ đông thiểu số cũng có quyền yêu cầu triệu tập Đại hội đồng cổ đông khi Hội đồng quản trị không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình hoặc có những hành động gây thiệt hại cho công ty.
2.3. Quyền tiếp cận thông tin
Theo quy định của pháp luật, cổ đông thiểu số có quyền tiếp cận các tài liệu liên quan đến hoạt động của công ty như báo cáo tài chính, biên bản họp Đại hội đồng cổ đông và các tài liệu khác liên quan đến hoạt động kinh doanh. Việc tiếp cận thông tin giúp cổ đông thiểu số có cái nhìn tổng quan về tình hình công ty, từ đó có thể đưa ra các quyết định hợp lý và bảo vệ quyền lợi của mình.
2.4. Quyền kiểm soát hành vi của Hội đồng quản trị và Ban giám đốc
Cổ đông thiểu số có quyền giám sát và kiểm soát hành vi của Hội đồng quản trị và Ban giám đốc thông qua các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông và các cơ chế pháp lý khác. Họ có thể yêu cầu kiểm toán lại các quyết định tài chính hoặc khi có dấu hiệu sai phạm trong quản lý.
Trong một số trường hợp, cổ đông thiểu số có quyền khởi kiện Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc nếu những người này có hành vi vi phạm quyền lợi của cổ đông hoặc gây thiệt hại cho công ty.
2.5. Quyền nhận cổ tức
Cổ đông thiểu số có quyền nhận cổ tức từ lợi nhuận của công ty tương ứng với số lượng cổ phần mà họ sở hữu. Quyền nhận cổ tức là một trong những quyền lợi quan trọng của cổ đông thiểu số, giúp họ thu về lợi nhuận từ khoản đầu tư vào công ty.
Mức cổ tức sẽ được Đại hội đồng cổ đông quyết định và phân chia cho tất cả các cổ đông theo tỷ lệ cổ phần mà họ nắm giữ.
2.6. Quyền bảo vệ khi công ty có hành vi bất lợi
Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng rằng cổ đông thiểu số phải được bảo vệ trước các hành vi bất lợi từ phía công ty hoặc các cổ đông lớn. Điều này bao gồm các hành vi cố ý làm giảm quyền lợi của cổ đông thiểu số, ép buộc họ phải bán cổ phần với giá không hợp lý, hoặc không minh bạch trong các quyết định quan trọng liên quan đến quản lý và tài chính của công ty.
Các cổ đông thiểu số có quyền khởi kiện ra tòa nếu họ cho rằng công ty hoặc các cổ đông lớn vi phạm quyền lợi hợp pháp của họ.
3. Biện pháp bảo vệ cổ đông thiểu số
Cổ đông thiểu số thường dễ bị lấn át bởi cổ đông lớn trong các quyết định quan trọng của công ty. Để bảo vệ quyền lợi của họ, pháp luật quy định một số biện pháp cụ thể, bao gồm:
- Quyền tham gia Đại hội đồng cổ đông: Cổ đông thiểu số có quyền tham gia Đại hội đồng cổ đông và đưa ra ý kiến về các vấn đề quan trọng. Nếu thấy quyền lợi bị xâm phạm, họ có quyền yêu cầu Hội đồng quản trị hoặc cơ quan có thẩm quyền xem xét lại.
- Khởi kiện ra tòa: Trong trường hợp quyền lợi bị vi phạm nghiêm trọng, cổ đông thiểu số có thể khởi kiện Hội đồng quản trị, Ban giám đốc hoặc các cá nhân khác có liên quan để yêu cầu bồi thường thiệt hại.
- Quyền yêu cầu kiểm toán lại: Nếu có nghi ngờ về các quyết định tài chính, cổ đông thiểu số có thể yêu cầu kiểm toán lại để đảm bảo tính minh bạch và chính xác.
4. Căn cứ pháp lý về quyền lợi của cổ đông thiểu số
Các quyền lợi của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần được quy định rõ trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định cụ thể về quyền lợi và nghĩa vụ của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần.
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP: Hướng dẫn về việc đăng ký doanh nghiệp và các quyền của cổ đông thiểu số.
- Điều lệ công ty: Là quy định nội bộ của công ty, điều chỉnh các quyền lợi của cổ đông thiểu số theo đặc thù từng doanh nghiệp.
Kết luận
Quy định về quyền lợi của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần nhằm đảm bảo rằng họ được tham gia vào quá trình quản lý công ty, được bảo vệ trước các hành vi vi phạm từ phía cổ đông lớn và được hưởng các lợi ích tương ứng với phần cổ phần mà họ nắm giữ. Việc nắm rõ các quyền lợi và biện pháp bảo vệ pháp lý giúp cổ đông thiểu số đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong hoạt động của công ty.
Tìm hiểu thêm về các quy định doanh nghiệp tại luật doanh nghiệp hoặc tham khảo thêm tại Báo Pháp Luật.
