Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cần đóng bao nhiêu tiền mỗi tháng? Căn cứ pháp luật và hướng dẫn chi tiết.
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cần đóng bao nhiêu tiền mỗi tháng?
1. Căn cứ pháp luật về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là một hình thức bảo hiểm cho phép người lao động tự do, lao động không chính thức hoặc người không tham gia BHXH bắt buộc có thể tham gia để đảm bảo quyền lợi hưu trí và các chế độ khác. Mức đóng BHXH tự nguyện được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật như sau:
- Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Điều 87 quy định về mức đóng BHXH tự nguyện, nêu rõ tỷ lệ đóng và căn cứ tính đóng BHXH tự nguyện cho từng đối tượng tham gia.
- Nghị định 134/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết mức đóng BHXH tự nguyện, bao gồm các mức lựa chọn và các chế độ được hưởng khi tham gia.
2. Phân tích điều luật về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Luật Bảo hiểm xã hội 2014:
- Điều 87: Mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập do người tham gia lựa chọn, mức thu nhập này không thấp hơn mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn và không cao hơn 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
- Mức lương cơ sở: Tại thời điểm năm 2024, mức lương cơ sở được Chính phủ quy định là 1.800.000 đồng/tháng. Do đó, mức đóng BHXH tự nguyện tối đa sẽ là 22% của 20 lần mức lương cơ sở, tương đương 7.920.000 đồng/tháng.
Nghị định 134/2015/NĐ-CP:
- Điều 9: Quy định mức thu nhập tối thiểu để làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện là mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn, hiện nay là 700.000 đồng/tháng.
- Điều 10: Người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn mức thu nhập đóng từ tối thiểu (700.000 đồng) đến tối đa (36.000.000 đồng) và mức đóng tương ứng sẽ là 22% của mức thu nhập lựa chọn.
3. Cách thực hiện đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện cần thực hiện các bước sau để đăng ký và đóng BHXH:
- Lựa chọn mức đóng: Người tham gia có thể lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện, từ mức chuẩn nghèo đến tối đa 20 lần mức lương cơ sở.
- Chuẩn bị hồ sơ đăng ký: Hồ sơ bao gồm Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội (Mẫu TK1-TS) và các giấy tờ tùy thân như CMND/CCCD.
- Đăng ký tại cơ quan BHXH: Người tham gia có thể nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH địa phương, bưu điện hoặc các đại lý thu BHXH tự nguyện.
- Nộp tiền đóng BHXH: Sau khi đăng ký, người tham gia có thể đóng tiền BHXH tự nguyện theo tháng, quý, hoặc năm tùy theo khả năng tài chính của mình. Việc đóng tiền có thể thực hiện trực tiếp tại cơ quan BHXH, chuyển khoản ngân hàng hoặc qua bưu điện.
4. Những vấn đề thực tiễn khi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Trong thực tế, việc tham gia BHXH tự nguyện gặp nhiều thách thức và khó khăn:
- Khả năng tài chính hạn chế: Mức đóng BHXH tự nguyện vẫn còn cao so với thu nhập của nhiều lao động tự do, khiến nhiều người không thể duy trì đóng liên tục, dẫn đến gián đoạn trong thời gian tham gia.
- Nhận thức chưa đầy đủ về quyền lợi: Nhiều người lao động chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của BHXH tự nguyện, dẫn đến tâm lý e ngại tham gia hoặc chỉ đóng khi có sự thúc đẩy từ bên ngoài.
- Thủ tục hành chính còn phức tạp: Mặc dù quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện đã được cải thiện, nhưng một số thủ tục vẫn còn phức tạp, đặc biệt là đối với những người không quen thuộc với quy trình hành chính.
5. Ví dụ minh họa về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Ví dụ, bà Nguyễn Thị A là một tiểu thương tại khu vực nông thôn với thu nhập trung bình hàng tháng khoảng 3.000.000 đồng. Bà A lựa chọn mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện là 3.000.000 đồng/tháng. Theo quy định, mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng của bà A sẽ là 22% x 3.000.000 đồng = 660.000 đồng.
Bằng cách duy trì mức đóng này, bà A có thể đảm bảo quyền lợi hưu trí khi về già mà không phụ thuộc vào nguồn thu nhập từ công việc buôn bán nhỏ lẻ. Đây là một ví dụ minh chứng rõ ràng về lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện, giúp người lao động tự do có được nguồn tài chính ổn định khi không còn khả năng lao động.
6. Những lưu ý cần thiết khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
- Lựa chọn mức đóng phù hợp: Người tham gia nên cân nhắc lựa chọn mức đóng phù hợp với thu nhập thực tế và khả năng tài chính để duy trì đóng đều đặn.
- Đảm bảo đóng đúng hạn: Việc đóng trễ hạn hoặc không liên tục sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi BHXH, vì vậy người tham gia cần theo dõi và đóng đầy đủ, đúng hạn theo quy định.
- Thường xuyên cập nhật thông tin: Chính sách BHXH tự nguyện có thể thay đổi, do đó người tham gia cần theo dõi thông tin từ cơ quan BHXH để nắm bắt kịp thời và điều chỉnh mức đóng phù hợp.
- Nhận tư vấn từ cơ quan BHXH: Nếu gặp khó khăn trong quá trình tham gia, người lao động nên tìm đến cơ quan BHXH hoặc đại lý thu để nhận sự hỗ trợ và giải đáp thắc mắc.
Kết luận
Tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là một giải pháp hiệu quả giúp người lao động tự do, lao động không chính thức đảm bảo quyền lợi hưu trí và các chế độ khác. Việc hiểu rõ mức đóng, quy trình và lưu ý khi tham gia sẽ giúp người lao động chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình. Để biết thêm chi tiết, bạn có thể tham khảo thêm tại Bảo hiểm và Báo Pháp Luật.
Bài viết được thực hiện bởi Luật PVL Group.
