Quy định pháp luật về việc lái xe khi sử dụng rượu bia là gì?

1. Quy định pháp luật về việc lái xe khi sử dụng rượu bia là gì?

Việc sử dụng rượu bia khi lái xe là một trong những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn giao thông và sức khỏe cộng đồng. Chính vì vậy, pháp luật Việt Nam có những quy định rất rõ ràng và cụ thể về vấn đề này, nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông và nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.

Pháp luật quy định các mức xử phạt đối với hành vi lái xe sau khi sử dụng rượu bia tùy thuộc vào mức độ nồng độ cồn trong máu của người điều khiển phương tiện.

• Mức nồng độ cồn cho phép khi lái xe: Theo quy định hiện hành, người điều khiển phương tiện cơ giới như ô tô, xe máy sẽ bị xử phạt nếu có nồng độ cồn vượt quá mức quy định. Cụ thể, với người lái xe ô tô, mức nồng độ cồn tối đa cho phép là 0,4mg/l khí thở. Đối với xe máy, mức nồng độ cồn tối đa cho phép là 0,2mg/l khí thở. Nếu nồng độ cồn vượt quá mức này, người lái xe sẽ bị xử phạt hành chính và có thể bị tước giấy phép lái xe tùy theo mức độ vi phạm.
• Các mức phạt đối với hành vi vi phạm: Các mức phạt đối với người điều khiển phương tiện khi sử dụng rượu bia được quy định rất chi tiết. Cụ thể:
  • Đối với người lái xe ô tô có nồng độ cồn từ 0,4 đến 0,6mg/l khí thở, mức phạt có thể lên tới 6 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 1 đến 3 tháng.
  • Đối với người lái xe ô tô có nồng độ cồn từ 0,6 đến 0,8mg/l khí thở, mức phạt có thể lên tới 8 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 3 đến 5 tháng.
  • Đối với người lái xe ô tô có nồng độ cồn vượt quá 0,8mg/l khí thở, mức phạt có thể lên tới 10 triệu đồng và tước giấy phép lái xe từ 5 đến 7 tháng.
  • Đối với người lái xe mô tô có nồng độ cồn vượt quá mức cho phép (từ 0,2mg/l khí thở), mức phạt có thể lên tới 4 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng.
• Các trường hợp xử phạt bổ sung: Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, gây tai nạn giao thông hoặc gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người khác, ngoài các mức phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị xử lý hình sự theo Điều 202 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, về tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”.
• Lý do của quy định này: Pháp luật Việt Nam quy định việc lái xe sau khi sử dụng rượu bia vì nó có thể làm giảm khả năng phản xạ, điều khiển phương tiện và dễ dẫn đến các tai nạn nghiêm trọng. Rượu bia làm giảm khả năng nhận thức và đưa ra quyết định, do đó gây nguy hiểm không chỉ cho người lái xe mà còn cho các phương tiện và người tham gia giao thông khác.

2. Ví dụ minh họa về việc xử phạt khi lái xe sau khi sử dụng rượu bia

Giả sử có một người tên là Anh, điều khiển chiếc xe ô tô vào một buổi tối sau khi đã uống rượu tại một buổi tiệc. Khi Anh dừng xe tại một trạm kiểm soát giao thông, cảnh sát yêu cầu Anh thổi vào máy đo nồng độ cồn. Kết quả cho thấy mức nồng độ cồn của Anh là 0,7mg/l khí thở, vượt quá mức cho phép của pháp luật đối với xe ô tô.

Với mức nồng độ cồn này, Anh bị xử phạt hành chính với mức phạt 8 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe trong vòng 3 tháng. Nếu Anh không chấp hành hoặc có hành vi chống đối, có thể bị xử lý hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự về tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”.

Ngoài mức phạt tài chính và tước giấy phép lái xe, việc này còn ảnh hưởng đến quyền lợi cá nhân của Anh, vì trong thời gian bị tước giấy phép lái xe, Anh không thể tham gia giao thông bằng xe ô tô.

3. Những vướng mắc thực tế trong việc thực hiện quy định pháp luật về lái xe khi sử dụng rượu bia

Dù pháp luật đã có các quy định rõ ràng, nhưng trong thực tế vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc thực thi và áp dụng các quy định này. Một số vấn đề thường gặp bao gồm:

• Việc xác định nồng độ cồn: Một trong những khó khăn lớn nhất trong việc xử phạt người lái xe vi phạm quy định về nồng độ cồn là việc xác định chính xác nồng độ cồn trong cơ thể. Máy đo nồng độ cồn có thể gặp lỗi hoặc có sai sót trong quá trình đo, dẫn đến kết quả không chính xác. Ngoài ra, nồng độ cồn có thể thay đổi nhanh chóng trong cơ thể, làm cho việc kiểm tra sau một thời gian sử dụng rượu bia có thể không phản ánh đúng tình trạng khi lái xe.
• Khả năng nhận thức và xử lý tình huống của người tham gia giao thông: Người dân có thể chưa hiểu rõ mức độ nguy hiểm của việc lái xe khi sử dụng rượu bia. Mặc dù quy định đã có, nhưng không ít trường hợp lái xe khi đã uống rượu bia mà không ý thức được rằng hành động này có thể dẫn đến tai nạn chết người.
• Tình trạng vi phạm không bị phát hiện kịp thời: Việc kiểm tra nồng độ cồn không phải lúc nào cũng được thực hiện thường xuyên tại các địa điểm giao thông, khiến nhiều người vi phạm mà không bị xử lý. Điều này làm cho việc duy trì trật tự an toàn giao thông trở nên khó khăn hơn.

4. Những lưu ý cần thiết khi lái xe sau khi sử dụng rượu bia

• Không lái xe sau khi uống rượu bia: Đây là lưu ý quan trọng nhất, vì dù chỉ sử dụng một lượng nhỏ rượu bia, cũng có thể làm giảm khả năng phản xạ và làm tăng nguy cơ gây tai nạn giao thông.
• Sử dụng phương tiện thay thế: Nếu không thể tránh khỏi việc uống rượu bia, hãy sử dụng các phương tiện thay thế như taxi, xe ôm công nghệ hoặc nhờ người khác lái xe thay. Đây là những cách an toàn để bảo vệ bản thân và cộng đồng.
• Biết rõ các mức phạt khi vi phạm: Nắm rõ quy định pháp luật sẽ giúp bạn tránh được các rủi ro và hình phạt khi tham gia giao thông. Đặc biệt, người lái xe ô tô và xe máy cần biết rõ mức nồng độ cồn cho phép và các hình thức xử phạt liên quan.
• Thực hiện kiểm tra nồng độ cồn sau khi uống: Nếu không thể tránh khỏi việc lái xe sau khi uống, việc kiểm tra nồng độ cồn bằng các thiết bị đo nồng độ cồn di động có thể giúp bạn quyết định có nên lái xe hay không.

5. Căn cứ pháp lý

• Luật Giao thông đường bộ 2008.
• Nghị định 100/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
• Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các vấn đề pháp lý khác liên quan đến giao thông, bạn có thể tham khảo tổng hợp các bài viết liên quan tại đây.