Khi nào tài sản thừa kế đang có tranh chấp được chia theo thỏa thuận giữa các thừa kế? Tìm hiểu điều kiện khi nào tài sản thừa kế có tranh chấp có thể được chia theo thỏa thuận giữa các thừa kế, cùng với ví dụ minh họa và quy định pháp lý cụ thể.
Khi nào tài sản thừa kế đang có tranh chấp được chia theo thỏa thuận giữa các thừa kế?
1. Điều kiện để chia tài sản thừa kế đang có tranh chấp theo thỏa thuận
Trong pháp luật Việt Nam, quyền thừa kế tài sản được bảo vệ và quy định cụ thể, bao gồm cả các trường hợp có tranh chấp. Tranh chấp thường xảy ra khi có sự bất đồng giữa những người thừa kế về việc phân chia tài sản hoặc quyền sở hữu tài sản. Để giảm bớt thời gian và chi phí pháp lý, pháp luật Việt Nam khuyến khích các bên liên quan tự thỏa thuận với nhau nhằm tìm ra giải pháp hợp lý nhất, tránh phải nhờ đến sự can thiệp của tòa án.
Khi các thừa kế đạt được một sự thỏa thuận đồng thuận về việc chia tài sản, pháp luật công nhận tính hợp pháp của việc phân chia này. Tuy nhiên, điều kiện quan trọng là sự thỏa thuận phải được tất cả các bên liên quan đồng ý và tuân thủ các quy định của pháp luật về thừa kế và quyền sở hữu tài sản. Ngoài ra, văn bản thỏa thuận cần được lập thành văn bản, có chữ ký xác nhận của tất cả các bên thừa kế và chứng thực bởi cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo giá trị pháp lý.
Cụ thể, Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng: “Các thừa kế có quyền thỏa thuận về việc phân chia di sản theo ý nguyện, miễn là không vi phạm các quy định của pháp luật và quyền lợi của bên thứ ba.” Do đó, nếu tất cả các thừa kế đồng thuận về một phương án phân chia và không có bất kỳ khiếu nại nào sau đó, tài sản có thể được chia mà không cần can thiệp từ phía tòa án.
2. Ví Dụ Minh Họa
Giả sử bà A qua đời và để lại một ngôi nhà cùng một số tài sản giá trị khác mà không có di chúc. Bà A có ba người con: B, C, và D. Sau khi bà A mất, ba người con này không đồng ý về tỷ lệ phân chia tài sản của ngôi nhà. Tuy nhiên, sau một thời gian trao đổi, họ đạt được thỏa thuận rằng B sẽ nhận toàn bộ ngôi nhà và có trách nhiệm trả tiền mặt tương đương giá trị cho C và D.
Để đảm bảo tính hợp pháp của thỏa thuận này, ba người con cùng ký một văn bản thỏa thuận chia tài sản thừa kế và đưa ra cơ quan công chứng để xác nhận. Sau khi thực hiện thủ tục công chứng, thỏa thuận này trở thành căn cứ hợp pháp để thực hiện việc chia tài sản. Nếu có bất kỳ ai trong ba người con thay đổi ý định sau khi thỏa thuận đã được công chứng, việc thay đổi này cần có sự đồng thuận lại từ tất cả các bên hoặc sẽ phải đưa ra tòa án để giải quyết.
3. Những Vướng Mắc Thực Tế
Mâu thuẫn về giá trị tài sản
Một trong những vấn đề thường gặp là sự bất đồng về giá trị tài sản. Trong trường hợp các bên không thể đồng thuận về giá trị tài sản, quá trình đàm phán thường kéo dài hoặc buộc phải nhờ đến sự định giá từ bên thứ ba.
Không có sự đồng thuận giữa các thừa kế
Thỏa thuận chia tài sản chỉ có hiệu lực khi tất cả các bên đồng thuận. Nếu một trong những người thừa kế không chấp nhận thỏa thuận, việc giải quyết sẽ chuyển sang thủ tục tranh tụng, gây tốn kém và mất thời gian cho các bên.
Phát sinh yêu cầu của bên thứ ba
Trong một số trường hợp, tranh chấp tài sản thừa kế còn liên quan đến quyền lợi của bên thứ ba (chẳng hạn người vay nợ từ tài sản để lại). Khi đó, thỏa thuận phân chia tài sản có thể bị trì hoãn hoặc thậm chí phải điều chỉnh để bảo vệ quyền lợi của bên thứ ba.
Thủ tục công chứng và tính pháp lý của thỏa thuận
Một số trường hợp xảy ra khi thỏa thuận chia tài sản không được công chứng, dẫn đến tranh chấp pháp lý sau này. Việc không tuân thủ đúng quy trình công chứng hoặc không có chữ ký của tất cả các bên thừa kế làm cho thỏa thuận không có giá trị pháp lý và không thể thực thi.
4. Những Lưu Ý Cần Thiết
Tuân thủ quy định pháp luật
Khi thỏa thuận phân chia tài sản, các bên thừa kế cần đảm bảo rằng thỏa thuận không vi phạm các quy định pháp luật và được lập thành văn bản rõ ràng, có đầy đủ chữ ký của các bên liên quan.
Tiến hành công chứng thỏa thuận
Việc công chứng thỏa thuận tại cơ quan có thẩm quyền là cần thiết để đảm bảo giá trị pháp lý của văn bản. Điều này giúp tránh các tranh chấp sau này và đảm bảo tính minh bạch trong việc thực hiện quyền thừa kế.
Thỏa thuận dựa trên sự đồng thuận của tất cả các bên thừa kế
Nếu có bất kỳ một bên thừa kế nào không đồng ý, các bên nên tiếp tục đàm phán hoặc tìm giải pháp hòa giải trước khi đưa vụ việc ra tòa án. Đôi khi, việc hòa giải có sự tham gia của luật sư hoặc bên trung gian có thể giúp các bên đạt được thỏa thuận nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Chú ý đến các chi phí phát sinh
Việc phân chia tài sản có thể phát sinh các chi phí như công chứng, định giá tài sản, phí chuyển nhượng… Các bên cần thống nhất về cách chi trả các chi phí này để tránh tranh cãi về sau.
5. Căn Cứ Pháp Lý
Để xác định và thực hiện đúng các quy định pháp luật về chia tài sản thừa kế đang có tranh chấp theo thỏa thuận, các bên có thể dựa vào các căn cứ pháp lý sau:
- Bộ luật Dân sự 2015 (Chương về Thừa kế): Quy định chi tiết về quyền thừa kế, quyền yêu cầu chia tài sản thừa kế và các thủ tục liên quan.
- Luật Công chứng 2014: Quy định về thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế.
- Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: Quy định về thủ tục khởi kiện và giải quyết tranh chấp thừa kế nếu không đạt được thỏa thuận giữa các bên.
Tham khảo thêm về các quy định này có thể được tìm thấy tại các trang thông tin pháp luật đáng tin cậy như Báo Pháp Luật hoặc Luật PVL Group. Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn cho bạn trong các thủ tục và giải pháp pháp lý liên quan đến tranh chấp tài sản thừa kế.
