Người bị kết án có quyền kháng cáo không?

Người bị kết án có quyền kháng cáo không? Tìm hiểu quy định pháp luật, ví dụ thực tiễn và những lưu ý quan trọng về quyền kháng cáo.

1. Mở đầu

Quyền kháng cáo là một trong những quyền cơ bản của người bị kết án, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo tính công bằng trong quá trình xét xử. Kháng cáo cho phép người bị kết án có cơ hội để yêu cầu tòa án cấp cao hơn xem xét lại bản án hoặc quyết định của tòa án cấp dưới khi họ cảm thấy quyết định đó không chính xác hoặc không công bằng. Vậy, người bị kết án có quyền kháng cáo không? Bài viết này sẽ phân tích quy định pháp luật liên quan, những vấn đề thực tiễn, ví dụ minh họa, và lưu ý quan trọng về quyền kháng cáo.

2. Căn cứ pháp luật về quyền kháng cáo của người bị kết án

Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, quyền kháng cáo là quyền cơ bản của các bên liên quan trong vụ án, bao gồm cả người bị kết án. Quy định này nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và chính xác trong quá trình xét xử, giúp ngăn chặn những sai sót và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân.

Điều 331 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về quyền kháng cáo:

• Người bị kết án, người đại diện hợp pháp của họ, và người bào chữa có quyền kháng cáo bản án, quyết định sơ thẩm của tòa án nếu có căn cứ cho rằng bản án, quyết định đó không đúng pháp luật, gây thiệt hại đến quyền lợi của mình.
• Kháng cáo có thể được thực hiện trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm hoặc từ ngày nhận được bản án nếu vắng mặt tại phiên tòa sơ thẩm.

Điều 332 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thời hạn kháng cáo:

• Thời hạn kháng cáo đối với bản án sơ thẩm là 15 ngày kể từ ngày tuyên án hoặc từ ngày người kháng cáo nhận được bản án nếu vắng mặt.
• Thời hạn kháng cáo đối với quyết định của tòa án sơ thẩm là 7 ngày kể từ ngày nhận được quyết định.

Điều 337 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thẩm quyền giải quyết kháng cáo:

• Tòa án cấp phúc thẩm có thẩm quyền giải quyết kháng cáo, có thể giữ nguyên, sửa đổi hoặc hủy bỏ bản án sơ thẩm tùy theo tình tiết và chứng cứ mới được đưa ra trong quá trình xét xử phúc thẩm.

3. Thực tiễn áp dụng quyền kháng cáo của người bị kết án

Trong thực tiễn, quyền kháng cáo giúp bảo vệ quyền lợi của người bị kết án, đặc biệt trong những trường hợp có căn cứ cho rằng quyết định của tòa án sơ thẩm không đúng hoặc có sự sai sót trong quá trình xét xử. Tuy nhiên, không phải lúc nào quyền kháng cáo cũng được thực hiện một cách thuận lợi, do các rào cản như thiếu hiểu biết pháp luật, áp lực tâm lý, hoặc sự hạn chế trong việc tiếp cận thông tin pháp lý.

Ví dụ minh họa: Vào năm 2023, một bị cáo bị kết án 7 năm tù vì tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại TP.HCM đã quyết định kháng cáo lên tòa án cấp phúc thẩm, cho rằng mình bị oan và có nhiều bằng chứng mới chưa được xem xét ở phiên tòa sơ thẩm. Trong quá trình xét xử phúc thẩm, luật sư của bị cáo đã đưa ra các chứng cứ mới, bao gồm các tài liệu tài chính chứng minh bị cáo không có hành vi chiếm đoạt tài sản như cáo buộc ban đầu. Tòa án cấp phúc thẩm sau khi xem xét các chứng cứ này đã quyết định hủy bản án sơ thẩm, tuyên bố bị cáo vô tội và trả tự do ngay tại phiên tòa.

Vụ việc này minh họa rõ ràng quyền kháng cáo không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người bị kết án mà còn là công cụ pháp lý quan trọng giúp sửa chữa sai sót trong quá trình xét xử, đảm bảo sự công bằng của pháp luật.

4. Những lưu ý cần thiết về quyền kháng cáo của người bị kết án

Để đảm bảo quyền lợi khi thực hiện quyền kháng cáo, người bị kết án cần lưu ý các điểm sau:

• Hiểu rõ quyền kháng cáo: Người bị kết án cần nắm rõ quyền kháng cáo của mình và các thủ tục liên quan để có thể thực hiện quyền này một cách đầy đủ và hiệu quả.
• Thực hiện kháng cáo đúng thời hạn: Việc nộp đơn kháng cáo cần được thực hiện đúng thời hạn quy định, cụ thể là 15 ngày đối với bản án sơ thẩm và 7 ngày đối với quyết định của tòa án sơ thẩm.
• Chuẩn bị kỹ lưỡng chứng cứ và lập luận: Để tăng khả năng thành công, người bị kết án cần chuẩn bị đầy đủ các chứng cứ mới và lập luận cụ thể để thuyết phục tòa án cấp phúc thẩm về những sai sót hoặc bất công trong bản án sơ thẩm.
• Nhờ luật sư tư vấn và bào chữa: Việc có luật sư hỗ trợ sẽ giúp người bị kết án hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình, chuẩn bị hồ sơ kháng cáo một cách chuyên nghiệp và đưa ra các lập luận pháp lý mạnh mẽ hơn trong quá trình xét xử.
• Không nản lòng và giữ vững tinh thần: Quyền kháng cáo là quyền chính đáng, vì vậy người bị kết án không nên nản lòng khi phải đối mặt với những khó khăn trong quá trình thực hiện quyền này.

5. Kết luận người bị kết án có quyền kháng cáo không?

Người bị kết án có quyền kháng cáo không là câu hỏi đã được Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 trả lời rõ ràng. Quyền kháng cáo không chỉ là công cụ bảo vệ quyền lợi của người bị kết án mà còn là yếu tố quan trọng đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong hệ thống pháp luật. Thực hiện quyền kháng cáo một cách đúng đắn và hiệu quả sẽ giúp người bị kết án có cơ hội sửa chữa các sai sót trong bản án và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Liên kết nội bộ: Quy định xử phạt vi phạm hình sự
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật

Bài viết này được cung cấp bởi Luật PVL Group, với mục tiêu giúp người đọc hiểu rõ hơn về quyền kháng cáo của người bị kết án và các biện pháp pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình trong quá trình tố tụng.