Người thừa kế theo pháp luật có quyền gì khi không đồng ý với việc phân chia tài sản?

1. Người thừa kế theo pháp luật có quyền gì khi không đồng ý với việc phân chia tài sản?

Người thừa kế có quyền yêu cầu gì nếu không đồng ý với cách phân chia tài sản thừa kế?

Khi không đồng ý với cách phân chia tài sản, người thừa kế có quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình bằng cách yêu cầu cơ quan pháp luật can thiệp hoặc thực hiện các quyền pháp lý khác. Cụ thể:

1.1. Quyền yêu cầu hòa giải

• Thỏa thuận hòa giải:
  Người thừa kế có quyền yêu cầu các bên liên quan ngồi lại để hòa giải, đưa ra phương án phân chia tài sản hợp lý hơn.
• Hòa giải tại cơ quan công chứng:
  Nếu không đạt được sự đồng thuận, người thừa kế có thể yêu cầu Văn phòng Công chứng hỗ trợ hòa giải trong quá trình lập văn bản phân chia di sản.

1.2. Quyền từ chối ký vào văn bản thỏa thuận phân chia di sản

• Không đồng ý với nội dung thỏa thuận:
  Người thừa kế có quyền từ chối ký nếu cho rằng cách phân chia không công bằng hoặc trái với quy định pháp luật.
• Yêu cầu sửa đổi:
  Có quyền yêu cầu sửa đổi, bổ sung văn bản thỏa thuận trước khi ký.

1.3. Quyền khởi kiện ra Tòa án

• Trường hợp có tranh chấp:
  Nếu các bên không thể tự thỏa thuận, người thừa kế có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết tranh chấp thừa kế.
• Thời hiệu khởi kiện:
  • 30 năm đối với bất động sản.
  • 10 năm đối với động sản.

1.4. Quyền yêu cầu định giá tài sản

• Trường hợp tài sản không thể chia nhỏ:
  Người thừa kế có thể yêu cầu định giá tài sản để đảm bảo quyền lợi khi phân chia bằng tiền hoặc tài sản tương đương.

1.5. Quyền yêu cầu bảo vệ tài sản thừa kế

• Tránh thất thoát tài sản:
  Người thừa kế có quyền yêu cầu cơ quan pháp luật bảo vệ tài sản thừa kế trong trường hợp có nguy cơ bị thất thoát, bán tháo hoặc chiếm dụng bất hợp pháp.

Như vậy, người thừa kế theo pháp luật có nhiều quyền để bảo vệ lợi ích của mình khi không đồng ý với việc phân chia tài sản, từ hòa giải, yêu cầu sửa đổi đến khởi kiện tại Tòa án.

2. Ví Dụ Minh Họa

Ví dụ thực tế:
Ông A qua đời, không để lại di chúc. Di sản của ông gồm:

• Một căn nhà trị giá 6 tỷ đồng.
• Một khoản tiền tiết kiệm 1 tỷ đồng.

Hàng thừa kế thứ nhất gồm:

• Bà B (vợ).
• Con trai C.
• Con gái D.

Tranh chấp thừa kế

• Bà B và con trai C đồng ý chia tài sản theo tỷ lệ 50% cho bà B và 25% mỗi phần cho C và D.
• Tuy nhiên, con gái D không đồng ý với tỷ lệ này, cho rằng cần chia đều cho cả ba người (mỗi người 1/3).

Quyền của D

1. Yêu cầu hòa giải: D yêu cầu bà B và C ngồi lại để thỏa thuận lại tỷ lệ phân chia.
2. Không ký vào văn bản thỏa thuận: D từ chối ký nếu nội dung vẫn không công bằng.
3. Khởi kiện tại Tòa án: D nộp đơn yêu cầu Tòa án giải quyết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
4. Yêu cầu định giá: Trong trường hợp căn nhà không thể chia nhỏ, D yêu cầu định giá căn nhà để chia giá trị tài sản tương ứng.

3. Những Vướng Mắc Thực Tế

Việc phân chia tài sản thừa kế thường gặp các khó khăn như:

• Không đạt được sự đồng thuận:
  Mâu thuẫn về tỷ lệ phân chia tài sản giữa các bên thừa kế là nguyên nhân chính dẫn đến tranh chấp.
• Thiếu giấy tờ pháp lý:
  Một số người thừa kế không có giấy tờ chứng minh quan hệ với người để lại di sản, gây khó khăn trong quá trình giải quyết.
• Tài sản không thể chia nhỏ:
  Tài sản như nhà đất, xe hơi thường không thể chia nhỏ, dẫn đến khó khăn trong việc đảm bảo công bằng giữa các bên.
• Thời gian giải quyết kéo dài:
  Nếu phải đưa vụ việc ra Tòa án, quá trình giải quyết tranh chấp có thể kéo dài nhiều năm.
• Thiếu hiểu biết pháp luật:
  Một số người thừa kế không nắm rõ quyền lợi và thủ tục pháp lý, dẫn đến mất quyền hoặc chịu thiệt thòi.

4. Những Lưu Ý Cần Thiết

• Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình:
  Người thừa kế cần nắm rõ các quyền mà pháp luật quy định, từ quyền yêu cầu hòa giải đến quyền khởi kiện.
• Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ:
  Hồ sơ pháp lý cần đầy đủ để chứng minh quyền thừa kế, bao gồm giấy khai sinh, giấy chứng tử, giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản, v.v.
• Ưu tiên thỏa thuận hòa giải:
  Tránh tranh chấp kéo dài bằng cách thỏa thuận giữa các bên hoặc thông qua sự hỗ trợ của cơ quan công chứng.
• Thực hiện đúng thời hiệu khởi kiện:
  Người thừa kế cần khởi kiện trong thời hiệu luật định để đảm bảo quyền lợi không bị mất.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý:
  Trong trường hợp tranh chấp phức tạp, người thừa kế nên tìm đến luật sư hoặc cơ quan pháp luật uy tín để được tư vấn.

5. Căn Cứ Pháp Lý

• Bộ luật Dân sự năm 2015:
  • Điều 611: Thời điểm và địa điểm mở thừa kế.
  • Điều 651: Quy định về hàng thừa kế.
  • Điều 660: Nguyên tắc phân chia tài sản thừa kế.
• Nghị định 23/2015/NĐ-CP: Quy định về công chứng và chứng thực các văn bản liên quan đến thừa kế.

Liên kết nội bộ: Để tìm hiểu thêm về các vấn đề thừa kế, mời bạn tham khảo chuyên mục Thừa kế tại Luật PVL Group.

Liên kết ngoại: Thông tin pháp luật hữu ích cũng có thể được tìm thấy tại Báo Pháp Luật Online.

Kết luận: Người thừa kế theo pháp luật có nhiều quyền để bảo vệ lợi ích của mình khi không đồng ý với việc phân chia tài sản. Từ hòa giải, yêu cầu sửa đổi, đến khởi kiện, các quyền này cần được thực hiện đúng thời gian và quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi hợp pháp. Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được tư vấn chi tiết!