Nếu người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện muốn dừng đóng có được hoàn tiền không? Căn cứ pháp luật và hướng dẫn chi tiết.
Nếu người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện muốn dừng đóng có được hoàn tiền không?
1. Căn cứ pháp luật về hoàn tiền khi dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là một hình thức bảo hiểm cho phép người lao động tự do và những người không tham gia BHXH bắt buộc có thể đảm bảo quyền lợi hưu trí và tử tuất. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, người tham gia có thể muốn dừng đóng BHXH tự nguyện và mong muốn được hoàn lại số tiền đã đóng. Căn cứ pháp lý chính về việc này bao gồm:
- Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Điều 77 và Điều 79 quy định về quyền lợi của người tham gia BHXH tự nguyện khi muốn dừng đóng và các trường hợp được hưởng trợ cấp một lần thay vì nhận lương hưu.
- Nghị định 134/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về điều kiện và thủ tục hoàn tiền hoặc hưởng trợ cấp một lần khi người tham gia dừng đóng BHXH tự nguyện.
2. Phân tích điều luật về việc hoàn tiền khi dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Luật Bảo hiểm xã hội 2014:
- Điều 77: Người tham gia BHXH tự nguyện không được hoàn lại số tiền đã đóng khi dừng đóng BHXH, trừ trường hợp nhận trợ cấp một lần nếu không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
- Điều 79: Người tham gia BHXH tự nguyện có thể yêu cầu hưởng trợ cấp một lần khi thuộc một trong các trường hợp sau: đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm BHXH và không tiếp tục tham gia; ra nước ngoài định cư; hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.
Nghị định 134/2015/NĐ-CP:
- Quy định chi tiết về cách tính trợ cấp một lần và các thủ tục cần thiết để hưởng trợ cấp này khi người tham gia dừng đóng BHXH tự nguyện.
3. Cách thực hiện khi muốn dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và hưởng trợ cấp
Để dừng đóng BHXH tự nguyện và nhận trợ cấp một lần, người tham gia cần thực hiện các bước sau:
- Chuẩn bị hồ sơ: Hồ sơ bao gồm đơn đề nghị hưởng trợ cấp một lần (Mẫu 14-HSB), sổ BHXH, và các giấy tờ chứng minh lý do dừng đóng như giấy tờ xác nhận tình trạng sức khỏe, quyết định định cư nước ngoài.
- Nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH: Người tham gia cần nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH địa phương nơi đã đăng ký tham gia hoặc tại các đại lý thu BHXH tự nguyện.
- Xét duyệt hồ sơ: Cơ quan BHXH sẽ xem xét, kiểm tra hồ sơ và xác nhận đủ điều kiện để chi trả trợ cấp một lần cho người tham gia.
- Nhận trợ cấp: Sau khi hồ sơ được phê duyệt, người tham gia sẽ nhận được khoản trợ cấp một lần tương ứng với thời gian đã đóng BHXH theo quy định.
4. Những vấn đề thực tiễn khi dừng đóng và hoàn tiền bảo hiểm xã hội tự nguyện
Trong thực tế, nhiều người tham gia BHXH tự nguyện gặp phải một số vấn đề khi muốn dừng đóng và hoàn tiền:
- Không được hoàn lại tiền đóng: Theo quy định, người tham gia BHXH tự nguyện không được hoàn lại số tiền đã đóng mà chỉ được hưởng trợ cấp một lần nếu đủ điều kiện. Điều này khiến nhiều người lao động cảm thấy thiệt thòi khi không thể tiếp tục tham gia.
- Khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ: Một số người gặp khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đặc biệt là các giấy tờ chứng minh tình trạng sức khỏe hoặc quyết định định cư nước ngoài.
- Thời gian giải quyết hồ sơ kéo dài: Quá trình xét duyệt hồ sơ và chi trả trợ cấp có thể mất nhiều thời gian, gây khó khăn cho người lao động khi cần tài chính gấp.
5. Ví dụ minh họa về việc dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và hưởng trợ cấp
Ví dụ, bà Nguyễn Thị B đã tham gia BHXH tự nguyện được 12 năm với mức thu nhập đóng là 3.000.000 đồng/tháng. Do gặp khó khăn tài chính và sức khỏe yếu, bà B quyết định dừng đóng BHXH tự nguyện và nộp hồ sơ yêu cầu hưởng trợ cấp một lần.
Sau khi xét duyệt hồ sơ, cơ quan BHXH xác nhận bà B thuộc trường hợp đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm BHXH và không có khả năng tiếp tục tham gia. Bà B nhận được trợ cấp một lần với mức hưởng tương ứng với số năm đóng, giúp bà có một khoản tiền trang trải cuộc sống.
6. Những lưu ý cần thiết khi muốn dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
- Xem xét kỹ trước khi quyết định dừng đóng: Trước khi quyết định dừng đóng BHXH tự nguyện, người tham gia nên cân nhắc kỹ về quyền lợi và nhu cầu tài chính, vì việc dừng đóng sẽ ảnh hưởng đến quyền hưởng lương hưu sau này.
- Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: Đảm bảo hồ sơ được chuẩn bị đầy đủ và chính xác theo yêu cầu của cơ quan BHXH để tránh mất thời gian bổ sung.
- Liên hệ tư vấn từ cơ quan BHXH: Nếu có thắc mắc về các điều kiện và thủ tục hưởng trợ cấp một lần, người tham gia nên liên hệ với cơ quan BHXH hoặc các đại lý thu để được tư vấn chi tiết.
- Theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ: Người tham gia cần chủ động theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ để kịp thời bổ sung hoặc chỉnh sửa nếu cần thiết.
Kết luận
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi muốn dừng đóng sẽ không được hoàn lại tiền đã đóng, mà thay vào đó có thể yêu cầu hưởng trợ cấp một lần nếu đủ điều kiện. Việc hiểu rõ quy định và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp người lao động đảm bảo quyền lợi của mình. Để tìm hiểu thêm về các quy định liên quan đến BHXH tự nguyện, bạn có thể tham khảo thêm tại Bảo hiểm và Báo Pháp Luật.
Bài viết được thực hiện bởi Luật PVL Group.
