Khi vợ chồng ly hôn, tài sản riêng của mỗi bên có phải chia đều không? Tài sản riêng có phải chia đều không? Những quy định pháp luật và các tình huống thực tế.
Khi vợ chồng ly hôn, việc chia tài sản là một trong những vấn đề được quan tâm nhất, bao gồm việc xác định rõ tài sản nào là tài sản chung và tài sản riêng. Vậy, câu hỏi đặt ra là tài sản riêng của mỗi bên khi ly hôn có phải chia đều không?
Câu trả lời ngắn gọn là không. Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản riêng của vợ chồng không phải chia đều khi ly hôn. Điều 43 của Luật này quy định rằng tài sản riêng là tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn hoặc tài sản được thừa kế, tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân. Những tài sản này vẫn thuộc sở hữu của cá nhân và không bị phân chia khi ly hôn trừ khi hai bên có thỏa thuận khác.
Tuy nhiên, có những trường hợp ngoại lệ khi tài sản riêng có thể trở thành tài sản chung. Ví dụ, nếu tài sản riêng được sử dụng để đầu tư vào tài sản chung hoặc được quy đổi, đóng góp vào tài sản chung trong quá trình hôn nhân, tài sản đó có thể bị coi là tài sản chung và phải chia khi ly hôn.
2. Ví dụ minh họa:
Chị M và anh N kết hôn vào năm 2010. Trước khi kết hôn, chị M đã sở hữu một căn nhà riêng. Trong suốt thời gian hôn nhân, chị M tiếp tục đứng tên căn nhà này và không có thỏa thuận sử dụng căn nhà làm tài sản chung. Khi họ ly hôn vào năm 2022, tài sản chung của họ gồm một căn nhà khác và một chiếc xe. Căn nhà mà chị M sở hữu trước khi kết hôn được coi là tài sản riêng và không phải chia khi ly hôn.
Ngược lại, nếu anh N đã góp tiền để cải tạo căn nhà riêng của chị M, thì phần giá trị tăng thêm từ việc cải tạo có thể được xem là tài sản chung và phải chia đều khi ly hôn, tùy vào mức độ đóng góp của anh N.
3. Những vướng mắc thực tế:
Trong thực tế, việc xác định và phân chia tài sản riêng và chung khi ly hôn có thể gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi có sự nhập nhằng trong quá trình sử dụng và quản lý tài sản. Dưới đây là một số vấn đề thường gặp:
- Tài sản riêng sử dụng cho nhu cầu chung của gia đình: Trong nhiều trường hợp, tài sản riêng của một bên được sử dụng để đáp ứng nhu cầu chung của gia đình. Ví dụ, nếu căn nhà riêng của một bên vợ hoặc chồng được sử dụng làm nơi ở chung, bên kia có thể yêu cầu chia phần giá trị căn nhà này khi ly hôn, đặc biệt nếu có sự đóng góp vào việc bảo dưỡng hoặc nâng cấp tài sản.
- Tài sản riêng đầu tư vào tài sản chung: Khi một bên vợ hoặc chồng sử dụng tài sản riêng để đầu tư vào tài sản chung, việc xác định giá trị tài sản riêng và tài sản chung có thể trở nên phức tạp. Trong những tình huống này, tòa án thường phải xem xét mức độ đóng góp và cách thức tài sản riêng được sử dụng để phân chia công bằng.
- Thiếu thỏa thuận rõ ràng về tài sản: Nếu hai bên không có thỏa thuận rõ ràng về việc phân chia tài sản trước hoặc sau khi kết hôn, việc xác định tài sản nào là riêng, tài sản nào là chung có thể dẫn đến tranh chấp. Điều này thường xảy ra khi các giấy tờ liên quan đến tài sản không rõ ràng hoặc tài sản được mua bán trong thời kỳ hôn nhân nhưng chỉ đứng tên một người.
- Tranh chấp về giá trị tài sản: Một vướng mắc phổ biến khác là sự khác biệt trong quan điểm về giá trị tài sản. Ví dụ, một bên có thể cho rằng giá trị của một căn nhà, xe hơi hoặc tài sản kinh doanh cao hơn hoặc thấp hơn so với thực tế. Điều này dẫn đến việc tranh chấp về giá trị tài sản riêng và chung cần phải được phân chia khi ly hôn.
4. Những lưu ý cần thiết:
Để tránh những tranh chấp và rắc rối liên quan đến tài sản riêng và chung khi ly hôn, vợ chồng cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Lập thỏa thuận về tài sản trước hoặc sau khi kết hôn: Đây là cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của mỗi bên trong trường hợp ly hôn. Thỏa thuận về tài sản có thể giúp vợ chồng xác định rõ ràng tài sản nào là riêng, tài sản nào là chung, và cách thức phân chia tài sản nếu ly hôn.
- Lưu giữ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản: Việc giữ lại các giấy tờ liên quan đến quyền sở hữu tài sản, như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán, hay giấy tờ thừa kế, sẽ giúp chứng minh tài sản nào thuộc về tài sản riêng của mỗi bên.
- Minh bạch về tài sản trong thời kỳ hôn nhân: Việc vợ chồng minh bạch về tài sản chung và riêng trong suốt thời kỳ hôn nhân là rất quan trọng để tránh những tranh chấp không đáng có. Điều này có thể bao gồm việc thảo luận và ghi lại cách thức sử dụng tài sản chung và riêng.
- Tham khảo ý kiến luật sư: Khi có tranh chấp về tài sản riêng và chung, hoặc khi cần thiết lập thỏa thuận tài sản, vợ chồng nên tham khảo ý kiến của luật sư để đảm bảo quyền lợi của mình được bảo vệ tốt nhất theo quy định của pháp luật.
5. Căn cứ pháp lý:
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, đặc biệt là Điều 43 quy định về tài sản riêng của vợ chồng.
- Bộ luật Dân sự 2015, quy định về quyền sở hữu tài sản và các nghĩa vụ liên quan đến tài sản chung và riêng của vợ chồng.
- Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình liên quan đến việc xác định tài sản chung và riêng của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về quyền sở hữu và phân chia tài sản khi ly hôn, Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ bạn với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.
Liên kết nội bộ: Luật Hôn nhân gia đình – Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo Pháp luật Việt Nam
