Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép không lương không? Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết đưa ra các căn cứ pháp luật, cách thực hiện và lưu ý cần thiết trong bài viết dưới đây.
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép không lương không?
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép không lương không? Đây là một câu hỏi quan trọng mà nhiều người lao động quan tâm, đặc biệt khi họ cần thời gian nghỉ ngơi hoặc giải quyết các vấn đề cá nhân nhưng không muốn hoặc không thể sử dụng chế độ nghỉ phép có lương. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần xem xét các quy định pháp luật hiện hành, cách thực hiện quyền yêu cầu này, các vấn đề thực tiễn cũng như một số lưu ý cần thiết.
1. Căn cứ pháp luật về quyền yêu cầu nghỉ phép không lương
Theo quy định tại Điều 115 của Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền nghỉ việc không hưởng lương trong các trường hợp nhất định, và có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động để được nghỉ thêm những ngày không hưởng lương.
Cụ thể, Điều 115 Khoản 3 quy định: “Người lao động có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động để nghỉ không hưởng lương.” Quy định này cho phép người lao động và người sử dụng lao động tự do thỏa thuận với nhau về việc nghỉ phép không lương mà không bị giới hạn bởi quy định bắt buộc từ phía nhà nước. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là quyền yêu cầu nghỉ phép không lương không phải là một quyền đương nhiên mà phụ thuộc vào sự đồng ý của người sử dụng lao động.
Ngoài ra, Điều 116 cũng quy định người lao động được nghỉ việc riêng mà vẫn hưởng lương trong một số trường hợp đặc biệt như cưới hỏi, tang lễ, nhưng nếu muốn nghỉ thêm ngày không lương thì phải thỏa thuận với người sử dụng lao động.
2. Cách thực hiện quyền yêu cầu nghỉ phép không lương
Để yêu cầu nghỉ phép không lương, người lao động cần thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Xem xét nhu cầu và điều kiện cá nhân
Trước hết, người lao động cần xác định rõ lý do và thời gian cần nghỉ. Việc này không chỉ giúp người lao động chuẩn bị hồ sơ yêu cầu mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thỏa thuận với người sử dụng lao động.
Bước 2: Thảo luận và thỏa thuận với người sử dụng lao động
Người lao động cần thảo luận trực tiếp với người sử dụng lao động về nhu cầu nghỉ phép không lương. Tùy vào từng doanh nghiệp, các chính sách nội bộ có thể yêu cầu người lao động phải nộp đơn xin nghỉ phép không lương với lý do cụ thể và thời gian dự kiến nghỉ. Sau đó, đơn này sẽ được người sử dụng lao động xem xét và phê duyệt.
Bước 3: Xác nhận và lưu trữ thỏa thuận
Nếu người sử dụng lao động đồng ý, hai bên cần lập văn bản thỏa thuận về việc nghỉ phép không lương, trong đó ghi rõ thời gian nghỉ và các điều kiện liên quan (nếu có). Người lao động nên lưu trữ văn bản này để tránh xảy ra tranh chấp sau này.
3. Vấn đề thực tiễn về quyền yêu cầu nghỉ phép không lương
Mặc dù pháp luật cho phép người lao động yêu cầu nghỉ phép không lương, thực tế lại tồn tại nhiều thách thức và vấn đề mà người lao động cần lưu ý:
Khó khăn trong việc thỏa thuận: Không phải lúc nào người sử dụng lao động cũng đồng ý với yêu cầu nghỉ phép không lương của người lao động, đặc biệt trong những thời điểm doanh nghiệp cần duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc này đòi hỏi người lao động phải thuyết phục và đưa ra lý do hợp lý.
Mất thu nhập: Nghỉ phép không lương đồng nghĩa với việc người lao động sẽ không nhận được lương trong thời gian nghỉ. Điều này có thể ảnh hưởng đến thu nhập và cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với những người lao động có thu nhập thấp.
Ảnh hưởng đến tiến độ công việc: Nghỉ phép không lương kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến công việc hiện tại của người lao động, đồng thời tạo áp lực cho đồng nghiệp và doanh nghiệp trong việc hoàn thành các nhiệm vụ.
Ví dụ minh họa:
Anh Trần Văn D là một nhân viên kỹ thuật tại một công ty xây dựng lớn ở TP.HCM. Do gia đình có việc đột xuất, anh D cần phải về quê để giải quyết trong vòng 10 ngày. Anh đã sử dụng hết số ngày nghỉ phép có lương trong năm và quyết định xin nghỉ phép không lương.
Anh D đã thảo luận với quản lý của mình và nộp đơn xin nghỉ phép không lương với lý do cụ thể. Sau khi xem xét, công ty đồng ý cho anh nghỉ phép không lương trong thời gian 10 ngày. Trong thời gian này, anh D không nhận được lương nhưng đã giải quyết xong công việc gia đình và quay trở lại làm việc bình thường mà không gặp phải bất kỳ vấn đề gì từ phía công ty.
4. Những lưu ý cần thiết
Khi yêu cầu nghỉ phép không lương, người lao động cần chú ý một số điểm sau:
- Cân nhắc tài chính: Trước khi quyết định nghỉ phép không lương, người lao động cần cân nhắc kỹ về tài chính của mình để đảm bảo rằng việc nghỉ phép không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
- Chuẩn bị kỹ lưỡng: Người lao động nên chuẩn bị kỹ lưỡng lý do và thời gian nghỉ phép để thuyết phục người sử dụng lao động, tránh tình trạng bị từ chối do lý do không thuyết phục hoặc thiếu thời gian chuẩn bị.
- Hiểu rõ quy định nội bộ: Mỗi doanh nghiệp có thể có những quy định nội bộ riêng về việc nghỉ phép không lương, do đó người lao động cần tìm hiểu kỹ các quy định này trước khi yêu cầu.
- Thỏa thuận bằng văn bản: Để tránh những rắc rối pháp lý, người lao động nên yêu cầu lập thỏa thuận bằng văn bản khi nghỉ phép không lương, trong đó ghi rõ các điều kiện và thời gian nghỉ phép.
5. Kết luận
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ nghỉ phép không lương, tuy nhiên, quyền này không phải là đương nhiên mà cần phải được thỏa thuận và đồng ý từ phía người sử dụng lao động. Việc thực hiện đúng quy trình và chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp người lao động bảo vệ quyền lợi của mình trong quá trình làm việc.
Để biết thêm thông tin chi tiết về quyền lợi của người lao động và các vấn đề liên quan, bạn có thể tham khảo thêm tại đây và trang này.
Luật PVL Group.
