Quy định về phân chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên qua đời là gì? Tìm hiểu chi tiết các quy định pháp luật về việc phân chia tài sản thừa kế.
1) Quy định về phân chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên qua đời là gì?
Quy định về phân chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên qua đời là gì? Theo pháp luật Việt Nam, khi một bên vợ hoặc chồng qua đời, tài sản chung của hai người sẽ được phân chia dựa trên nguyên tắc chia đôi. Phần tài sản thuộc người đã mất sẽ được xem là di sản thừa kế và được phân chia theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật nếu không có di chúc. Việc phân chia tài sản chung này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người còn sống, đồng thời tuân thủ quyền lợi của những người thừa kế hợp pháp khác.
Cách thức phân chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên qua đời
- Xác định tài sản chung của vợ chồng: Trước khi phân chia tài sản thừa kế, cần xác định rõ tài sản chung của vợ chồng. Theo Luật Hôn nhân và Gia đình, tài sản chung bao gồm tài sản do hai vợ chồng tạo dựng trong thời kỳ hôn nhân, thu nhập do lao động, sản xuất, kinh doanh, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và các tài sản khác theo thỏa thuận.
- Phân chia tài sản chung theo nguyên tắc chia đôi: Khi một bên qua đời, tài sản chung sẽ được chia thành hai phần. Một phần sẽ thuộc về người còn sống, phần còn lại sẽ là di sản của người đã mất. Nếu có các tài sản có giá trị lớn (như nhà đất), việc chia đôi thường không đơn giản và có thể cần đến sự định giá tài sản.
- Phân chia di sản của người đã mất theo di chúc hoặc pháp luật: Sau khi chia đôi tài sản chung, phần thuộc người đã mất sẽ trở thành di sản thừa kế và được chia theo di chúc nếu có. Trong trường hợp không có di chúc, di sản sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, tức là chia theo hàng thừa kế theo quy định trong Bộ luật Dân sự.
- Các bên thừa kế hợp pháp: Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất, bao gồm vợ hoặc chồng còn sống, con, bố mẹ của người đã mất, có quyền nhận thừa kế di sản. Nếu có tranh chấp, việc phân chia tài sản sẽ được thực hiện theo quy định của tòa án để đảm bảo công bằng cho tất cả các bên.
2) Ví dụ minh họa
Ví dụ cụ thể: Ông K và bà M kết hôn và có tài sản chung là một căn nhà trị giá 4 tỷ đồng. Ông K qua đời mà không để lại di chúc. Theo nguyên tắc chia đôi, căn nhà này được chia thành hai phần: phần của ông K trị giá 2 tỷ đồng và phần của bà M cũng trị giá 2 tỷ đồng. Phần tài sản thuộc ông K được xem là di sản và sẽ chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất là bà M và hai con của họ, mỗi người nhận phần thừa kế tương ứng với quy định của pháp luật.
Trong ví dụ này, bà M nhận được cả phần tài sản của mình và một phần trong di sản của ông K, giúp bà đảm bảo quyền lợi mà không vi phạm quy định pháp luật.
3) Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong xác định tài sản chung và tài sản riêng: Khi một bên qua đời, việc xác định đâu là tài sản chung và đâu là tài sản riêng có thể gây tranh cãi, đặc biệt khi không có chứng từ rõ ràng hoặc tài sản được mua từ trước thời kỳ hôn nhân. Các tranh chấp thường xuất hiện trong trường hợp có tài sản lớn, như bất động sản hoặc các khoản đầu tư chung.
Tranh chấp giữa người thừa kế và người còn sống: Trường hợp người còn sống (vợ hoặc chồng) muốn giữ lại phần tài sản chung mà không chia hoặc không muốn định giá tài sản theo thị trường thường gặp khó khăn trong việc thỏa thuận với những người thừa kế khác. Đặc biệt khi có tranh chấp về giá trị tài sản, quá trình phân chia di sản có thể bị kéo dài.
Khó khăn trong việc định giá tài sản: Việc định giá tài sản chung như bất động sản, cổ phiếu hoặc các tài sản khác có giá trị kinh tế lớn thường phức tạp và cần đến các đơn vị chuyên nghiệp. Nếu không có sự đồng thuận trong định giá, tranh chấp sẽ xảy ra và có thể phải đưa ra tòa án để giải quyết.
Các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của người đã mất: Nếu người đã mất để lại các khoản nợ hoặc nghĩa vụ tài chính khác, phần tài sản của họ sẽ phải được trích ra để trả nợ trước khi phân chia cho các thừa kế. Đây cũng là một trong những vấn đề phức tạp mà nhiều gia đình gặp phải, đặc biệt khi tài sản chung bị ảnh hưởng bởi các nghĩa vụ tài chính này.
4) Những lưu ý cần thiết
Lưu ý về chứng từ tài sản: Để tránh các tranh chấp về tài sản chung và tài sản riêng, hai vợ chồng nên lưu giữ các chứng từ mua bán, sổ đỏ, giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu tài sản và các giấy tờ khác liên quan. Các chứng từ này sẽ là cơ sở quan trọng trong việc xác định phần tài sản nào là chung và riêng.
Xác lập di chúc để tránh tranh chấp: Trong nhiều trường hợp, người đã mất không để lại di chúc, dẫn đến tranh chấp giữa các bên thừa kế. Việc lập di chúc từ sớm giúp bảo vệ quyền lợi của người còn sống và những người thừa kế hợp pháp khác, đồng thời tránh các mâu thuẫn không đáng có.
Tham khảo ý kiến tư vấn pháp lý khi cần: Trong quá trình phân chia tài sản, nếu gặp khó khăn trong việc xác định tài sản hoặc có tranh chấp, người còn sống và các thừa kế nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia pháp lý hoặc luật sư chuyên nghiệp. Luật sư sẽ hỗ trợ để đảm bảo quá trình phân chia diễn ra công bằng và tuân thủ quy định pháp luật.
Thỏa thuận chia tài sản và công chứng: Để tránh tranh chấp, các bên thừa kế có thể thỏa thuận phân chia tài sản và công chứng tại cơ quan pháp luật. Việc này giúp xác lập tính pháp lý cho quá trình phân chia và tránh được các tranh cãi không đáng có trong tương lai.
5) Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Dân sự năm 2015: Quy định về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên thừa kế, đặc biệt là cách thức phân chia tài sản thừa kế trong trường hợp một bên qua đời. Các quy định này giúp đảm bảo quyền lợi của người còn sống và quyền thừa kế của các thành viên khác trong gia đình.
- Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014: Luật này quy định về tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng, giúp xác định rõ phần tài sản của mỗi bên và cách thức phân chia khi một bên qua đời. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để đảm bảo việc phân chia tài sản tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Những căn cứ pháp lý trên là cơ sở quan trọng giúp người dân thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ của mình một cách hợp pháp trong việc phân chia tài sản chung khi một bên vợ chồng qua đời. Để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết về thủ tục pháp lý liên quan, quý khách hàng có thể liên hệ Luật PVL Group để nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực thừa kế và phân chia tài sản chung.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/thua-ke/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
