Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép năm không? Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết cách thực hiện và lưu ý cần thiết theo quy định pháp luật trong bài viết dưới đây.
1. Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép năm không?
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép năm không? Đây là một câu hỏi mà nhiều người lao động quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh các mối quan hệ lao động ngày càng phức tạp. Nghỉ phép năm không chỉ là quyền lợi cơ bản mà còn là cách để người lao động tái tạo sức lao động sau một thời gian làm việc căng thẳng. Để trả lời câu hỏi này, cần phải xem xét kỹ lưỡng các quy định pháp luật hiện hành cũng như cách thức thực hiện quyền lợi này trong thực tiễn.
2. Căn cứ pháp luật về nghỉ phép năm
Bộ luật Lao động 2019 đã quy định rõ ràng về quyền nghỉ phép năm của người lao động tại Điều 113. Theo đó, người lao động làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động sẽ được hưởng quyền nghỉ phép năm với số ngày nghỉ tương ứng với điều kiện làm việc của họ. Cụ thể:
- Người lao động làm việc trong điều kiện bình thường: Được nghỉ phép 12 ngày/năm.
- Người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: Được nghỉ phép 14 ngày/năm.
- Người lao động làm việc ở những nơi có điều kiện sống khắc nghiệt hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: Được nghỉ phép 16 ngày/năm.
Ngoài ra, người lao động có thể được hưởng thêm số ngày nghỉ phép trong trường hợp thâm niên làm việc tại doanh nghiệp. Cụ thể, cứ mỗi 5 năm làm việc liên tục cho một người sử dụng lao động, người lao động được tăng thêm 1 ngày nghỉ phép.
3. Cách thực hiện yêu cầu nghỉ phép năm
Để thực hiện quyền lợi nghỉ phép năm, người lao động cần tuân thủ một số bước cơ bản sau:
3.1 Kiểm tra quyền lợi nghỉ phép
Người lao động cần xác định rõ số ngày nghỉ phép mà mình được hưởng trong năm dựa trên hợp đồng lao động hoặc thỏa ước lao động tập thể. Việc này có thể thực hiện bằng cách kiểm tra hợp đồng lao động, tra cứu thông tin tại phòng nhân sự của công ty, hoặc thông qua các hệ thống quản lý nhân sự nếu có.
3.2 Lên kế hoạch và thông báo yêu cầu
Sau khi xác định số ngày nghỉ phép, người lao động nên lên kế hoạch nghỉ phép sao cho không ảnh hưởng đến tiến độ công việc và thông báo trước cho người sử dụng lao động. Thông thường, yêu cầu nghỉ phép nên được thông báo bằng văn bản (có thể qua email hoặc đơn xin nghỉ phép) ít nhất 7-10 ngày trước khi nghỉ, trừ trường hợp khẩn cấp.
Nội dung đơn xin nghỉ phép cần nêu rõ lý do nghỉ phép, thời gian nghỉ cụ thể và cách thức liên lạc trong thời gian nghỉ (nếu cần thiết). Trong một số doanh nghiệp, có thể có các biểu mẫu riêng cho việc xin nghỉ phép, người lao động nên sử dụng các biểu mẫu này để đảm bảo thủ tục được thực hiện đúng quy định.
3.3 Chờ phê duyệt và xác nhận
Sau khi gửi yêu cầu nghỉ phép, người lao động cần chờ đợi sự phê duyệt từ phía người sử dụng lao động. Trong trường hợp người sử dụng lao động từ chối mà không có lý do chính đáng, người lao động có thể yêu cầu giải thích hoặc khiếu nại thông qua các kênh như công đoàn hoặc cơ quan quản lý lao động.
Nếu yêu cầu nghỉ phép được phê duyệt, người lao động nên xác nhận lại với phòng nhân sự để đảm bảo mọi thủ tục đã hoàn tất và đảm bảo quyền lợi của mình trong thời gian nghỉ phép.
4. Những vấn đề thực tiễn liên quan đến nghỉ phép năm
Trong thực tiễn, mặc dù luật pháp đã quy định rõ ràng về quyền lợi nghỉ phép năm, nhưng không phải lúc nào quyền lợi này cũng được thực hiện một cách trơn tru. Có nhiều vấn đề thực tiễn mà người lao động có thể gặp phải, bao gồm:
4.1 Bị từ chối nghỉ phép không có lý do chính đáng
Một số người lao động gặp khó khăn khi yêu cầu nghỉ phép vì bị người sử dụng lao động từ chối mà không đưa ra lý do chính đáng. Điều này thường xảy ra trong các doanh nghiệp nhỏ, nơi người lao động không có nhiều sự bảo vệ từ công đoàn hoặc các tổ chức bảo vệ quyền lợi lao động. Trong trường hợp này, người lao động cần phải hiểu rõ quyền lợi của mình và biết cách bảo vệ quyền lợi đó thông qua các kênh hợp pháp.
