Quy định pháp luật về quảng cáo thực phẩm chức năng là gì? Tìm hiểu quy định pháp luật về quảng cáo thực phẩm chức năng tại Việt Nam, các yêu cầu pháp lý và những điều cần lưu ý khi quảng cáo sản phẩm này.
1. Quy định pháp luật về quảng cáo thực phẩm chức năng là gì?
Quy định về quảng cáo thực phẩm chức năng tại Việt Nam chủ yếu được điều chỉnh bởi các luật, nghị định và thông tư của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bao gồm Bộ Y tế, Bộ Công Thương, và Cục An toàn thực phẩm. Những quy định này nhằm đảm bảo rằng các thông tin quảng cáo về thực phẩm chức năng là chính xác, không gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và không vi phạm các quy định bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Dưới đây là các quy định chính về quảng cáo thực phẩm chức năng:
- Sản phẩm thực phẩm chức năng phải có chứng nhận an toàn thực phẩm: Trước khi thực hiện quảng cáo, thực phẩm chức năng phải được cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm từ Cục An toàn thực phẩm. Điều này chứng tỏ rằng sản phẩm đã được kiểm tra và đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Quảng cáo không được phép tuyên bố tác dụng chữa bệnh: Quảng cáo thực phẩm chức năng không được phép tuyên bố hoặc gợi ý rằng sản phẩm có tác dụng chữa bệnh. Quảng cáo thực phẩm chức năng phải tránh sử dụng các từ ngữ có thể gây hiểu lầm rằng sản phẩm có khả năng chữa bệnh. Thực phẩm chức năng chỉ có thể quảng cáo về các lợi ích hỗ trợ sức khỏe, bổ sung dinh dưỡng, hoặc cải thiện các chức năng cơ thể, nhưng không được phép thay thế thuốc chữa bệnh.
- Thông tin quảng cáo phải chính xác, rõ ràng và không gây hiểu lầm: Quảng cáo thực phẩm chức năng phải cung cấp thông tin chính xác về thành phần, công dụng, và đối tượng sử dụng. Mọi tuyên bố trong quảng cáo phải được chứng minh bằng các bằng chứng khoa học, chẳng hạn như nghiên cứu, thử nghiệm, hoặc các chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền. Việc đưa ra các thông tin không có cơ sở hoặc phóng đại tác dụng của sản phẩm sẽ bị xử lý vi phạm.
- Không được quảng cáo thực phẩm chức năng với các sản phẩm khác: Theo quy định, quảng cáo thực phẩm chức năng không được phép đưa ra sự so sánh với các sản phẩm thuốc hoặc các phương pháp điều trị y tế khác, bởi điều này có thể gây hiểu lầm rằng thực phẩm chức năng có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
- Quảng cáo thực phẩm chức năng phải được phê duyệt: Trước khi tiến hành quảng cáo thực phẩm chức năng trên các phương tiện truyền thông, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ xin phép quảng cáo đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền, chẳng hạn như Cục An toàn thực phẩm hoặc Bộ Y tế. Nếu hồ sơ được phê duyệt, doanh nghiệp mới có quyền thực hiện chiến dịch quảng cáo.
- Đảm bảo quảng cáo không vi phạm đạo đức xã hội: Nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng phải đảm bảo tính trung thực và không gây phản cảm. Các hình ảnh hoặc lời nói trong quảng cáo không được phép kích động, lừa dối hoặc đưa ra thông điệp không lành mạnh.
- Chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo: Doanh nghiệp hoặc tổ chức thực hiện quảng cáo thực phẩm chức năng chịu hoàn toàn trách nhiệm về nội dung quảng cáo của mình. Nếu có sai sót hoặc vi phạm pháp luật, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với các hình thức xử lý theo pháp luật, bao gồm phạt hành chính hoặc thu hồi sản phẩm.
2. Ví dụ minh họa
Một ví dụ rõ ràng về quy định quảng cáo thực phẩm chức năng là trường hợp của một công ty sản xuất sản phẩm bổ sung vitamin cho người cao tuổi. Công ty này đã thực hiện một chiến dịch quảng cáo trên truyền hình và trên các nền tảng mạng xã hội, trong đó họ tuyên bố rằng sản phẩm có thể “chữa bệnh thoái hóa khớp” và “cải thiện trí nhớ một cách thần kỳ”.
Sau khi Bộ Y tế và Cục An toàn thực phẩm kiểm tra, phát hiện sản phẩm này chưa được cấp phép với những tác dụng như công ty quảng cáo. Công ty này đã bị phạt hành chính và yêu cầu dừng chiến dịch quảng cáo. Thêm vào đó, công ty phải xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại cho khách hàng nếu có.
