Khi nào vợ chồng có thể lập di chúc chung? Bài viết phân tích căn cứ pháp lý, hướng dẫn thực hiện và các vấn đề thực tiễn.
Khi nào vợ chồng có thể lập di chúc chung?
Khi nào vợ chồng có thể lập di chúc chung? Đây là câu hỏi thường gặp đối với các cặp vợ chồng muốn đảm bảo tài sản của họ được phân chia công bằng sau khi cả hai qua đời. Di chúc chung của vợ chồng là một văn bản pháp lý quan trọng, giúp họ định đoạt tài sản chung của cả hai một cách rõ ràng và minh bạch. Theo pháp luật Việt Nam, vợ chồng có thể lập di chúc chung trong nhiều trường hợp, nhưng việc này phải tuân thủ quy định cụ thể của Bộ luật Dân sự.
Căn cứ pháp lý về việc lập di chúc chung của vợ chồng
Theo quy định tại Điều 663 của Bộ luật Dân sự 2015, vợ chồng có quyền lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung của mình. Điều luật này quy định rằng, vợ chồng chỉ có thể lập di chúc chung khi cả hai đều đồng thuận về nội dung di chúc và quyết định phân chia tài sản chung của họ.
Di chúc chung có thể được lập bất cứ khi nào vợ chồng cảm thấy cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình và gia đình. Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định rõ rằng di chúc chung chỉ có hiệu lực sau khi cả hai người qua đời. Trong khi đó, nếu một trong hai người còn sống, di chúc chung không thể thực hiện và có thể được sửa đổi hoặc hủy bỏ.
Cách thực hiện lập di chúc chung của vợ chồng
Khi nào vợ chồng có thể lập di chúc chung? Câu trả lời là vợ chồng có thể lập di chúc chung bất kỳ lúc nào khi họ muốn định đoạt tài sản chung một cách minh bạch. Tuy nhiên, quá trình lập di chúc phải tuân thủ những quy trình pháp lý cơ bản như sau:
- Lập văn bản di chúc: Để lập di chúc chung, vợ chồng phải soạn thảo một văn bản di chúc thể hiện ý chí chung của cả hai về việc phân chia tài sản chung. Trong văn bản này, cần xác định rõ ràng tài sản nào thuộc sở hữu chung và cách thức phân chia sau khi cả hai qua đời.
- Công chứng hoặc chứng thực di chúc: Theo quy định pháp luật, di chúc chung cần được công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo tính hợp pháp. Điều này sẽ giúp tránh các tranh chấp pháp lý và bảo vệ quyền lợi của những người thừa kế.
- Sửa đổi hoặc hủy bỏ di chúc: Vợ chồng có thể thay đổi nội dung di chúc hoặc hủy bỏ di chúc chung nếu cả hai cùng đồng ý. Tuy nhiên, sau khi một trong hai người qua đời, di chúc chung sẽ chỉ có thể thay đổi phần liên quan đến tài sản riêng của người còn sống.
- Lập di chúc riêng khi cần thiết: Nếu có tài sản riêng mà vợ chồng muốn định đoạt riêng, họ có thể lập di chúc riêng cho tài sản đó mà không cần phụ thuộc vào di chúc chung.
Ví dụ minh họa về việc lập di chúc chung của vợ chồng
Giả sử ông A và bà B có tài sản chung là một căn nhà. Họ quyết định lập một di chúc chung, quy định rằng sau khi cả hai qua đời, căn nhà sẽ được chia đều cho hai người con. Di chúc chung này được công chứng và có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, khi ông A qua đời, bà B muốn sửa đổi di chúc để con lớn nhận phần lớn căn nhà, trong khi con nhỏ chỉ nhận phần còn lại. Bà B có thể thay đổi phần tài sản của mình, nhưng không được thay đổi phần tài sản đã định đoạt trong di chúc chung về phần của ông A.
Những vấn đề thực tiễn khi lập di chúc chung
Khi vợ chồng lập di chúc chung, nhiều vấn đề thực tiễn có thể nảy sinh, nhất là về việc phân chia tài sản và quản lý sau khi một trong hai người qua đời. Các vấn đề thường gặp gồm:
- Sự không rõ ràng về tài sản chung và tài sản riêng: Một số cặp vợ chồng không phân biệt rõ ràng tài sản chung và tài sản riêng, dẫn đến tranh chấp sau này. Trong thực tiễn, điều này thường xảy ra khi tài sản chung của vợ chồng bao gồm cả những tài sản mà mỗi người đã sở hữu trước khi kết hôn.
- Sửa đổi di chúc sau khi một người qua đời: Một vấn đề quan trọng là liệu người còn sống có thể sửa đổi di chúc chung hay không. Theo pháp luật, người còn lại chỉ có quyền thay đổi di chúc liên quan đến tài sản riêng, trong khi phần tài sản chung đã được định đoạt trong di chúc không thể sửa đổi.
- Tranh chấp về quyền thừa kế: Khi không có sự đồng thuận rõ ràng trong di chúc chung, các người thừa kế có thể tranh chấp về quyền lợi. Điều này thường xảy ra khi di chúc chung không được lập công chứng hoặc nội dung di chúc không minh bạch.
Lưu ý khi lập di chúc chung của vợ chồng
- Phân biệt tài sản chung và tài sản riêng: Vợ chồng cần phân biệt rõ ràng giữa tài sản chung và tài sản riêng trong di chúc chung để tránh nhầm lẫn và tranh chấp sau này.
- Công chứng hoặc chứng thực di chúc: Việc công chứng di chúc là một bước quan trọng để đảm bảo tính pháp lý và giúp di chúc chung có hiệu lực cao nhất.
- Sửa đổi và hủy bỏ di chúc: Cần nắm rõ quy định pháp luật về việc sửa đổi hoặc hủy bỏ di chúc chung để đảm bảo quyền lợi của cả hai vợ chồng và những người thừa kế.
- Tham khảo ý kiến từ luật sư: Để đảm bảo quyền lợi pháp lý tốt nhất, vợ chồng nên tìm sự tư vấn từ các chuyên gia pháp luật, chẳng hạn như Luật PVL Group.
Kết luận
Khi nào vợ chồng có thể lập di chúc chung? Câu trả lời là vợ chồng có thể lập di chúc chung bất cứ lúc nào khi họ muốn bảo vệ quyền lợi của mình và người thừa kế. Tuy nhiên, việc lập di chúc chung cần tuân thủ các quy định của pháp luật về công chứng, phân chia tài sản và quyền sửa đổi di chúc. Bằng cách lập di chúc chung một cách hợp pháp, vợ chồng có thể đảm bảo rằng tài sản của họ sẽ được phân chia công bằng và tránh các tranh chấp không đáng có sau này. Nếu bạn cần tư vấn thêm về việc lập di chúc chung, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ.
Liên kết nội bộ: Di chúc chung của vợ chồng
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm về vấn đề thừa kế
