Khi nào thì hành vi vi phạm quy định về giao thông đường thủy bị truy cứu trách nhiệm hình sự? Tìm hiểu các trường hợp bị truy cứu tại bài viết này.
Khi nào thì hành vi vi phạm quy định về giao thông đường thủy bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Vi phạm quy định về giao thông đường thủy không chỉ gây ra các tai nạn, thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản mà còn đe dọa sự an toàn của giao thông đường thủy. Vậy, khi nào thì hành vi vi phạm quy định về giao thông đường thủy bị truy cứu trách nhiệm hình sự? Việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những hành vi vi phạm này được quy định cụ thể trong pháp luật Việt Nam.
1. Vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng con người
Hành vi vi phạm quy định về giao thông đường thủy bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi gây ra hậu quả nghiêm trọng về tính mạng con người, như làm chết người, gây thương tích nặng hoặc làm tổn hại sức khỏe của nhiều người. Những hành vi như điều khiển phương tiện khi say rượu, không có giấy phép lái tàu hoặc điều khiển phương tiện không đủ điều kiện an toàn, nếu dẫn đến tai nạn chết người hoặc gây thương tích nghiêm trọng, sẽ bị xử lý hình sự.
Ví dụ, một thuyền trưởng lái tàu trong tình trạng say rượu gây va chạm với một tàu chở khách, khiến nhiều người chết và bị thương, hành vi này rõ ràng có đầy đủ yếu tố để truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Gây thiệt hại lớn về tài sản hoặc môi trường
Việc gây thiệt hại lớn về tài sản, đặc biệt là các thiệt hại có giá trị lớn như tàu thuyền, hàng hóa, hoặc gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường nước, đều có thể dẫn đến việc truy cứu trách nhiệm hình sự. Thiệt hại này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các bên liên quan mà còn gây ảnh hưởng đến môi trường và an toàn hàng hải.
Ví dụ, việc xả thải dầu hoặc hóa chất từ tàu vào biển gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, đặc biệt trong các khu vực có hệ sinh thái nhạy cảm, không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
3. Vi phạm có tính chất lặp lại hoặc có tổ chức
Hành vi vi phạm quy định giao thông đường thủy có tính chất lặp lại, hoặc được thực hiện có tổ chức, cấu kết giữa nhiều cá nhân hoặc đơn vị với nhau, sẽ bị coi là nghiêm trọng và bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc tái phạm nhiều lần cho thấy người vi phạm không có ý thức chấp hành pháp luật, làm tăng nguy cơ xảy ra tai nạn.
Một ví dụ điển hình là các nhóm tàu khai thác cát trái phép trên sông, không chỉ vi phạm quy định về giao thông mà còn gây nguy hiểm cho luồng lạch, có thể dẫn đến những tai nạn nghiêm trọng. Nếu các nhóm này bị phát hiện tái phạm hoặc có tổ chức, hành vi này sẽ bị xử lý hình sự.
4. Không tuân thủ lệnh điều động, cứu hộ của cơ quan chức năng
Trong tình huống cứu nạn, cứu hộ, hoặc điều động phương tiện trong điều kiện khẩn cấp, việc không tuân thủ lệnh của cơ quan chức năng như Cảnh sát giao thông đường thủy, Cảnh sát biển, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, đe dọa an toàn cho người khác. Những hành vi này nếu gây hậu quả lớn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ví dụ, một thuyền trưởng không chấp hành lệnh của lực lượng cứu hộ trong bão, gây ra thiệt hại về người và tài sản, sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự.
5. Vi phạm quy định an toàn hàng hải gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng
Những vi phạm về an toàn hàng hải như không tuân thủ quy định về tín hiệu, không trang bị thiết bị cứu nạn hoặc vi phạm quy định về kiểm tra an toàn phương tiện trước khi ra khơi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Các hành vi này cho thấy sự thiếu trách nhiệm trong việc đảm bảo an toàn, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người khác.
6. Các yếu tố cấu thành tội phạm theo Bộ luật Hình sự
Để một hành vi bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nó phải có đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm bao gồm: hành vi nguy hiểm cho xã hội, có lỗi, gây thiệt hại lớn về người, tài sản hoặc môi trường, và bị quy định trong Bộ luật Hình sự. Nếu vi phạm giao thông đường thủy đáp ứng đủ các yếu tố này, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, Điều 272 quy định về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường thủy.
- Nghị định số 132/2015/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa.
Liên kết nội bộ: Quy định về xử phạt hành vi hình sự
Liên kết ngoại: Bạn đọc Báo Pháp Luật
