Người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu những quyền lợi gì trong quá trình hòa giải tranh chấp? Tìm hiểu các quyền lợi và quy trình hòa giải bảo hiểm.
1. Người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu những quyền lợi gì trong quá trình hòa giải tranh chấp?
Câu hỏi: Người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu những quyền lợi gì trong quá trình hòa giải tranh chấp? Hòa giải là một phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tòa án, giúp các bên đạt được thỏa thuận một cách tự nguyện và không ép buộc. Trong lĩnh vực bảo hiểm, khi có tranh chấp giữa người tham gia bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, hòa giải là một phương án hiệu quả để đạt được sự đồng thuận mà không cần phải khởi kiện ra tòa.
Người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu một số quyền lợi quan trọng trong quá trình hòa giải tranh chấp, bao gồm:
- Yêu cầu thanh toán quyền lợi bảo hiểm: Đây là quyền lợi quan trọng nhất mà người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu trong quá trình hòa giải. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm và quyền lợi của người tham gia bảo hiểm không được doanh nghiệp bảo hiểm chi trả đúng theo hợp đồng, người tham gia có thể yêu cầu thanh toán đầy đủ hoặc một phần quyền lợi bảo hiểm. Điều này có thể bao gồm các chi phí điều trị y tế, bồi thường thiệt hại về tài sản, hoặc các quyền lợi khác tùy theo loại hình bảo hiểm.
- Yêu cầu điều chỉnh phạm vi bảo hiểm: Người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu điều chỉnh phạm vi bảo hiểm nếu phát hiện ra rằng doanh nghiệp bảo hiểm đã áp dụng sai hoặc không chính xác các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm và đảm bảo rằng họ nhận được đúng mức bảo hiểm theo thỏa thuận ban đầu.
- Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm minh bạch thông tin: Trong quá trình hòa giải, người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp đầy đủ các thông tin liên quan đến vụ việc tranh chấp, bao gồm các báo cáo, hồ sơ điều tra, các quy trình xử lý khiếu nại của doanh nghiệp. Điều này giúp người tham gia bảo hiểm nắm rõ được tình hình và có cơ sở để thảo luận trong quá trình hòa giải.
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại: Ngoài quyền lợi bảo hiểm chính, người tham gia bảo hiểm cũng có thể yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường thiệt hại nếu việc từ chối hoặc chậm trễ trong việc chi trả quyền lợi đã gây thiệt hại thêm cho họ. Ví dụ, nếu người tham gia phải vay tiền để trả chi phí y tế vì doanh nghiệp bảo hiểm chậm thanh toán, họ có thể yêu cầu bồi thường chi phí lãi vay này.
- Yêu cầu điều chỉnh hoặc gia hạn hợp đồng bảo hiểm: Nếu hợp đồng bảo hiểm có các điều khoản không rõ ràng hoặc gây tranh cãi, người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu điều chỉnh để đảm bảo quyền lợi của mình. Đồng thời, trong quá trình hòa giải, các bên cũng có thể thống nhất việc gia hạn hợp đồng hoặc thêm các điều khoản mới để tránh tranh chấp trong tương lai.
Hòa giải giúp người tham gia bảo hiểm có thể đạt được các quyền lợi trên một cách nhanh chóng và hiệu quả mà không cần phải trải qua quy trình tố tụng phức tạp tại tòa án hoặc trọng tài. Điều quan trọng là cả hai bên cần hợp tác thiện chí để đạt được kết quả hòa giải tốt nhất.
2. Ví dụ minh họa
Một ví dụ điển hình về quyền lợi của người tham gia bảo hiểm trong quá trình hòa giải là trường hợp ông X tham gia bảo hiểm xe ô tô với doanh nghiệp bảo hiểm Y. Sau khi chiếc xe của ông X gặp tai nạn và bị hư hỏng nặng, ông X đã nộp hồ sơ yêu cầu bồi thường theo hợp đồng bảo hiểm, nhưng doanh nghiệp bảo hiểm Y từ chối thanh toán với lý do tai nạn xảy ra do ông X không tuân thủ đúng quy định về an toàn giao thông.
Ông X không đồng ý với quyết định này và yêu cầu tiến hành hòa giải với doanh nghiệp bảo hiểm Y. Trong quá trình hòa giải, ông X đã yêu cầu doanh nghiệp cung cấp đầy đủ thông tin về quá trình điều tra tai nạn và giải thích rõ các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm liên quan đến việc thanh toán bồi thường.
Sau khi xem xét kỹ lưỡng, người hòa giải đã giúp cả hai bên nhận ra rằng vụ tai nạn không hoàn toàn do lỗi của ông X và một phần trách nhiệm thuộc về yếu tố khách quan (đường trơn trượt do thời tiết). Cuối cùng, doanh nghiệp bảo hiểm Y đồng ý thanh toán một phần quyền lợi bảo hiểm cho ông X, và ông X cũng chấp nhận điều khoản giảm mức bồi thường so với yêu cầu ban đầu.
