Khi nào tài sản thừa kế đang có tranh chấp được chia theo thỏa thuận giữa các bên thừa kế? Tìm hiểu quy trình, lợi ích và lưu ý quan trọng trong thỏa thuận chia tài sản.
Khi nào tài sản thừa kế đang có tranh chấp được chia theo thỏa thuận giữa các bên thừa kế?
Theo quy định pháp luật Việt Nam, tài sản thừa kế đang có tranh chấp có thể được phân chia theo thỏa thuận của các bên thừa kế nếu các bên đạt được sự đồng thuận. Điều này giúp giảm thiểu thời gian và chi phí so với việc giải quyết qua tòa án và giữ gìn mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình. Thỏa thuận này thường được lập thành văn bản, có thể công chứng để đảm bảo tính pháp lý, giúp tránh rủi ro pháp lý trong tương lai.
Một số điều kiện để có thể chia tài sản thừa kế theo thỏa thuận giữa các bên thừa kế bao gồm:
- Các bên thừa kế đạt được đồng thuận:
Để thực hiện chia tài sản theo thỏa thuận, tất cả các bên thừa kế phải đồng ý về phương án phân chia tài sản và xác định rõ quyền và nghĩa vụ của từng bên. - Tài sản thừa kế có đủ giấy tờ pháp lý:
Các tài sản tranh chấp cần có giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp, chẳng hạn như sổ đỏ đối với bất động sản hoặc giấy tờ xác nhận quyền sở hữu tài sản khác. - Thỏa thuận được lập thành văn bản:
Thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế phải được lập thành văn bản, với nội dung rõ ràng về tài sản thừa kế, phần quyền lợi của từng người thừa kế, cũng như các điều khoản cam kết giữa các bên. - Thực hiện công chứng thỏa thuận (nếu cần thiết):
Để bảo đảm hiệu lực pháp lý, các bên có thể chọn công chứng thỏa thuận phân chia tài sản, đặc biệt là đối với các tài sản có giá trị lớn như bất động sản. - Thỏa thuận không vi phạm pháp luật và quyền lợi của người thừa kế bắt buộc:
Thỏa thuận cần đảm bảo không làm tổn hại đến quyền lợi của các đối tượng thừa kế bắt buộc, như con chưa thành niên hoặc người mất năng lực hành vi dân sự.
Ví dụ minh họa
Ông X qua đời để lại tài sản bao gồm một căn nhà, một mảnh đất và một khoản tiền tiết kiệm. Ông X có ba người con là chị Y, anh Z và em K. Khi tiến hành phân chia tài sản, chị Y và anh Z muốn chia đều các phần tài sản, nhưng em K yêu cầu nhận phần tài sản tiền mặt thay vì đất hoặc nhà do điều kiện sinh sống ở xa.
Sau một thời gian trao đổi, các bên thừa kế đạt được thỏa thuận rằng:
- Chị Y sẽ nhận căn nhà,
- Anh Z sẽ nhận mảnh đất,
- Em K sẽ nhận khoản tiền tiết kiệm.
Thỏa thuận này được lập thành văn bản, có công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Nhờ thỏa thuận này, các bên đã tránh được một tranh chấp kéo dài và đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên thừa kế.
Những vướng mắc thực tế
Mặc dù việc thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế mang lại nhiều lợi ích, nhưng trong thực tế vẫn có những vướng mắc sau:
- Khó đạt được sự đồng thuận hoàn toàn:
Các thành viên trong gia đình thường có những kỳ vọng khác nhau về giá trị tài sản, gây khó khăn trong việc đạt được một thỏa thuận phân chia công bằng. - Khó khăn trong định giá tài sản:
Định giá tài sản là một trong những vấn đề phức tạp. Nếu không có sự đồng thuận về giá trị tài sản, các bên có thể gặp khó khăn trong việc quyết định phần tài sản mỗi người nhận được. - Rủi ro không công nhận thỏa thuận:
Trong một số trường hợp, nếu thỏa thuận không được lập thành văn bản hoặc không công chứng, sẽ có rủi ro không được công nhận khi có tranh chấp phát sinh trong tương lai. - Vấn đề pháp lý khi phân chia tài sản có yếu tố nước ngoài:
Nếu tài sản thừa kế có yếu tố nước ngoài, chẳng hạn như người thừa kế đang sinh sống tại nước ngoài hoặc tài sản nằm ở nước ngoài, thì việc áp dụng pháp luật và giải quyết phân chia sẽ phức tạp hơn.
Những lưu ý cần thiết
Để đảm bảo việc phân chia tài sản thừa kế được thuận lợi và hợp pháp, các bên thừa kế cần lưu ý:
- Thực hiện thỏa thuận bằng văn bản và công chứng:
Để bảo đảm hiệu lực pháp lý và tránh tranh chấp trong tương lai, thỏa thuận phân chia tài sản nên được lập thành văn bản và công chứng. - Lựa chọn đơn vị định giá tài sản uy tín:
Để xác định giá trị tài sản một cách công bằng và tránh gây mâu thuẫn, các bên có thể thuê đơn vị định giá uy tín, đặc biệt là đối với các tài sản có giá trị cao như bất động sản. - Đảm bảo quyền lợi của người thừa kế bắt buộc:
Khi lập thỏa thuận, các bên cần chú ý đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng thừa kế bắt buộc, chẳng hạn như con chưa thành niên hoặc người mất năng lực hành vi dân sự, để tránh vi phạm pháp luật. - Tìm hiểu rõ các quy định pháp lý liên quan:
Các bên cần nắm rõ các quy định pháp lý về phân chia tài sản thừa kế để tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.
Căn cứ pháp lý
Các quy định pháp lý về phân chia tài sản thừa kế theo thỏa thuận của các bên thừa kế được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
- Bộ luật Dân sự 2015, quy định quyền thừa kế, nguyên tắc bảo vệ quyền lợi thừa kế và quyền của các bên thừa kế trong việc thỏa thuận phân chia tài sản.
- Luật Công chứng 2014, quy định thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế để đảm bảo giá trị pháp lý và tránh tranh chấp sau này.
- Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, quy định về giải quyết tranh chấp tài sản thừa kế tại tòa án trong trường hợp các bên không đạt được thỏa thuận.
Để biết thêm chi tiết về các quy định pháp lý hoặc nhận tư vấn cụ thể về việc phân chia tài sản thừa kế, bạn có thể tham khảo tại Báo Pháp Luật và Luật PVL Group. Luật PVL Group cam kết hỗ trợ bạn giải quyết các vấn đề thừa kế nhanh chóng và hiệu quả.
