Khi nào tòa án sẽ yêu cầu hủy hôn nếu một trong hai bên không đủ năng lực hành vi dân sự?

1. Khi nào tòa án sẽ yêu cầu hủy hôn nếu một trong hai bên không đủ năng lực hành vi dân sự?

Theo pháp luật Việt Nam, hôn nhân là một giao dịch pháp lý đặc biệt, được thiết lập dựa trên sự tự nguyện và khả năng hành vi dân sự đầy đủ của cả hai bên. Điều này có nghĩa là cả hai bên phải có đủ năng lực hành vi dân sự để đưa ra quyết định tự nguyện trong việc kết hôn. Vậy khi nào tòa án sẽ yêu cầu hủy hôn nếu một trong hai bên không đủ năng lực hành vi dân sự?

Câu trả lời nằm ở Điều 8 và Điều 10 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, quy định rằng hôn nhân chỉ có thể diễn ra nếu cả hai bên có đủ năng lực hành vi dân sự. Nếu một trong hai bên không có năng lực hành vi dân sự tại thời điểm kết hôn (ví dụ như mắc bệnh tâm thần, mất trí nhớ hoặc bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự bởi tòa án), cuộc hôn nhân này có thể bị xem là vô hiệu và tòa án có thể tuyên bố hủy hôn.

Tuy nhiên, để yêu cầu tòa án hủy hôn, bên yêu cầu cần phải cung cấp các chứng cứ chứng minh rằng tại thời điểm kết hôn, bên còn lại không có đủ năng lực hành vi dân sự. Điều này có thể bao gồm hồ sơ y tế, quyết định của tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự hoặc các chứng cứ khác liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần của bên kia.

2. Ví dụ minh họa về việc hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự

Hãy xem xét trường hợp của chị A và anh B. Chị A và anh B kết hôn vào năm 2018 sau khi trải qua thời gian dài tìm hiểu nhau. Tuy nhiên, vào thời điểm kết hôn, chị A không biết rằng anh B đã được gia đình đưa vào bệnh viện điều trị bệnh tâm thần và tòa án đã ra quyết định tuyên bố anh B mất năng lực hành vi dân sự.

Sau khi kết hôn một thời gian ngắn, chị A phát hiện ra sự thật này và cảm thấy bị lừa dối. Chị đã nộp đơn yêu cầu tòa án hủy bỏ cuộc hôn nhân với lý do anh B không đủ năng lực hành vi dân sự để kết hôn. Tòa án sau khi xem xét các chứng cứ, bao gồm quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự của anh B và hồ sơ y tế, đã quyết định hủy hôn. Cuộc hôn nhân giữa chị A và anh B được xem là vô hiệu và mọi quyền lợi pháp lý giữa hai bên cũng bị chấm dứt.

Ví dụ này cho thấy rõ rằng nếu một trong hai bên không đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm kết hôn, người còn lại có thể yêu cầu tòa án hủy hôn.

3. Những vướng mắc thực tế khi yêu cầu hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự

Việc yêu cầu hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự không phải lúc nào cũng dễ dàng và thường gặp phải nhiều vướng mắc pháp lý cũng như thực tế. Dưới đây là một số vấn đề phổ biến:

• Khó khăn trong việc chứng minh: Để yêu cầu tòa án hủy hôn, bên yêu cầu phải cung cấp đủ chứng cứ chứng minh rằng bên kia không đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm kết hôn. Tuy nhiên, việc thu thập chứng cứ có thể gặp khó khăn, đặc biệt nếu bên kia hoặc gia đình của họ cố tình che giấu tình trạng sức khỏe.
• Tranh chấp về quyền tài sản và con cái: Sau khi hủy hôn, các vấn đề về quyền tài sản và quyền nuôi con cũng có thể trở nên phức tạp. Nếu hai bên có tài sản chung hoặc con chung trong quá trình chung sống, việc phân chia tài sản và xác định quyền nuôi con có thể dẫn đến tranh chấp.
• Tác động tâm lý: Việc phát hiện ra người bạn đời của mình không đủ năng lực hành vi dân sự có thể gây sốc tâm lý cho bên còn lại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyết định hủy hôn mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống sau này của các bên liên quan.
• Thời gian xét xử kéo dài: Quá trình yêu cầu hủy hôn có thể kéo dài, đặc biệt nếu có tranh chấp về chứng cứ hoặc quyền lợi pháp lý. Điều này tạo thêm áp lực về tài chính và tinh thần cho cả hai bên.

Câu hỏi “Khi nào tòa án sẽ yêu cầu hủy hôn nếu một trong hai bên không đủ năng lực hành vi dân sự?” không chỉ liên quan đến việc chứng minh tình trạng năng lực hành vi dân sự mà còn bao gồm các vấn đề thực tế liên quan đến tài sản và quyền nuôi con.

4. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự

Khi yêu cầu hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự, các bên cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo quyền lợi của mình và giúp quá trình xét xử diễn ra thuận lợi:

• Thu thập chứng cứ đầy đủ: Bằng chứng là yếu tố quan trọng nhất trong việc yêu cầu tòa án hủy hôn. Các bên cần thu thập các tài liệu pháp lý như hồ sơ y tế, quyết định của tòa án về việc tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự hoặc các tài liệu khác liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần của bên kia.
• Tham khảo ý kiến luật sư: Việc yêu cầu hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự là một quy trình pháp lý phức tạp. Tham khảo ý kiến từ luật sư sẽ giúp bên yêu cầu hiểu rõ quyền lợi của mình và cách bảo vệ quyền lợi này trong quá trình xét xử.
• Chuẩn bị tâm lý: Quá trình xét xử có thể kéo dài và căng thẳng, đặc biệt nếu có tranh chấp về tài sản hoặc quyền nuôi con. Các bên cần chuẩn bị tâm lý để đối mặt với các thủ tục pháp lý và những tình huống khó khăn có thể xảy ra.
• Thỏa thuận về tài sản và con cái: Nếu có thể, các bên nên cố gắng thỏa thuận về việc phân chia tài sản và quyền nuôi con trước khi ra tòa. Điều này sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh những tranh chấp không cần thiết trong quá trình xét xử.

Những lưu ý này sẽ giúp các bên bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo rằng quá trình hủy hôn diễn ra một cách hợp pháp và công bằng.

5. Căn cứ pháp lý về việc hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự

Việc hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật sau:

• Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Điều 8 và Điều 10 của luật này quy định về các điều kiện kết hôn và các trường hợp hủy hôn, bao gồm việc hủy hôn do một bên không có đủ năng lực hành vi dân sự.
• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về năng lực hành vi dân sự của cá nhân, bao gồm cả việc tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự và các quyền lợi liên quan.
• Nghị định 126/2014/NĐ-CP: Quy định chi tiết về thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình, đặc biệt là các quy định liên quan đến việc hủy hôn trong trường hợp một bên không đủ năng lực hành vi dân sự.

Những quy định này là căn cứ pháp lý quan trọng giúp các bên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình khi yêu cầu hủy hôn do một bên không đủ năng lực hành vi dân sự.

Nếu bạn gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến việc hủy hôn do không đủ năng lực hành vi dân sự, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được tư vấn và hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý phức tạp này.

Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/hon-nhan/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/