Người lao động có quyền yêu cầu được làm việc bán thời gian trong thời gian dịch bệnh không?Tìm hiểu quy định và quyền lợi của người lao động trong bài viết này.
1. Người lao động có quyền yêu cầu được làm việc bán thời gian trong thời gian dịch bệnh không?
Dịch bệnh đã gây ra nhiều xáo trộn trong đời sống kinh tế – xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực lao động. Vấn đề đặt ra là người lao động có quyền yêu cầu được làm việc bán thời gian trong thời gian dịch bệnh không?
Câu trả lời là có, nhưng không phải lúc nào cũng được đảm bảo bởi quy định pháp luật cụ thể. Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, người lao động có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động về hình thức làm việc bán thời gian, tùy thuộc vào điều kiện thực tế của doanh nghiệp và nhu cầu cá nhân của người lao động.
Trong thời gian dịch bệnh, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng các biện pháp giảm giờ làm việc hoặc chuyển đổi hình thức làm việc để thích nghi với tình hình mới. Do đó, người lao động hoàn toàn có thể yêu cầu được làm việc bán thời gian nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và duy trì thu nhập. Tuy nhiên, quyền này không phải là bắt buộc mà phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa hai bên.
2. Ví dụ minh họa
Một ví dụ điển hình là trong thời gian dịch Covid-19, nhiều công ty tại TP. Hồ Chí Minh đã áp dụng chính sách làm việc bán thời gian cho nhân viên nhằm giảm thiểu sự lây lan của dịch bệnh. Một doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện tử đã quyết định cắt giảm số giờ làm việc từ 8 giờ/ngày xuống còn 4 giờ/ngày, đồng thời cho phép nhân viên làm việc từ xa trong một số vị trí.
Nhân viên trong công ty đã thỏa thuận với người quản lý về việc làm việc bán thời gian, giảm lương tương ứng, nhưng đổi lại, họ vẫn duy trì được công việc trong suốt thời gian giãn cách. Điều này không chỉ giúp họ tránh được nguy cơ mất việc mà còn đảm bảo an toàn sức khỏe trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù người lao động có thể yêu cầu được làm việc bán thời gian trong dịch bệnh, nhưng không phải lúc nào quá trình này cũng diễn ra thuận lợi. Dưới đây là một số vướng mắc thực tế:
- Không có quy định bắt buộc: Luật pháp hiện hành không quy định bắt buộc doanh nghiệp phải chấp nhận yêu cầu làm việc bán thời gian của người lao động trong mọi trường hợp. Việc đồng ý hay không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
- Khả năng đáp ứng của doanh nghiệp: Một số doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp sản xuất, khó có thể tổ chức làm việc bán thời gian do đặc thù của công việc. Điều này gây khó khăn cho người lao động khi muốn thỏa thuận hình thức làm việc này.
- Giảm thu nhập: Mặc dù làm việc bán thời gian có thể giúp người lao động duy trì công việc trong thời gian dịch bệnh, nhưng thu nhập sẽ giảm đáng kể. Điều này có thể gây áp lực tài chính cho người lao động trong thời kỳ khó khăn.
4. Những lưu ý quan trọng
Khi người lao động có nhu cầu làm việc bán thời gian trong thời gian dịch bệnh, cần lưu ý một số điểm sau để đảm bảo quyền lợi của mình:
- Thỏa thuận với doanh nghiệp: Việc chuyển đổi từ làm việc toàn thời gian sang bán thời gian cần phải có sự đồng ý của cả hai bên. Người lao động cần thỏa thuận cụ thể về giờ làm việc, mức lương và các quyền lợi khác để tránh xung đột sau này.
- Hiểu rõ quyền lợi của mình: Người lao động cần nắm vững các quyền lợi về bảo hiểm xã hội và trợ cấp thất nghiệp trong trường hợp giảm giờ làm hoặc chuyển sang làm việc bán thời gian để không bỏ lỡ bất kỳ quyền lợi nào.
- Lưu giữ văn bản thỏa thuận: Để đảm bảo quyền lợi, mọi thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp nên được ghi lại bằng văn bản. Điều này sẽ giúp người lao động có căn cứ pháp lý nếu xảy ra tranh chấp.
- Cân nhắc tình hình thực tế của doanh nghiệp: Trong bối cảnh dịch bệnh, không phải doanh nghiệp nào cũng có khả năng đáp ứng yêu cầu làm việc bán thời gian của người lao động. Do đó, người lao động cần cân nhắc kỹ lưỡng và linh hoạt trong quá trình thỏa thuận.
5. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Lao động 2019: Điều 32 quy định về việc người lao động và người sử dụng lao động có thể thỏa thuận về việc thay đổi hình thức làm việc và giờ làm việc trong các trường hợp đặc biệt, bao gồm dịch bệnh.
- Nghị định số 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết các trường hợp người lao động có thể thỏa thuận làm việc bán thời gian, bao gồm các quyền lợi và trách nhiệm của người lao động trong trường hợp này.
- Quyết định của Chính phủ về hỗ trợ người lao động trong thời gian dịch bệnh: Các quyết định liên quan đến chính sách hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, trong đó có việc thay đổi thời gian làm việc hoặc làm việc bán thời gian.
Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về các quyền lợi lao động tại đây.
Liên kết ngoại: Xem thêm thông tin liên quan tại Báo Pháp Luật.
Kết luận, người lao động có quyền yêu cầu được làm việc bán thời gian trong thời gian dịch bệnh, nhưng cần có sự thỏa thuận giữa hai bên và tuân thủ các quy định pháp luật. Luật PVL Group luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động.