Trong trường hợp này, công ty đã vi phạm nghiêm trọng quy định về quảng cáo thực phẩm chức năng, đặc biệt là tuyên bố về tác dụng chữa bệnh, điều này là hành vi bị cấm và gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù các quy định pháp lý về quảng cáo thực phẩm chức năng đã được quy định rõ ràng, trong thực tế, nhân viên marketing và doanh nghiệp có thể gặp phải một số vướng mắc sau:
- Khó khăn trong việc xác minh tính hợp pháp của sản phẩm: Đặc biệt đối với các sản phẩm nhập khẩu, việc xác định xem sản phẩm có được cấp phép quảng cáo hay không đôi khi không rõ ràng. Doanh nghiệp có thể thiếu hiểu biết hoặc không có đủ thông tin để kiểm tra tính hợp pháp của sản phẩm trước khi triển khai chiến dịch quảng cáo.
- Vi phạm thông qua quảng cáo trực tuyến: Quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội hoặc các kênh trực tuyến có thể không dễ dàng kiểm soát, đặc biệt khi sản phẩm quảng cáo không hoàn toàn đáp ứng yêu cầu pháp lý. Các chiến dịch quảng cáo có thể bị lan truyền nhanh chóng, dẫn đến việc sản phẩm không đạt chuẩn bị quảng cáo nhưng vẫn được phổ biến rộng rãi.
- Khó khăn trong việc đảm bảo tính chính xác của thông tin quảng cáo: Đôi khi, các thông tin được cung cấp trong quảng cáo thực phẩm chức năng có thể gây hiểu lầm hoặc không chính xác về tác dụng của sản phẩm. Nhân viên marketing có thể gặp khó khăn trong việc giải thích rõ ràng các công dụng và tác dụng của sản phẩm, đặc biệt khi sản phẩm chưa được chứng minh qua các nghiên cứu khoa học.
- Sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường: Trong bối cảnh thị trường thực phẩm chức năng ngày càng cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp có thể cảm thấy áp lực để quảng bá sản phẩm nhanh chóng, dẫn đến việc đôi khi có sự lạm dụng trong cách thức quảng cáo, chẳng hạn như việc phóng đại công dụng của sản phẩm.
4. Những lưu ý cần thiết
- Kiểm tra giấy phép sản phẩm và các chứng nhận hợp pháp: Trước khi thực hiện quảng cáo thực phẩm chức năng, doanh nghiệp cần phải kiểm tra kỹ lưỡng giấy phép của sản phẩm và các chứng nhận hợp pháp cần thiết từ cơ quan có thẩm quyền như Bộ Y tế, Cục An toàn thực phẩm.
- Thực hiện quảng cáo dựa trên các chứng cứ khoa học: Mọi tuyên bố về tác dụng của thực phẩm chức năng cần phải có cơ sở khoa học rõ ràng, chẳng hạn như các nghiên cứu, thử nghiệm hoặc chứng nhận từ các tổ chức uy tín. Không được phép đưa ra các tuyên bố không có cơ sở hoặc sai sự thật về công dụng của sản phẩm.
- Phối hợp với bộ phận pháp lý: Nhân viên marketing cần phối hợp với bộ phận pháp lý để xác nhận tính hợp pháp của chiến dịch quảng cáo. Việc này sẽ giúp tránh các rủi ro pháp lý và đảm bảo rằng quảng cáo không vi phạm các quy định pháp luật về quảng cáo thực phẩm chức năng.
- Tuân thủ các quy định về quảng cáo trên nền tảng trực tuyến: Các doanh nghiệp cần lưu ý đến các quy định về quảng cáo thực phẩm chức năng trên các nền tảng mạng xã hội, Google Ads và các kênh trực tuyến khác. Việc quảng cáo sản phẩm không có giấy phép trên các nền tảng này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
- Giải thích rõ ràng cho khách hàng về sản phẩm: Các doanh nghiệp và nhân viên marketing cần phải giải thích rõ ràng về công dụng của sản phẩm để tránh gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn giúp doanh nghiệp tránh các rủi ro pháp lý.
5. Căn cứ pháp lý
- Luật Quảng cáo 2012: Quy định về các hành vi quảng cáo sản phẩm và dịch vụ tại Việt Nam, bao gồm các quy định nghiêm ngặt về quảng cáo thực phẩm chức năng và các sản phẩm sức khỏe.
- Nghị định số 181/2013/NĐ-CP: Quy định chi tiết về việc thi hành Luật Quảng cáo, bao gồm các quy định quảng cáo thực phẩm chức năng và xử lý vi phạm trong quảng cáo.
- Thông tư số 09/2015/TT-BYT: Quy định về quảng cáo các sản phẩm liên quan đến sức khỏe, bao gồm thực phẩm chức năng, thuốc và mỹ phẩm.
- Luật Dược 2016: Quy định về quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng và các sản phẩm y tế, yêu cầu cấp phép từ cơ quan có thẩm quyền trước khi quảng cáo.
Để tìm hiểu thêm về các quy định pháp lý liên quan đến quảng cáo thực phẩm chức năng, bạn có thể tham khảo thêm tại đây.