4.2 Không được thanh toán ngày nghỉ phép chưa sử dụng
Theo quy định của pháp luật, nếu người lao động không sử dụng hết số ngày nghỉ phép năm, họ có quyền yêu cầu thanh toán số ngày nghỉ phép chưa sử dụng vào cuối năm hoặc khi chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên, trong thực tế, một số doanh nghiệp không thực hiện điều này một cách đúng đắn, gây thiệt thòi cho người lao động.
4.3 Nghỉ phép nhưng vẫn phải làm việc
Một vấn đề khác mà nhiều người lao động gặp phải là dù đã được phê duyệt nghỉ phép, họ vẫn bị yêu cầu làm việc từ xa hoặc bị gián đoạn kỳ nghỉ bởi các yêu cầu công việc khẩn cấp. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi nghỉ phép mà còn gây căng thẳng cho người lao động, làm giảm hiệu quả của kỳ nghỉ.
5. Ví dụ minh họa
Chị Hoa là một nhân viên kế toán tại công ty Y. Chị đã làm việc tại đây được 4 năm và mỗi năm chị có 12 ngày nghỉ phép theo hợp đồng lao động. Tuy nhiên, do đặc thù công việc bận rộn, chị chỉ sử dụng được 5 ngày nghỉ phép trong năm 2023. Đến cuối năm, chị Hoa gửi đơn xin nghỉ phép 7 ngày còn lại vào tháng 12 để đi du lịch với gia đình.
Ban đầu, công ty từ chối yêu cầu của chị với lý do cần chị hoàn thành báo cáo tài chính cuối năm. Chị Hoa đã trao đổi lại với quản lý và phòng nhân sự, nhấn mạnh rằng chị có quyền nghỉ phép theo quy định pháp luật và đã hoàn tất mọi công việc trước khi nghỉ. Sau đó, công ty đồng ý cho chị nghỉ phép nhưng yêu cầu chị phải chuẩn bị sẵn một số tài liệu để đồng nghiệp xử lý trong thời gian chị vắng mặt.
Trường hợp của chị Hoa cho thấy sự quan trọng của việc hiểu rõ và bảo vệ quyền lợi nghỉ phép năm. Nhờ sự kiên trì và hiểu biết về quyền lợi của mình, chị đã đảm bảo được thời gian nghỉ phép mà vẫn hoàn thành tốt trách nhiệm công việc.
6. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu nghỉ phép năm
Để đảm bảo quyền lợi nghỉ phép năm được thực hiện một cách suôn sẻ và hiệu quả, người lao động cần lưu ý một số điểm sau:
6.1 Lên kế hoạch trước
Người lao động nên lên kế hoạch nghỉ phép từ sớm và thông báo trước cho người sử dụng lao động để tránh tình trạng thiếu nhân sự hoặc ảnh hưởng đến tiến độ công việc. Việc lên kế hoạch trước cũng giúp người lao động có thể lựa chọn thời gian nghỉ phù hợp với nhu cầu cá nhân và gia đình.
6.2 Ghi nhận và lưu trữ các giấy tờ liên quan
Khi gửi yêu cầu nghỉ phép, người lao động nên lưu trữ bản sao của đơn xin nghỉ phép và các văn bản phê duyệt từ phía công ty. Điều này giúp người lao động có bằng chứng nếu có tranh chấp xảy ra sau này.
6.3 Hiểu rõ quyền lợi của mình
Người lao động cần nắm rõ quy định pháp luật về quyền nghỉ phép năm cũng như chính sách nghỉ phép của công ty. Điều này giúp họ có thể đưa ra yêu cầu một cách hợp lý và có cơ sở vững chắc khi đối mặt với những tranh chấp hoặc từ chối từ phía người sử dụng lao động.
6.4 Sẵn sàng thương lượng
Trong một số trường hợp, việc nghỉ phép năm có thể gặp phải sự từ chối từ phía người sử dụng lao động vì lý do công việc. Trong tình huống này, người lao động nên sẵn sàng thương lượng về thời gian nghỉ hoặc các giải pháp thay thế, chẳng hạn như nghỉ phép vào thời điểm khác hoặc nhận bồi thường cho ngày nghỉ chưa sử dụng.
7. Kết luận
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép năm theo quy định của pháp luật Việt Nam. Để đảm bảo quyền lợi của mình, người lao động cần nắm rõ quy định về quyền nghỉ phép, tuân thủ quy trình yêu cầu, và luôn sẵn sàng thương lượng khi cần thiết. Việc hiểu rõ quyền lợi và biết cách bảo vệ quyền lợi sẽ giúp người lao động có được thời gian nghỉ ngơi cần thiết để tái tạo sức lao động và duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/lao-dong/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
Luật PVL Group.
