Người lao động có quyền từ chối điều chuyển công tác trong thời gian dịch bệnh không? Tìm hiểu các quy định về quyền từ chối điều chuyển công tác và các điều khoản liên quan.
Người lao động có quyền từ chối điều chuyển công tác trong thời gian dịch bệnh không?
Dịch bệnh là thời điểm nhạy cảm đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp và cả người lao động. Trong hoàn cảnh này, một số doanh nghiệp có nhu cầu điều chuyển công tác nhân viên để đáp ứng nhu cầu sản xuất hoặc thay đổi cơ cấu nhân sự. Tuy nhiên, người lao động có quyền từ chối điều chuyển công tác trong thời gian dịch bệnh không? Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố liên quan đến quy định pháp luật và sự thỏa thuận giữa hai bên.
Pháp luật lao động không cấm việc điều chuyển công tác của người lao động trong thời gian dịch bệnh, nhưng cũng không quy định bắt buộc người lao động phải chấp nhận mọi yêu cầu điều chuyển. Điều 31 Bộ luật Lao động 2019 quy định rằng doanh nghiệp có quyền điều chuyển người lao động sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động trong trường hợp có lý do chính đáng, trong đó bao gồm thiên tai, dịch bệnh hoặc các tình huống khẩn cấp.
Tuy nhiên, việc điều chuyển công tác phải tuân thủ một số điều kiện:
- Thời gian điều chuyển không quá 60 ngày làm việc trong một năm, trừ khi có sự đồng ý của người lao động.
- Thông báo trước: Doanh nghiệp phải thông báo trước cho người lao động ít nhất 03 ngày làm việc về việc điều chuyển.
- Điều kiện làm việc mới không được thấp hơn so với các điều kiện được quy định trong hợp đồng lao động trước đó.
Do đó, người lao động có quyền từ chối điều chuyển công tác nếu việc điều chuyển không tuân thủ các điều kiện trên. Trong trường hợp dịch bệnh, nếu điều chuyển công tác có thể gây nguy cơ cho sức khỏe hoặc không đảm bảo an toàn, người lao động cũng có quyền từ chối hoặc yêu cầu được xem xét lại quyết định điều chuyển.
1. Ví dụ minh họa
Anh Minh là một kỹ sư làm việc tại công ty X, một doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử ở Hà Nội. Trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát mạnh, công ty X gặp khó khăn trong việc duy trì sản xuất và quyết định điều chuyển một số nhân viên đến chi nhánh ở tỉnh khác để duy trì hoạt động.
Công ty đã thông báo cho anh Minh về việc điều chuyển anh đến chi nhánh tỉnh Bình Dương trong vòng 45 ngày. Tuy nhiên, anh Minh lo ngại rằng việc di chuyển trong thời gian dịch bệnh sẽ gây ra nguy cơ lây nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân và gia đình. Vì vậy, anh Minh đã từ chối yêu cầu điều chuyển của công ty và đề nghị công ty xem xét lại quyết định này.
Dựa trên quy định của Bộ luật Lao động 2019, anh Minh có quyền từ chối điều chuyển nếu thấy rằng việc này không đảm bảo an toàn sức khỏe. Công ty X đã đồng ý và quyết định giữ anh Minh làm việc tại Hà Nội, đồng thời tìm phương án khác để duy trì sản xuất tại chi nhánh Bình Dương.
2. Những vướng mắc thực tế
Trong thực tế, việc điều chuyển công tác trong thời gian dịch bệnh có thể gây ra nhiều vướng mắc và tranh chấp giữa người lao động và doanh nghiệp. Một số vướng mắc phổ biến bao gồm:
- Doanh nghiệp không thông báo trước: Một số doanh nghiệp yêu cầu điều chuyển công tác mà không thông báo trước cho người lao động, khiến họ không có thời gian chuẩn bị cho việc thay đổi. Điều này vi phạm quy định về việc thông báo trước ít nhất 03 ngày làm việc theo Bộ luật Lao động 2019.
- Điều kiện làm việc mới không đảm bảo: Trong một số trường hợp, doanh nghiệp điều chuyển người lao động đến các vị trí công tác mới nhưng điều kiện làm việc không đảm bảo an toàn sức khỏe hoặc không đáp ứng đúng theo thỏa thuận ban đầu, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh. Điều này dẫn đến sự bất mãn và từ chối của người lao động.
- Nguy cơ sức khỏe: Dịch bệnh làm tăng thêm lo ngại về nguy cơ lây nhiễm khi di chuyển hoặc làm việc ở các khu vực có tình trạng dịch bệnh phức tạp. Trong một số trường hợp, người lao động từ chối điều chuyển vì lý do sức khỏe và an toàn, nhưng không được doanh nghiệp chấp nhận, dẫn đến xung đột và tranh chấp.
- Thiếu quy trình xử lý khiếu nại: Nhiều doanh nghiệp không có quy trình rõ ràng để xử lý khiếu nại của người lao động liên quan đến điều chuyển công tác, dẫn đến sự thiếu minh bạch và tạo ra tranh cãi giữa hai bên.
3. Những lưu ý quan trọng
Khi xử lý việc điều chuyển công tác trong thời gian dịch bệnh, cả người lao động và doanh nghiệp cần nắm rõ các quyền lợi và nghĩa vụ của mình để tránh các tranh chấp không đáng có. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
- Thương lượng và thỏa thuận rõ ràng: Doanh nghiệp cần đảm bảo quá trình điều chuyển công tác diễn ra minh bạch, thông qua việc thương lượng và thỏa thuận rõ ràng với người lao động. Việc này không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn giúp doanh nghiệp tránh các tranh chấp lao động.
- Đảm bảo an toàn sức khỏe: Trong bối cảnh dịch bệnh, an toàn sức khỏe của người lao động là yếu tố quan trọng. Doanh nghiệp cần đánh giá rủi ro dịch bệnh tại nơi điều chuyển và có các biện pháp bảo vệ người lao động nếu yêu cầu họ di chuyển đến địa điểm công tác mới.
- Quy định pháp luật về điều kiện làm việc mới: Việc điều chuyển phải đảm bảo các điều kiện làm việc tại nơi mới không kém thuận lợi hơn so với vị trí công việc ban đầu. Người lao động có quyền từ chối nếu thấy điều kiện làm việc mới không đáp ứng tiêu chuẩn.
- Tuân thủ quy định thông báo: Doanh nghiệp cần tuân thủ quy định thông báo trước ít nhất 03 ngày làm việc khi điều chuyển công tác, và người lao động có quyền yêu cầu làm rõ nếu không được thông báo kịp thời.
4. Căn cứ pháp lý
Việc điều chuyển công tác và quyền từ chối của người lao động trong thời gian dịch bệnh được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
- Điều 31 Bộ luật Lao động 2019: Quy định về quyền điều chuyển người lao động của người sử dụng lao động trong trường hợp có lý do chính đáng, bao gồm thiên tai, dịch bệnh.
- Điều 99 Bộ luật Lao động 2019: Quy định về việc trả lương cho người lao động trong trường hợp ngừng việc, trong đó có điều kiện về việc thỏa thuận khi điều chuyển người lao động.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động và người lao động trong các trường hợp điều chuyển công tác.
Những quy định pháp lý này là căn cứ để người lao động và doanh nghiệp thực hiện việc điều chuyển công tác một cách hợp lý, đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên trong các tình huống khẩn cấp như dịch bệnh.
Liên kết nội bộ: Luật PVL Group – Lao động
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật – Bạn đọc