Trường hợp này cho thấy người tham gia bảo hiểm có thể yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp thông tin minh bạch, yêu cầu bồi thường, và điều chỉnh hợp đồng trong quá trình hòa giải để đạt được thỏa thuận phù hợp.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù hòa giải là một phương thức hiệu quả trong giải quyết tranh chấp bảo hiểm, vẫn tồn tại nhiều vướng mắc trong thực tế:
• Sự không đồng thuận về kết quả hòa giải: Trong một số trường hợp, các bên không thể đạt được thỏa thuận cuối cùng. Điều này xảy ra khi doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm có sự chênh lệch lớn về quan điểm liên quan đến mức bồi thường hoặc phạm vi bảo hiểm. Nếu không đạt được kết quả, người tham gia bảo hiểm có thể phải sử dụng các phương thức khác như trọng tài hoặc tòa án.
• Thiếu sự hợp tác từ doanh nghiệp bảo hiểm: Một số doanh nghiệp bảo hiểm có thể không muốn tham gia hòa giải hoặc không cung cấp đầy đủ thông tin trong quá trình hòa giải, gây khó khăn cho người tham gia bảo hiểm trong việc bảo vệ quyền lợi của mình. Điều này khiến quá trình hòa giải không đạt được hiệu quả như mong đợi.
• Thiếu sự hiểu biết về quy trình hòa giải: Nhiều người tham gia bảo hiểm không hiểu rõ về quy trình hòa giải hoặc không biết rằng họ có quyền yêu cầu hòa giải khi xảy ra tranh chấp. Điều này dẫn đến việc họ không tận dụng được cơ hội để giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.
• Chi phí hòa giải: Mặc dù hòa giải thường được coi là phương thức tiết kiệm chi phí so với tố tụng hoặc trọng tài, nhưng trong một số trường hợp, chi phí hòa giải vẫn có thể cao, đặc biệt khi cần thuê các chuyên gia hoặc luật sư tham gia quá trình hòa giải.
• Thời gian kéo dài: Trong một số trường hợp, quá trình hòa giải có thể kéo dài nếu các bên không đồng ý về các vấn đề cụ thể. Điều này gây mệt mỏi và tốn kém cho người tham gia bảo hiểm, đồng thời làm chậm trễ việc giải quyết tranh chấp.
4. Những lưu ý cần thiết
Để quá trình hòa giải tranh chấp bảo hiểm diễn ra hiệu quả, người tham gia bảo hiểm cần lưu ý những điều sau:
• Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tài liệu: Người tham gia bảo hiểm cần thu thập đầy đủ các tài liệu, hồ sơ liên quan đến sự kiện bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm để làm căn cứ trong quá trình hòa giải. Điều này giúp chứng minh quyền lợi của họ và tăng cơ hội đạt được thỏa thuận có lợi.
• Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình: Trước khi tham gia quá trình hòa giải, người tham gia bảo hiểm cần hiểu rõ về các quyền lợi và nghĩa vụ của mình theo hợp đồng bảo hiểm. Điều này giúp họ đưa ra các yêu cầu chính đáng và bảo vệ quyền lợi của mình trong quá trình hòa giải.
• Chọn người hòa giải có kinh nghiệm: Người hòa giải đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các bên đạt được thỏa thuận. Vì vậy, người tham gia bảo hiểm nên chọn những người hòa giải có kinh nghiệm và hiểu biết sâu về lĩnh vực bảo hiểm để đảm bảo quá trình hòa giải diễn ra công bằng và hiệu quả.
• Thực hiện hòa giải với tinh thần hợp tác: Hòa giải chỉ đạt được kết quả tốt khi cả hai bên tham gia với tinh thần thiện chí và hợp tác. Người tham gia bảo hiểm cần giữ thái độ tích cực trong suốt quá trình hòa giải và sẵn sàng thương lượng để tìm ra giải pháp tối ưu cho cả hai bên.
• Sẵn sàng cho các phương án khác: Trong trường hợp quá trình hòa giải không đạt được kết quả, người tham gia bảo hiểm nên chuẩn bị tinh thần cho các phương án giải quyết tranh chấp khác như trọng tài hoặc khởi kiện ra tòa án.
5. Căn cứ pháp lý
Việc người tham gia bảo hiểm yêu cầu quyền lợi trong quá trình hòa giải tại Việt Nam được thực hiện dựa trên các căn cứ pháp lý sau:
• Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2010, 2019.
• Luật Hòa giải, Đối thoại tại tòa án năm 2020.
• Bộ luật Dân sự năm 2015.
• Nghị định 73/2016/NĐ-CP về quy định chi tiết thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm.
• Thông tư 155/2015/TT-BTC hướng dẫn thực hiện quy định về hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
Xem thêm chi tiết về bảo hiểm tại đây: Bảo hiểm tại PVL Group
Tham khảo thêm về các vụ vi phạm pháp luật tại: PLO – Pháp luật.
