Lao động khuyết tật có quyền gì khi bị sa thải trái quy định pháp luật?Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa thực tiễn, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
1. Lao động khuyết tật có quyền gì khi bị sa thải trái quy định pháp luật?
Lao động khuyết tật là nhóm đối tượng yếu thế, cần được bảo vệ đặc biệt trong quan hệ lao động. Việc sa thải trái quy định pháp luật đối với người lao động khuyết tật không chỉ vi phạm quyền lợi mà còn gây tổn thương về mặt tinh thần và xã hội. Vậy, lao động khuyết tật có quyền gì khi bị sa thải trái quy định pháp luật? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu căn cứ pháp luật, phân tích điều luật bảo vệ lao động khuyết tật và những quyền lợi mà họ được hưởng khi bị sa thải không đúng quy định.
2. Phân tích căn cứ pháp luật về quyền lợi của lao động khuyết tật khi bị sa thải trái quy định pháp luật
Bộ luật Lao động 2019 đã quy định rất rõ về quyền lợi của người lao động khuyết tật, đặc biệt trong trường hợp bị sa thải trái pháp luật. Điều 162 Bộ luật Lao động quy định rằng người sử dụng lao động không được phép sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động khuyết tật nếu không có lý do chính đáng và hợp pháp.
Căn cứ pháp lý:
- Điều 162, Bộ luật Lao động 2019: Quy định về quyền của người lao động khuyết tật.
- Điều 36, Bộ luật Lao động 2019: Điều kiện đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
- Điều 35, Bộ luật Lao động 2019: Các trường hợp người sử dụng lao động không được phép đơn phương chấm dứt hợp đồng.
Nội dung chính của điều luật:
- Người sử dụng lao động không được phép đơn phương sa thải lao động khuyết tật nếu không có lý do hợp pháp, chẳng hạn như người lao động khuyết tật vi phạm nghiêm trọng nội quy lao động hoặc không thể tiếp tục thực hiện công việc ngay cả sau khi đã áp dụng các biện pháp hỗ trợ và điều chỉnh.
- Nếu người sử dụng lao động sa thải người lao động khuyết tật mà không có lý do hợp pháp, việc sa thải này được coi là trái pháp luật.
Trong trường hợp bị sa thải trái quy định pháp luật, người lao động khuyết tật có quyền yêu cầu bồi thường, khôi phục vị trí công việc hoặc được nhận trợ cấp thất nghiệp nếu không thể quay lại làm việc.
3. Cách thực hiện bảo vệ quyền lợi của lao động khuyết tật khi bị sa thải trái quy định pháp luật
Khi một lao động khuyết tật bị sa thải trái quy định pháp luật, họ có quyền thực hiện các bước sau để bảo vệ quyền lợi của mình:
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại: Người lao động khuyết tật bị sa thải không đúng quy định có thể yêu cầu người sử dụng lao động bồi thường các khoản tiền lương trong thời gian không làm việc, tiền trợ cấp thôi việc và các khoản bồi thường khác theo quy định pháp luật.
- Yêu cầu khôi phục vị trí làm việc: Người lao động khuyết tật có quyền yêu cầu người sử dụng lao động khôi phục vị trí làm việc hoặc đưa ra các biện pháp khác để đảm bảo quyền lợi cho mình. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động phải thực hiện các biện pháp thích hợp để người lao động khuyết tật có thể tiếp tục công việc.
- Khiếu nại lên cơ quan chức năng: Nếu quyền lợi của mình bị xâm phạm, người lao động khuyết tật có thể nộp đơn khiếu nại lên các cơ quan quản lý nhà nước về lao động hoặc Tòa án Nhân dân để được giải quyết. Trong quá trình này, người lao động có thể nhờ đến sự hỗ trợ của các tổ chức pháp lý hoặc công đoàn lao động.
- Nhận trợ cấp thất nghiệp: Nếu không thể quay lại làm việc, lao động khuyết tật có quyền đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp từ quỹ bảo hiểm xã hội. Điều này giúp họ có một khoản thu nhập tạm thời trong khi tìm kiếm công việc mới.
4. Những vấn đề thực tiễn liên quan đến quyền lợi của lao động khuyết tật khi bị sa thải
Trong thực tiễn, vẫn có nhiều trường hợp người lao động khuyết tật bị sa thải trái quy định pháp luật do sự thiếu hiểu biết của người sử dụng lao động hoặc vì lợi ích cá nhân của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có thể lấy lý do lao động không đủ sức khỏe hoặc không đáp ứng công việc để sa thải lao động khuyết tật, dù chưa có đủ biện pháp hỗ trợ.
Ví dụ minh họa: Một người lao động khuyết tật ở một doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ tại Bình Dương đã bị sa thải sau khi bị chấn thương trong quá trình làm việc. Doanh nghiệp không cung cấp các biện pháp hỗ trợ y tế đầy đủ và đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của anh với lý do không đủ khả năng tiếp tục công việc. Tuy nhiên, người lao động đã nộp đơn khiếu nại lên Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, và doanh nghiệp đã bị xử phạt hành chính, đồng thời phải bồi thường cho người lao động theo quy định pháp luật.
5. Những lưu ý cần thiết cho lao động khuyết tật khi bị sa thải trái quy định pháp luật
- Nắm rõ quyền lợi của mình: Người lao động khuyết tật cần nắm rõ các quyền lợi mà pháp luật bảo vệ, đặc biệt trong các trường hợp bị sa thải trái pháp luật. Điều này giúp họ biết cách bảo vệ quyền lợi một cách hiệu quả.
- Lưu giữ đầy đủ hồ sơ và chứng từ: Lao động khuyết tật nên lưu giữ các giấy tờ liên quan đến quá trình làm việc và các thông báo sa thải để làm căn cứ khi cần khiếu nại hoặc khởi kiện.
- Liên hệ với công đoàn hoặc tổ chức bảo vệ người lao động: Trong trường hợp bị sa thải trái quy định, lao động khuyết tật có thể nhờ đến sự hỗ trợ của công đoàn hoặc các tổ chức bảo vệ người lao động để đảm bảo quyền lợi của mình.
6. Kết luận
Lao động khuyết tật là đối tượng được pháp luật bảo vệ đặc biệt, và việc sa thải trái quy định pháp luật đối với họ là vi phạm nghiêm trọng. Theo quy định của Bộ luật Lao động, người lao động khuyết tật có quyền yêu cầu bồi thường, khôi phục vị trí làm việc hoặc khiếu nại lên cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều doanh nghiệp vi phạm các quy định về bảo vệ lao động khuyết tật, và người lao động cần phải nắm rõ quyền lợi của mình để tự bảo vệ.
Tìm hiểu thêm về các quy định lao động tại Luật PVL Group và tham khảo các bài viết pháp luật liên quan tại Báo Pháp Luật.
